Ynt: Karadeniz Etrafında Dönme Planı
KISA BİLGİLENDİRME
Sivastopol Kuşatmaları (1854 – 55 kuşatması)
Kırım Savaşının Eylül 1854’ten Eylül 1855’e kadar süren ve en önemli harekatını oluşturan bu kuşatmadır. 19. yy’da yeni bir savunma biçiminin doğmasına yol açtı.
25 bin kişilik 4 Fransız, 22 bin kişilik 4 İngiliz ve Ferik Rüstem Paşa komutasında 7 bin kişilik bir Türk tümeninden oluşan 54 bin toplam mevcutlu birleşik ordu Varna ile Balçık’tan gemilere bindirilerek Sivastopol’un kuzeyindeki Eskihisar (Yevpatoriya) koyunda Kırım kıyılarına çıktı (14 Eylül 1454). Prens Menşikov komutasındaki 40 bin kişilik Rus ordusu, Kırım’ın en berkitilmiş kenti olan Sivastopol üzerine yürüyen birleşik kuvvetleri Elmalı (Alma) ırmağının güney yakasında karşıladı. Çok şiddetli bir savaş sounda Ruslar’ı çekilmeye zorlayan birleşik kuvvetler, ırmağın güney kıyısına geçerek ileri hareketlerini sürdürdüler (20 Eylül). Bu arada, kendi Karadeniz donanma gemilerinin bir bölümünü liman ağzında batıran Ruslar, böylece Sivastopol girişini tıkadılar (23 Eylül). Öte yandan, Kaça (Katcha) ve Belbek çaylarını geçerek kentin kuzey tahkimatını kuşatan birleşik ordu, Balaklava iskelesine inerek Sivastopol’a güneyden de saldırma olanağını elde etmeye çalıştı (25 Eylül) ve ertesi gün küçük Balaklava limanı İngiliz birliklerince işgal edildi. Bu harekat sonucunda visamiral Kornilov komutasında 20 bin deniz askeriyle başkomutan prens Menşikov buyruğundaki 30 bin kişilik orduyla savunulan Sivastopol, birleşik kuvvetler tarafından tam anlamıyla kuşatıldı (10 Ekim). Ruslar’ın geri almak için Balaklava (25 Ekim) ve müttefikleri denize dökmek için İnkerman (5 Kasım) üzerine düzenledikleri şiddetli iki saldırı birleşik kuvvetlerce püskürtüldü. Bu başarısızlıkların acısına dayanamayan prens Menşikov üzüntüsünden ölünce (23 Kasım), yerine general Gorçakov getirildi. Sivastopol kuşatmasının uzamasından tedirgin olan müttefikler, Azak ve Karadeniz’in Rus limanlarını donanmalarıyla abluka altına aldılar (15 Ocak 1855). Ayrıca Gözleve savaşını (17 Şubat) kazandıktan sonra serdarıekrem Ömer Paşa’nın 40 bin kişilik ordusuyla kuşatma kuvvetlerine katılmasıyla Kırım’daki Türk askerlerinin sayısı 55 bini, bu arada İngiliz ve Fransız birlikleri de takviye aldıklarından tüm birleşik kuvvetlerin toplamı 205 bin kişiyi buldu. Ruslar’ın Sivastopol’a yardım göndermelerini engellemek amacıyla Kerç boğazına Türk, Fransız ve İngiliz askerleri çıkarıldı (24 Mayıs). Birleşik kuvvetler, Sivastopol koyuna dökülen Küçük Karasu (Çernaya) çayının güney kıyılarını işgal ederek kente doğru büyük bir harekata giriştiler (25 Mayıs). Ruslar da buna karşılık Anapa ve öteki kıyı kalelerini yıkarak geri çekildiler (28 Mayıs). Sabahtan akşama kadar süren şiddetli çarpışmalar sonunda ileri harekatı önemli ölçüde engelleyen Yeşiltümsek’le Aktabyalar birleşik kuvvetlerin eline geçti (7 Haziran). Ancak, Ruslar’ın çok iyi berkitilmiş konumu olan Malakoff istihkamına karşı yapılan saldırı, amiral Kornilov’un bu çatışma sırasında vurularak ölmesine karşın birleşik kuvvetler için başarısızlıkla sonuçlandı (18 Haziran). Rus başkomutanı Gorçakov’un, müttefikleri denize dökmek amacıyla 60 bin kişilik bir kuvvetle bu kez Traktir üzerine düzenlediği karşı saldırı birleşik ordu tarafından püskürtüldü (16 Ağustos). Birleşik kuvvetler başkomutanlarının aldıkları karar gereğince genel saldırıya geçen Türk, Fransız ve İngiliz birlikleri, düşmanın şiddetli direnişi karşısında büyük kayıp vemelerine karşın (15 bin ölü ve yaralı), Malakoff istihkamını ele geçirerek Rus direnişini kırdılar (8 Eylül). Kente ve limana egemen olan Malakoff istihkamının elden çıkması üzerine Ruslar’ın boşaltmak zorunda kaldığı Sivastopol, birleşik kuvvetlerce işgal edildi (9 Eylül). Türkiye’de işletmeye açılan ilk tegraf hattı da aynı gün Sivastopol’un düştüğü müjdesini İstanbul’a ileterek hizmete girdi (9 Eylül 1855).
1854-1855 yıllarında Kırım Savaşında en önemli hareket Sivastopol Kuşatmasıdır...Bu kuşatma için yazılan Sivastopol Marşı çok ünlüdür...
Size bu marş'ın değişik üç versiyonunu hatırlatayım...
SİVASTOPOL MARŞI
Sivastopol önünde yatar gemiler,
Atar da nizam topunu, yerle gök inler.
Yardımcıdır bize kırklar yediler,
Sılasına kavuşmaz aslan yiğitler,
Aman da Kaptan Paşa emir ver bize, (Aman da padişahım izin ver bize)
Sılada nişanlımız duacı size... (İzin de vermez isen dök bizi denize)
Sivastopol önünde yıkık minare,
Düşman dedikleri gelmez imane,
Erenler geliyor bize imdade,
Aman da Kaptan Paşa emir ver bize, (Aman da padişahım izin ver bize)
Sılada nişanlımız duacı size... (İzin de vermez isen dök bizi denize)
Sivastopol önünde musalla taşı,
Sırma kılıç kuşanmış Arap binbaşı.
Ölürsek şehidiz, kalırsak gazi,
Aman da Kaptan Paşa emir ver bize, (Aman da padişahım izin ver bize)
Sılada nişanlımız duacı size... (İzin de vermez isen dök bizi denize)
SİVASTOPOL MARŞI
Sivastopol önünde yatan gemiler
Atar da nizam topunu, yer gök iniler
Yardımcıdır bize kırklar yediler
Aman da padişahım izin ver bize
İzin de vermez isen dök bizi denize
Sivastopol önünde yıkık minare
Düşman dedikleri gelmez imane
Erenler geliyor bize imdada
Aman da padişahım izin ver bize
İzin de vermez isen dök bizi denize
Aman!
Anam benim de ulu yola durursa
Ak saçını da kelep kelep yolarsa
Hani benim oğlum diye sorarsa
Saklaman, gizlemen, öldü den varın
SİVASTOPOL MARŞI
Sivastopol önünde yatan gemiler
Atar nizam topunu, yer gök iniler
Yardımcıdır bize kırklar, yediler
Aman padişahım izin ver bize,
Zafer haberini verelim size.
Sivastopol önünde sıra sıra söğütler,
Oturmuş binbaşı asker öğütler,
Askere gidiyor babayiğitler.
Aman padişahım izin ver bize,
Zafer haberini verelim size.
Sivastopol önünde bir dolu testi,
Testinin üstünde sam yeli esti,
Analar babalar umudun kesti.
Aman padişahım izin ver bize,
Zafer haberini verelim size.
Ayrıca Akyar (Sivastopol) hakkında Kırım Türkleri'ne ait şu siteden de faydalanabiliriz...(Gezilecek yerler, görülmesi gereken yerler hakkında fikir sahibi olmak için)
http://www.vatankirim.net/yazi.asp?yazi=akyar#G.C3.BCn.C3.BCm.C3.BCzde_Akyar
