Denizli'nin Şirin Ilçesi - Buldan

  • Konuyu Başlatan: Konuyu başlatan mkfart Tarih:
  • Başlangıç tarihi Yazılan Cevaplar:
  • Cevaplar 0
  • Okunma Sayısı: Görüntüleme 4,001

mkfart

Yeni Üye
Mesajlar
9
Tepkime Puanı
3
Tezgahlarında ürettiği el emeği göz nuru dokumaları, eşsiz doğal güzellikleri ve etkileyici tarihi dokusu ile Denizli'nin gözbebeği ilçelerinden biridir Buldan... Buldan öyle bir ilçedir ki, burada 'dün'le 'bugün' adeta bir arada yaşar.

İlçenin Kimliğini Oluşturan Tarihi Buldan Evleri

Geçmişi yüzlerce yıl öncesine dayanan Buldan'ın önemli zenginliklerinden biri de tarihi Buldan evleridir. Buram buram tarih kokan bu evler, ilçenin tarihi kimliğinin oluşmasında önemli bir yere sahiptir. Bugün Buldan'ın dört bir yanına dağılmış durumda olan bu evler, sayılarının azalmasına karşın ilçe halkı tarafından korunmaya devam etmektedir. Bunun en önemli nedeni pek çok Buldanlının halen bu evlerde yaşıyor olmasıdır.

Geçmişi 250 Yıl Öncesine Dayanan Mimari Zenginlik

Tarihi Buldan evlerinin mimari özelliklerine bakıldığında ise 18. ve 19. yüzyıl geleneksel Türk mimarisinin en güzel örnekleri ile karşılaşılmaktadır. Yaşları 100 ile 200 arasında değişen bu evlerde daha çok Ege ve İç Anadolu tarzı yerel konut mimarisi hakimken, bazı yapılarda Rum mimarisinin örneklerine de rastlamak mümkündür. Bu açıdan tarihi Buldan evlerinin geçmişinin 250 yıl öncesine dayandığını söylemek pek de abartılı olmayacaktır.

Mimari Yapılarda Osmanlı Dönemi İzleri

Tarihi Buldan evlerinin önemli özelliklerinden biri de Osmanlı Dönemi'nin dünyaca ünlü mesken mimari çizgilerine ev sahipliği yapmasıdır. Hiç kuşkusuz bu çizgilerin başında da 'bağdadi tekniği' gelmektedir. 18. yüzyılda Osmanlı mimarları tarafından ortaya konulan 'bağdadi' tekniği, birçok Buldan evinde göze çarpmaktadır. İlk olarak İstanbul'un Eyüp ilçesinde uygulanan ve daha sonra Marmara ve Ege bölgelerinde hızla yayılan bu teknik, tarihi Buldan evlerinin güzelliğine güzellik katmaktadır.

Buldan Evlerinde Kullanılan Bağdadi Tekniği

Osmanlı Dönemi'nde depreme daha dayanıklı olmasından dolayı kerpiç tarzın yerine tercih edilen bağdadi tekniği, özellikle yığma taş yapılarda çapraz kalaslardan meydana gelen bir iskelet sistemine sahiptir. Bu teknikte, yapının iç sıvalarının daha sağlam olması amacı ile iskelet üzerine yerleştirilen çıtaların üzerine kalın bir sıva atılmakta, bu da binaları depreme ve yangına karşı korumaktadır.

Ekran Resmi 2015 01 02 94952 AM


Evlerin Güzelliğine Güzellik Katan Cumbalar

Bağdadi tekniğinin en güzel örneklerinden biri olan Buldan evlerinin bir diğer özelliği ise hemen hemen tamamının cumbalı olmasıdır. Çoğunda tek cumbanın bulunduğu bu evlerin geniş cepheli olanlarında ise çift cumbaya rastlamak mümkündür. Yine her cumbanın ön kısmında en az 2 pencere yer almaktadır.

Genellikle iki katlı olan bu evler, bu özellikleri ile pek çok tarihi yapıdan da ayrılmaktadır. İlçede bulunan üç katlı yapılar ise cumbalı olmayıp, daha çok 20. yüzyılın ilk yarısında inşa edilmiştir.

Soğuk ve Rüzgardan Etkilenmeyen Evler

Buldan'daki ilk yerleşim bölgelerine bakıldığında, daha çok ilçenin yüksek ve engebeli kesimlerinde oluştukları görülmektedir. Bu durum karşısında soğuk havaya karşı önlem almak zorunda kalan Buldanlılar, bunu da evlerinde kurdukları izolasyon sistemi ile çözmüşlerdir. Bu sistem sayesinde bugün Buldan'daki evlerin hemen hiçbirinde ısınma sorunu yaşanmamaktadır.

BULDAN5


Panoramik Manzaralı Tarihi Yapılar

Buldan ve çevresine yerleştikleri ilk günden itibaren bölgenin engebeli topografyasından en güzel şekilde faydalanmayı bilen Buldanlılar, bölgedeki kot farkını da göz önünde bulundurarak yaptıkları evlere panoramik bir görüş açısı kazandırmışlardır. Büyük Menderes ve Çürüksu ovalarının tamamına hakim bir tepede inşa edilen bu evler, bulundukları yer itibari ile hem birbirlerinin önünü kapatmamakta, hem de muhteşem bir manzaraya ev sahipliği yapmaktadır. Öyle ki, bu evlerden Denizli'nin incisi Pamukkale dahi rahatlıkla görülebilmektedir.

Yapılarda Göze Çarpan El Emeği Göz Nuru İşlemeler

Denizli'nin tarihi ve kültürel zenginlikleri arasında oldukça önemli bir yere sahip olan tarihi Buldan evleri, el emeği göz nuru işlemeleriyle de ayrı bir değere sahiptir. İnşa edildikleri dönemin izlerini günümüze kadar taşımayı başaran bu evlerin cumba ve sundurmalarından saçaklarına, kapı ve pencerelerinden bacalarına kadar pek çok bölümünde birçok motifle karşılaşmak mümkündür.

BULDAN4


Klasik Tarzdaki İşlemelerin Kapı ve Pencereye Yansıması

Bu evlerin kapı ve pencere kanatlarında daha çok klasik tarzda ahşap oymalar bulunurken, kapı ve pencere kemerlerinde yıldız, ay yıldız ve geleneksel Türk tarzı işlemeler görülmektedir. Klasik tarzdaki bu işlemeler, cumba ve sundurmalara da aynı şekilde yansımıştır. Bacalarda ise 'gerdanlık' adı verilen burgulu süslemeler yer almaktadır.

'Aşağı Bucak'tan 'Yukarı Bucak'a Uzanan Yolculuk

Buldan'daki ilk yerleşim yerleri başta yüksek kesimlerde kurulmakla birlikte zaman içerisinde ilçenin alt kısımlarına doğru genişlemiştir. Bu nedenle de Buldanlılar, ilçeyi 'Yukarı Bucak' ve 'Aşağı Bucak' olarak iki bölgeye ayırmışlardır. Günümüzde 'Aşağı Bucak' tanımı her ne kadar kullanılmasa da yeni yerleşim bölgelerini ifade etmektedir. 'Yukarı Bucak' ise Buldan'ın eski yerleşim bölgelerinden oluşmaktadır. Bu bölge, tarihi Buldan evlerinin en yoğun olduğu bölge olup, buradaki yapılar büyük ölçüde orijinalliğini korumaktadır.

BULDAN3


Tarihi Yapıların Yoğun Olduğu Mahalleler

İlçenin dört bir yanına yayılmakla birlikte, Buldan'daki tarihi yapıların en yoğun olduğu mahalleler; Bursa, Çaybaşı, Girne, Helvacılar, Güroluk ve Karşıyaka'dır. Bu mahallelerden biri olan Bursa Mahallesi; ilçenin kuzeyinde, Topdamı Mevkii'nin hemen arkasında yer almaktadır. Süleymanlı Yaylası yolu, bu mahalleden geçmekte ve mahalleyi ikiye bölmektedir. Mahallenin özellikle doğu kısmında çok sayıda tarihi yapı bulunmaktadır.

Çaybaşı ve Girne Mahallesi

Çaybaşı Mahallesi ise Yukarı Bucak'ın Aşağı Bucak ile birleştiği Çarşı bölgesinde yer almaktadır. Buldan'ın kurucularından Abbas Ağa'nın buraya yerleşmesi ile başlarda 'Abbas' adı ile anılan mahalle, 1938 yılından itibaren 'Çaybaşı' olarak anılmaktadır. Bu mahallenin en önemli özelliği, Buldan'ın önemli simgeleri arasında yer alan Evliyazadeler Konağı ile Çelebiler Konağı'na ev sahipliği yapmasıdır. İlçenin kuzeydoğusunda yer alan Girne Mahallesi ise oldukça engebeli bir arazide kurulmuştur. Bu mahallede daha çok kerpiç ve yığma taş yapılara rastlanmaktadır. Bu yapılardan bazıları deprem ve toprak kayması sonucunda yıkılmıştır.

Ekran Resmi 2015 01 02 100235 AM


Güroluk, Karşıyaka ve Helvacılar Mahalleleri

Güroluk Mahallesi, Çaybaşı Mahallesi'nin üst kuzeydoğu kısmında yer almaktadır. Buldan'ın en eski yerleşimlerinden biri olan bu mahalle, 1580 yılında Hıdır Ağa tarafından kurulmuştur. Buldan'ın en yaşlı yapıları da yine bu mahallede bulunmaktadır.

Helvacılar Mahallesi ise Güroluk Mahallesi'nin üstünde yer almaktadır. Mahallede çok sayıda yığma taş yapı bulunmaktadır. Buradaki en önemli yapı ise Helvacılar Camii'nin minaresidir. Rumi 1110 (Miladi 1694) yılında yapılan bu minare, günümüzde restore edilmiş durumdadır. Minarenin alemindeki ayın üzerinde Osmanlıca 'Hacı Kara Veli 1110' yazmaktadır.

Cami binası ise 1931 yılında yeniden yapılmıştır. Camiler, Anadolu'nun pek çok yerinde olduğu gibi, Buldan'da da ilk yerleşimlerin tamamlayıcısıdır.Karşıyaka Mahallesi ise Aşağı Bucak'ta yer almaktadır. 380 yıl önce kurulan bu mahallede 19. ve 20. yüzyıl mimarisindeki tarihi evlere sıkça rastlanmaktadır.

Buldan Evleri Koruma Altında

Özellikle 2000 yılından bu yana yapılan çeşitli bilimsel incelemeler, Buldan evlerinin Safranbolu evlerinden teknik açıdan daha üstün olduğunu ortaya koymaktadır. Bu nedenle Yukarı Bucak 'kentsel sit' kapsamına alınmıştır. Ayrıca ilçe genelinde 120 civarında ev ve 31 sokak koruma altına alınmıştır. Yerel idareler, restorasyon çalışmalarına hız kesmeden devam etmektedir.

Bir sonraki gezi yazım; Buldan Süleymanlı Yaylası ile görüşmek üzere....

BULDAN2


Yazı ve fotoğraflar : Aycan Aydoğan
 

Etiketler
Gezenbilir bilgi kaynağını daha iyi bir dizin haline getirebilmek için birkaç rica;
- Arandığında bilgiye kolay ulaşabilmek için farklı bir çok konuyu tek bir başlık altında tartışmak yerine veya konu başlığıyla alakalı olmayan sorularınızla ilgili yeni konu başlıkları açınız.
- Yeni bir konu açarken başlığın konu içeriğiyle ilgili açık ve net bilgi vermesine dikkat ediniz. "Acil Yardım", "Lütfen Bakar mısınız" gibi konu içeriğiyle ilgili bilgi vermeyen başlıklar geç cevap almanıza neden olacağı gibi bilgiye ulaşmayı da zorlaştıracaktır.
- Sorularınızı ve cevaplarınızı, kısaca bildiklerinizi özel mesajla değil tüm forumla paylaşınız. Bildiklerinizi özel mesajla paylaşmak forum genelinde paylaşımda bulunan diğer üyelere haksızlık olduğu gibi forum kültürünün kolektif yapısına da aykırıdır.
- Sadece video veya blog bağlantısı verilerek açılan konuların can sıkıcı olduğunu ve üyeler tarafından hoş karşılanmadığını belirtelim. Lütfen paylaştığınız video veya blogun bağlantısının altına kısa da olsa konu başlığıyla alakalı bilgiler veriniz.

Hep birlikte keyifli forumlar dileriz.


GEZENBİLİR TV

GEZENBİLİR'İ TAKİP EDİN

Forum istatistikleri

Konular
103,382
Mesajlar
1,517,428
Kayıtlı Üye Sayımız
172,041
Kaydolan Son Üyemiz
İsmail.s

SON KONULAR



Geri
Üst