Trabzon’un Arsin ve Araklı ilçeleri’nin Gümüşhane ili sınırında bulunan Yeni Yayla mevkii’ndeki görülmesi gereken eski rum köylerine verilmiş isim.. Vadilerle birbirinden ayrılmış 3 ayrı yamaçta yer alan antik kentin ne zaman kurulduğu ise bilinmiyor.. Orta çağ’da kurulduğu ile ilgili bir delil olmamasına rağmen, derebeyi anlaşmazlıkları süresince yarı müstakil bir rum sığınağı olarak kullanıldığı ve bunun yanında 17. Ve 18. Yüzyıllarda nüfusunun arttığı biliniyor.. Sekiz kilisesi var.. Rum taş işçiliğinin güzel örneklerini oluşturan evlerden bugüne yaklaşık 300 tanesi kalmış.. İki katlı evlerden merkez mahalle olan piştoflu'dakilerin alt katı aynı zamanda mağaza olarak kullanılmış.. Santa'da demircilik ve gümüşçülük önemli bir sanat olmuş.. Kiremitçilik, taşçılık, terzicilik yapmışlar.. Santa'da 8 kiliseden bugüne kadar 5'i gelebilmiş..
Buraya ulaşmanın iki yolu var.. Birincisi Trabzon Rize sahilyolu üzerinde sanırım Arsin'de Santa Harabeleri (42) tabelasını görüyorsunuz ve içeri dalıyorsunuz.. Bundan sonra hiç tabela olmaması sıkıntı veriyor yolculuğun ilerleyen aşamasında.. İkincisi ise sümela yolu üzerinden.. Her iki yoldan da yolun çok karışık olması münasebetiyle biraz ayrıntılı olarak anlatmakta fayda var.. İlk olarak Arsin yolu üzerinden gidilen yoldan başlarsak, sahil yolundan içeri girince 18-20 km kadar asfalt yoldan ilerledikten sonra biraz bozuk bir yola giriliyor.. Buradaki köylerin birisinde durup yolu sormakta fayda var, tabela olmadığından yolu bulacağım diye epey zorlanıyor insan.. Zaman zaman da hislerle yolu bulmaya çalışıyor.. Fakat en kolay ulaşmanın yolu 20-25 km sahilden ilerleyince bir dereye rastlıyorsunuz ve bu dereden hiç sapılmaması, kıyısından ilerlenmesi gerekiyor.. Sahilden 42 km denmesine karşı 50. Km de falan delik deşik olmuş bir sarı tabelaya raslıyorsunuz ve burada yol ikiye ayrılıyor.. Sağdan gidildiğinde santa harabelerine 4-5 km tırmanıştan sonra varılıyor.. Soldan gidildiğinde de tarihi bir rum köyüne (yine santa harabeleri diye geçiyor sanırım) gidiliyor.. Her ikisi de görülmeye değer..
Diğer yol ise, sümela'ya araba ile çıkılan yoldan Sümela'ya dönüş yerine tırmanışa geçen yoldan gidilerek.. Bu yolu tırmandıktan sonra duzluğe cıkıyorsunuz ve bu yolun sizi goturebileceği pek fazla alternatif var.. En kolay bulmanın yolu, yol kenarlarında ismini hatırlayamadığım bir otel (turistik tesisleri) gösteren bir tabelayı takip etmeniz..(baska tesis yok zaten) bu yol bir vadiye ulaştırıyor ve vadinin az üstünde tesisleri görüyorsunuz.. Tesis dediysek ufak bir bina ve ufacık bir bahçeden ibaret.. Bu tesislerin yanından devam ederek köylerin içinden gecip 8-10 km devam ettikten sonra yolun sağında etrafı çevrilmiş bir mezarlığa rastlıyorsunuz.. Mezarlığın solundan gidilecek ve ilerde tekrar yol ikiye ayrılıyor.. Sağdakinden aşağı doğru inişe gecildiğinde ucsuz bucaksız bir manzaraya rastladığınızda doğru yoldasınız demektir.. Bir kaç km sonra da inişte harabeleri görüyorsunuz.. Özellikle arsin yolu üzerinden gelip Sümela’dan Maçka'ya ineceğim diyenler için bu üsten gidilirken çok fazla yol alternatifi olduğundan bu mezarlık yolunun sağından devam edilmesi gerektiği çok önemli bir ayrıntı.. Aksi takdirde bizim gibi epey bir yola girip çıkıyorsunuz.. Neden bu kadar ayrıntılı anlattım şimdi bu yol tarifini? Sağolsun bizim karayollarımız sahil yolu üzerinde sadece giriş tabelası koymuş ve akabinde tek bir tabela bile koymamış.. Kulakları çınlamıştır yetkililerin yol boyunca..
Santa harabeleri nasıl bir yer? Oldukça ilginç ve güzel evlerden oluşmuş bir dizi köy.. Ve buradaki evlerin mimarisi çok güzel.. Özellikle şimdinin inşaat mühendislerinin görmesi gereken bir yer.. Bir de çok açık bir manzarası ve yeşilin içine sinmesi göze çarpıyor..
Santa harabeleri çok fazla keşfedilmemiş, turizm'e kazandırılamamış bir yer, yolları biraz düzeltikten sonra yap işlet devret yoluyla turizme kazandırılabilir.. Doğu karadenize gidipte görülmeden gelinmemesi gereken bir yer..
2005' te çektiğim fotoğraflarından bazıları:
Buraya ulaşmanın iki yolu var.. Birincisi Trabzon Rize sahilyolu üzerinde sanırım Arsin'de Santa Harabeleri (42) tabelasını görüyorsunuz ve içeri dalıyorsunuz.. Bundan sonra hiç tabela olmaması sıkıntı veriyor yolculuğun ilerleyen aşamasında.. İkincisi ise sümela yolu üzerinden.. Her iki yoldan da yolun çok karışık olması münasebetiyle biraz ayrıntılı olarak anlatmakta fayda var.. İlk olarak Arsin yolu üzerinden gidilen yoldan başlarsak, sahil yolundan içeri girince 18-20 km kadar asfalt yoldan ilerledikten sonra biraz bozuk bir yola giriliyor.. Buradaki köylerin birisinde durup yolu sormakta fayda var, tabela olmadığından yolu bulacağım diye epey zorlanıyor insan.. Zaman zaman da hislerle yolu bulmaya çalışıyor.. Fakat en kolay ulaşmanın yolu 20-25 km sahilden ilerleyince bir dereye rastlıyorsunuz ve bu dereden hiç sapılmaması, kıyısından ilerlenmesi gerekiyor.. Sahilden 42 km denmesine karşı 50. Km de falan delik deşik olmuş bir sarı tabelaya raslıyorsunuz ve burada yol ikiye ayrılıyor.. Sağdan gidildiğinde santa harabelerine 4-5 km tırmanıştan sonra varılıyor.. Soldan gidildiğinde de tarihi bir rum köyüne (yine santa harabeleri diye geçiyor sanırım) gidiliyor.. Her ikisi de görülmeye değer..
Diğer yol ise, sümela'ya araba ile çıkılan yoldan Sümela'ya dönüş yerine tırmanışa geçen yoldan gidilerek.. Bu yolu tırmandıktan sonra duzluğe cıkıyorsunuz ve bu yolun sizi goturebileceği pek fazla alternatif var.. En kolay bulmanın yolu, yol kenarlarında ismini hatırlayamadığım bir otel (turistik tesisleri) gösteren bir tabelayı takip etmeniz..(baska tesis yok zaten) bu yol bir vadiye ulaştırıyor ve vadinin az üstünde tesisleri görüyorsunuz.. Tesis dediysek ufak bir bina ve ufacık bir bahçeden ibaret.. Bu tesislerin yanından devam ederek köylerin içinden gecip 8-10 km devam ettikten sonra yolun sağında etrafı çevrilmiş bir mezarlığa rastlıyorsunuz.. Mezarlığın solundan gidilecek ve ilerde tekrar yol ikiye ayrılıyor.. Sağdakinden aşağı doğru inişe gecildiğinde ucsuz bucaksız bir manzaraya rastladığınızda doğru yoldasınız demektir.. Bir kaç km sonra da inişte harabeleri görüyorsunuz.. Özellikle arsin yolu üzerinden gelip Sümela’dan Maçka'ya ineceğim diyenler için bu üsten gidilirken çok fazla yol alternatifi olduğundan bu mezarlık yolunun sağından devam edilmesi gerektiği çok önemli bir ayrıntı.. Aksi takdirde bizim gibi epey bir yola girip çıkıyorsunuz.. Neden bu kadar ayrıntılı anlattım şimdi bu yol tarifini? Sağolsun bizim karayollarımız sahil yolu üzerinde sadece giriş tabelası koymuş ve akabinde tek bir tabela bile koymamış.. Kulakları çınlamıştır yetkililerin yol boyunca..
Santa harabeleri nasıl bir yer? Oldukça ilginç ve güzel evlerden oluşmuş bir dizi köy.. Ve buradaki evlerin mimarisi çok güzel.. Özellikle şimdinin inşaat mühendislerinin görmesi gereken bir yer.. Bir de çok açık bir manzarası ve yeşilin içine sinmesi göze çarpıyor..
Santa harabeleri çok fazla keşfedilmemiş, turizm'e kazandırılamamış bir yer, yolları biraz düzeltikten sonra yap işlet devret yoluyla turizme kazandırılabilir.. Doğu karadenize gidipte görülmeden gelinmemesi gereken bir yer..
2005' te çektiğim fotoğraflarından bazıları:
