@fsirin, Söylediklerinizin çoğu doğru, fakat bazı noktalarda eksiklik var, şöyle ki:
Su pompamıza gelen daha yüksek gerilim onun daha güçlü pompalamasına ve daha yüksek güç tüketmesine neden olur.
Doğru. Daha fazla akım çeker, daha fazla güç tüketir, daha güçlü pompalar. Fakat bu, pompanın daha fazla enerji çekeceği anlamına gelmez, gelemez. Zira daha güçlü pompalayan pompa, istediğiniz işi daha kısa zamanda yapacaktır. Hemen her cihazın olduğu gibi motorların da optimum güç ürettiği bir aralık vardır, o aralık o bahsettiğimiz farazi pompa için nerededir bilemeyiz, ezbere yorum yapmak çok zor. Pompa örneğinde verimi etkileyen çok fazla parametre var. Fakat genel anlamda yapılan iş 1 litre suyu 1 metreye pompalamaksa 11V ile sürdüğünüz pompa ile 13V ile sürdüğünüz pompa muhtemelen toplamda aynı enerjiyi çekecektir (hatta tahminen 13V ile sürdüğünüzde daha bile az enerji tüketebilir).
Elektronik kontrol devresine sahip olmayan led
Böyle ledler hala var mı bilmiyorum ancak ledlerin karakteristiği gereği akımı sabitlemek için mutlaka aktif olarak akım sınırlayıcı eklenir. Eklenmezse ledin parlaklığı en ufak gerilim değişimlerinden etkilenir ve ömrü ciddi oranda azalabilir. Bu bakımdan, genel olarak konuşursak, basit ledlerin lineer bir devre ile akım sınırlama özelliği vardır, dolayısıyla çektikleri güç çok az değişir. (13V altında çektiği enerji, 12V altında çektiği enerjinin %8 fazlasıdır)
Akım ya da gerilim sınırlayıcılar 2 çeşittir: Lineer ve SMPS olanlar. Lineer olanlar gerilimin fazlasını kendi üzerlerinde düşürerek ayarlı bir direnç gibi davranırlar. Bunu şuna benzetebiliriz: Diyelim duş almak isteyen biri var, ona belli bir debide su gelmesi lazım. Daha fazla gelirse kişi rahatsız olacak, diyelim. Lineer sabitleyiciler suyun hattına paralel bir hat bağlıyorlar ve suyun fazlasını boşa akıtıyorlar. Dolayısıyla fazla gelen su her halükarda harcanıyor, bir kısmı duş için harcanırken kalanı lineer dönüştürücü nedeniyle ziyan oluyor.
SMPS ise şöyle çalışıyor: Duş alacak kişinin yanına bir tane minik su kulesi kuruyor. Suyun seviyesi 3 metreye geldiğinde yeterli basınçla su sağlayabildiğini düşünelim. Şebekeden gelen boruyu bu su kulesine bağlıyor, bir vana ile aç kapa yaparak kontrol ediyor. Suyu açtığında su, su kulesine doluyor, 3 metreyi geçmekteyken suyu kapatıyor, 3 metrenin hemen altına indiğinde suyu açıyor. Böylece tam olarak kullanılması gerektiği kadar su kullanılıyor.
İşte, elektronik dönüştürücülerinizin cinsi bu noktada önemlidir: Eğer led ya da telefon şarjı, fark etmez, 5V 1A tüketiyorsanız, girişte 12V veriyorsanız, lineer dönüştürücü kullandığınızda aslında 12V 1A (12W) tüketirsiniz, SMPS kullandığınızda 5V * 1A = 5W, yani 12V 0.42A çekersiniz. SMPS'in verimi duruma göre değişir ama genellikle ucuzları %89 kabul edebiliriz. MPPT'lerde bu iş ciddiye alınmıştır ve %98'lere kadar ulaşır. Dolayısıyla az önceki 5V 1A örneğinde 12V altında çekeceğiniz akım tam olarak 0.42A değil, verimi de hesaba katarsak 0.42A / %89 = 0.47A olacaktır.
Kurşun asit akülerde daha önemli kriter akünün kapasitesini veren Ah ifadesinin kaç saatlik tüketimde sağlandığıdır.
Lityum akülerde/bataryalarda da böyle kriterler var. (bkz.
Calculating the Battery Runtime - Battery University)
Aslında atladığımız bir noktaya değindiniz: Üretici batarya kapasitesini hangi C-oranı için veriyor? Bu, aynı kimyaya sahip bataryalar arasında kalite kıyaslaması yapabileceğimiz bir parametredir.
Kavramlar oldukça açık. Yanlış kavram, eski kavram diye bir şey yok, derdimiz ne ise onunla ilgili doğru kavramı kullanmalıyız.
yani demek istedim ki, aynı anda aynı yerde iki farklı madde bulunamaz ya, oradan hareketle, suyun ortama girebilmesi için gazın hacminin küçülmesi gerekir, hangi kaptaki gaz daha fazla küçülür ise o kaba daha fazla su girebilir gibi bir şey işte ama şu da bilinmeli ki, gerçekte gazların genleşme ve sıkıştırılma katsayıları aynıdır.
