Güneydoğu Anadolu’nun İncileri ; Hasankeyf, Mardin, Midyat, Urfa

[PASIFFLORA]

Heyecanlı bir yolculuk başladı uçağın havalanmasıyla. Heyecanlıydık çünkü güneydoğunun incileri olan harika yerler görecektik; Hasankeyf, Mardin, Midyat ve Urfa

Yaklaşık 2 saat süren uçak yolculuğunun ardından, 1 saat de araç yolculuğu yaparak Midyat’a geldik ve Midyat Otel’de odalarımıza yerleştik.

 

[PASIFFLORA]

Ynt: Güneydoğu Anadolu’nun İncileri ; Hasankeyf, Mardin, Midyat, Urfa

Gezimize geçmişi Artuklular dönemine kadar uzanan Hasankeyf ile başladık.


Hasankeyf, Osmanlı'daki ismi "Hısn-ı Keyfa" olan Artuklular'ın 1101 yılında buraya yerleşmesiyle tarihte yerini almaya başlamıştır. Hısn-ı Keyfa, Orta Çağ'ın önemli şehirlerinden biri olmuştur. Artuklular, bölgenin idaresinde zaman zaman söz sahibi olmuşlardır ve Hasankeyf'te de önemli eserler bırakmışlardır.

Kuzeyden güneye kıvrılıp giden Dicle nehri üzerinde yer alması ve o günlerde ticaretin önemli bir kısmının nehir yoluyla yapılması nedeniyle Hasankeyf’in, ticari ve ekonomik olarak da gelişmesini sağlaıştır.

 

[PASIFFLORA]

Ynt: Güneydoğu Anadolu’nun İncileri ; Hasankeyf, Mardin, Midyat, Urfa

Hasankeyf'i Artuklular'dan alan (1232) Eyyubiler, henüz bölgeye tam hakim olamadan Moğol istilasi ve harabiyeti ile karşılaşmış ve birçok yerleşim yeri gibi burası da altüst olmuştur.

 

[PASIFFLORA]

Ynt: Güneydoğu Anadolu’nun İncileri ; Hasankeyf, Mardin, Midyat, Urfa

Eyyubiler, Moğol şokunu atlattıktan sonra 14. yüzyıl başlarından itibaren Hasankeyf'i yeniden imar etmeye başlamışlardır. Özellikle bugün Hasankeyf'te bulunan birçok eserde imzası bulunan Eyyubiler'in, Sultan Süleyman zamanında bu imar faaliyeti zirveye ulaşmıştır. Hasankeyf, bu yıllarda tarihinin en parlak dönemlerinden birini yaşamıştır

 

[PASIFFLORA]

Ynt: Güneydoğu Anadolu’nun İncileri ; Hasankeyf, Mardin, Midyat, Urfa

Osmanlılar'ın gücüne karşı direnemeyen, Safeviler'in baskıları ve iç hesaplaşmalarla iyice yıpranan Eyyubiler, 1515 yılında Hasankeyf’i Osmanlılar'a bırakmıştır. Bu tarihten itibaren şehir, tarihi önemini kaybederek günümüze gelmiştir.

 

[PASIFFLORA]

Ynt: Güneydoğu Anadolu’nun İncileri ; Hasankeyf, Mardin, Midyat, Urfa

Ertesi gün Midyat ve Mardin arasındaki manastırları gördük, ki bu manastırların sayısının 16 civarında olduğunu hatırlıyorum. Tabii biz tamamını göremedik.

 

[PASIFFLORA]

Ynt: Güneydoğu Anadolu’nun İncileri ; Hasankeyf, Mardin, Midyat, Urfa

Deyrulumur (Mor Gabriel) Manastırı

Manastır ,Süryanilerin anayurdu olarak bilinen Turabdin bölgesinin kalbi konumundadır. Midyat ilçesinin 23 km güneydoğusunda yüksekçe bir tepede yapılmıştır. Manastırın temelleri 397 yılında atılmış ve kısa sürede tamamlanmıştır.

 

[PASIFFLORA]

Ynt: Güneydoğu Anadolu’nun İncileri ; Hasankeyf, Mardin, Midyat, Urfa

 

[PASIFFLORA]

Ynt: Güneydoğu Anadolu’nun İncileri ; Hasankeyf, Mardin, Midyat, Urfa

 

[PASIFFLORA]

Ynt: Güneydoğu Anadolu’nun İncileri ; Hasankeyf, Mardin, Midyat, Urfa

Rehberin anlattıklarına göre, Mor Gabriel o kadar mütevaziymiş ki, öldüğünde yere gömülmek istemiş.

Mor Gabriel’in mezarı;

Ancak yine rehberden edindiğimiz bilgiye göre, İsa Peygamber geldiğinde onu saygıyla karşılayabilsinler diye rahipler oturur halde defnedilirmiş.

 

[PASIFFLORA]

Ynt: Güneydoğu Anadolu’nun İncileri ; Hasankeyf, Mardin, Midyat, Urfa

 

[PASIFFLORA]

Ynt: Güneydoğu Anadolu’nun İncileri ; Hasankeyf, Mardin, Midyat, Urfa


Deyrülumur’dan ayrılıp Mardin’e doğru ilerlerken Nusaybin-Midyat ilçeleri arasında bulunan Beyaz Su’da mola veriyoruz. Dağlardan çıkan ve keskin inişlerden dolayı hızlı bir akışa sahip olan bölgede yüzme ve piknik imkanı bulabilirsiniz.

 

[PASIFFLORA]

Ynt: Güneydoğu Anadolu’nun İncileri ; Hasankeyf, Mardin, Midyat, Urfa

Molanın ardından tekrar hareket ediyoruz.

Nusaybin sınır

 

[PASIFFLORA]

Ynt: Güneydoğu Anadolu’nun İncileri ; Hasankeyf, Mardin, Midyat, Urfa

Nusaybin sınırdan sonra Dara’ya geliyoruz.


Mardin’in 30 km. güneydoğusunda, Mardin-Nusaybin karayolu üzerinde. Mezopotamya’nın ünlü şehri, bugün orta büyüklükte bir köy haline gelmiştir. Tarihte adı Dara kalesi olarak geçiyor. Su sarnıçları, tiyatro, su değirmeni, barajı (subent), köprü, kilise, çarşı, depo, tophane ve 40 metre derinliğindeki yeraltı yerleşimi halen görülebilir. Mezopotamya’nın Efes’i kabul edilen Dara, Darxis tarafından MÖ 530-570’te parsedia (dinlence) olarak inşa ettirilmiş. Milad’ın ilk asırlarına kadar İranlılar ile Romalılar arasında el değiştirmiş. 7. yy’da Arapların eline geçen şehir, daha sonraki yüzyılarda yerel beylikler tarafından yönetilmiş ve 15-16. yy’da Osmanlılar’ın hakimiyetine girmiş. Kazıda çıkan paralardan (daryaka), zengin bir şehir olduğu anlaşılıyor.

 

[PASIFFLORA]

Ynt: Güneydoğu Anadolu’nun İncileri ; Hasankeyf, Mardin, Midyat, Urfa

Yer altı yerleşiminin girişindeyiz. 40m derinliğindedir ve daha sonraları zindan olarak da kullanılmıştır.

 

[PASIFFLORA]

Ynt: Güneydoğu Anadolu’nun İncileri ; Hasankeyf, Mardin, Midyat, Urfa

Dara’dan sonra Deyrülzeferan Manastırına geliyoruz.

Mardin ilinin 3 km. doğusunda bulunmaktadır. Yukarı Mezopotamya’nın tarihi yapıtlarından ve en tanınmış olanlarından biridir. Süryani Kadim cemaatinin dini merkezidir. Manastır, 4. yüzyılda kurulmuştur. O dönemden kalma mozaikler bugün de görülebilmektedir. Çeşitli devirlere ait üç ibadethane mevcuttur. Canlı bir tarih görünümünde olan manastırın en büyük özelliklerinden biri de içinde 52 Süryani Patriğinin mezarlarının bulunmasıdır.