Bursa'nın Tarihöncesi
Yaklaşık 8 bin yıl öncesine tarihlenen ve tarım kültürünün Anadolu'dan Avrupa'ya geçişini gösteren nadir yerleşim yerlerinden Aktopraklık Höyüğü hareketli günler yaşıyor: Höyüğün ziyaretçileri artık sadece bu tarihöncesi yerleşime değil, onunla benzerlik gösteren ve yöre insanının yüzyıllar boyunca oluşturduğu kültürün gerçek örneklerine de tanık olacak.
Eskikızılelma köyündeki 100 ila 150 yaşındaki, kullanılmayan ağaç evler köylülerin çabasıyla Aktopraklık Höyüğü'nün çevresinde belirlenen alanlara taşındı ve yine onlar tarafından özgün şekliyle ayağa kaldırıldı.
Bursa'nın Nilüfer ilçesine bağlı Akçalar beldesindeki höyüğün çevresi, geride kalan kazı sezonunda sıra dışı bir görünüm kazandı. Dağ köylerinde hâlâ kullanılan, ancak ekonomik nedenlerle hızla terk edilmeye başlanan 'ağaç evler'den altı tanesi, ev sahiplerinin çabasıyla Aktopraklık'a taşındı ve tekrar ayağa kaldırıldı. Aynı şekilde, tarihöncesi kalıntıların özgün planına sadık kalınarak dört kerpiç ev inşa edildi. Tarihöncesi yerleşim etrafında oluşturulan bu yerleşkenin en önemli özelliği, içinde bulunan her öğenin işlev taşıyan ve yaşayan birimler olması. Bu yapılar yöre insanının eski ve yeni yaşam tarzını canlandırmanın ötesinde arkeolojik kazıda ulaşılan ve yöreyi temsil eden kültür varlıklarının sergilenmesinde, öğretim, atölye gibi çalışmalarda kullanılacak. Projenin bir başka hedefi ise her yaş grubundan arkeoloji meraklısına arkeolojiyi doğrudan deneyimleme imkânı sunmak. Bu amaçla höyükte bilimsel kazıya dahil edilmeyen alanlar, eğitim için kullanılacak.
Altı yıldır devam eden arkeolojik kazının başkanı, Atlas'ın Arkeoloji Editörü İstanbul Üniversitesi Prehistorya Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Necmi Karul projeyi bugüne kadar toplumda yerleştiği şekliyle 'arkeopark' diye adlandırdıklarını ancak bu ismin yapılmak isteneni tam olarak temsil etmediğini söylüyor: 'Aktopraklık, geçmişi yaşatmanın yanında, ziyaretçilerine arkeolojik bilgiye birinci elden ulaşma şansı verecek. Burada ellerini toprağa sokarak, alışılagelen örneklerin aksine aktif birer katılımcı olacak. Aynı coğrafyada tarihöncesinden yakın dönemlere kadar zamanın farklı kesitlerini soluma şansı bulacak.'
Projenin ana destekçisi Bursa Büyükşehir Belediyesi Başkanı Recep Altepe de Bursa'nın arkeolojik mirası için Aktopraklık'ın önemli olduğunu düşünüyor ve desteklerinin Bursa kadar insanlık kültür tarihinin anlaşılmasına katkı sağlayacağından kuşku duymuyor. Nilüfer Belediyesi, Karsan Otomotiv ve Mastership Denizcilik de çalışmalara destek veren diğer kuruluşlar.
YAZI: GÖKHAN TAN / ATLAS KASIM 2009
Yaklaşık 8 bin yıl öncesine tarihlenen ve tarım kültürünün Anadolu'dan Avrupa'ya geçişini gösteren nadir yerleşim yerlerinden Aktopraklık Höyüğü hareketli günler yaşıyor: Höyüğün ziyaretçileri artık sadece bu tarihöncesi yerleşime değil, onunla benzerlik gösteren ve yöre insanının yüzyıllar boyunca oluşturduğu kültürün gerçek örneklerine de tanık olacak.
Eskikızılelma köyündeki 100 ila 150 yaşındaki, kullanılmayan ağaç evler köylülerin çabasıyla Aktopraklık Höyüğü'nün çevresinde belirlenen alanlara taşındı ve yine onlar tarafından özgün şekliyle ayağa kaldırıldı.
Bursa'nın Nilüfer ilçesine bağlı Akçalar beldesindeki höyüğün çevresi, geride kalan kazı sezonunda sıra dışı bir görünüm kazandı. Dağ köylerinde hâlâ kullanılan, ancak ekonomik nedenlerle hızla terk edilmeye başlanan 'ağaç evler'den altı tanesi, ev sahiplerinin çabasıyla Aktopraklık'a taşındı ve tekrar ayağa kaldırıldı. Aynı şekilde, tarihöncesi kalıntıların özgün planına sadık kalınarak dört kerpiç ev inşa edildi. Tarihöncesi yerleşim etrafında oluşturulan bu yerleşkenin en önemli özelliği, içinde bulunan her öğenin işlev taşıyan ve yaşayan birimler olması. Bu yapılar yöre insanının eski ve yeni yaşam tarzını canlandırmanın ötesinde arkeolojik kazıda ulaşılan ve yöreyi temsil eden kültür varlıklarının sergilenmesinde, öğretim, atölye gibi çalışmalarda kullanılacak. Projenin bir başka hedefi ise her yaş grubundan arkeoloji meraklısına arkeolojiyi doğrudan deneyimleme imkânı sunmak. Bu amaçla höyükte bilimsel kazıya dahil edilmeyen alanlar, eğitim için kullanılacak.
Altı yıldır devam eden arkeolojik kazının başkanı, Atlas'ın Arkeoloji Editörü İstanbul Üniversitesi Prehistorya Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Necmi Karul projeyi bugüne kadar toplumda yerleştiği şekliyle 'arkeopark' diye adlandırdıklarını ancak bu ismin yapılmak isteneni tam olarak temsil etmediğini söylüyor: 'Aktopraklık, geçmişi yaşatmanın yanında, ziyaretçilerine arkeolojik bilgiye birinci elden ulaşma şansı verecek. Burada ellerini toprağa sokarak, alışılagelen örneklerin aksine aktif birer katılımcı olacak. Aynı coğrafyada tarihöncesinden yakın dönemlere kadar zamanın farklı kesitlerini soluma şansı bulacak.'
Projenin ana destekçisi Bursa Büyükşehir Belediyesi Başkanı Recep Altepe de Bursa'nın arkeolojik mirası için Aktopraklık'ın önemli olduğunu düşünüyor ve desteklerinin Bursa kadar insanlık kültür tarihinin anlaşılmasına katkı sağlayacağından kuşku duymuyor. Nilüfer Belediyesi, Karsan Otomotiv ve Mastership Denizcilik de çalışmalara destek veren diğer kuruluşlar.
YAZI: GÖKHAN TAN / ATLAS KASIM 2009