Ynt: Osmanlı Hanedanı; I.Süleyman (Kanuni)
Kanuni döneminde devşirmelerin ve halkın durumunu gösteren bir-iki örnek vermek istiyorum.
Bu devşirmeler ki 10-15 yaşlarında evlerinden alınıp getirilmiş ocaklarda yetiştirildikten sonra Enderunda eğitimlerini tamamlamış hıristiyan çocuklardı ve 5-10 yıl içerisinde edindikleri servet aşağıda iki örneğini verdiğim boyutta idi.
•Defterdar İskender
İskender Çelebi zenginliği ve kölelerinin çokluğu ile meşhurdu. İskender Çelebi’nin kölelerinden olup vezir-i azam olan Ahmet Paşa müverrih Ali’ye: “Şimdi bu divanda yedi veziriz, hepimizin servetlerinin toplamı merhum efendi kadar değildir” demiştir. İskender asıldığında kul defterinde altı bin iki yüz köle satın almış olduğu görülmüştür. Köle ve cariyeleri için her sene Trabzon’dan bir gemi yükü bez gelir ve bununla kölelerine don ve gömlek yapılırmış. Irak seferine giderken silahları, atları, elbiseleri mükemmel bin iki yüz kişilik maiyetiyle hareket etmiştir.
Asıldıktan sonra yüzden fazla içoğlanı bulunup içlerinden seçilen on neferi saraya alınarak kalanı başkalarına verilmiş ise de Sultan Süleyman, bu çocukların fevkalade olan terbiyelerini beğenerek diğer yerlere verilenlerde toplattırarak saraya aldırıp yetiştirmiştir ki yukarıda adı geçen vezir-i azam Ahmet Paşa ile ikinci vezir Piyale Paşa ve Beylerbeyilerden Gülabi Paşa, Behram Paşa ve Rus Hasan Paşa bunlardandır.
Not: Ahmet Paşa’nın bahsettiği divandaki yedi vezir Sokullu Mehmet Paşa, Pertev Paşa, Piyale Paşa, Zal Mehmet Paşa, Hüseyin Paşa ve Ahmet Paşa’nın kendisidir.
•Rüstem Paşa’nın Serveti
Çok zengin olup vefatında bin yedi yüz kölesi, iki bin dokuz yüz harp atı, bin yüz altı devesi, yedi yüz bin sikke-i hasene (altın), beş bin dikilmiş kaftan ve elbise, bin yüz adet üsküf(yüksek rütbeli yeniçerilerin başlığı), altı yüz gümüş eğer, beş yüz altın eğer, bin beş yüz gümüş at başlığı ve yüz otuz üç çift altın üzengi kalıp nakit altın ve gümüş ile altın eşya ve mücevherat bunlardan hariçtir.
•Devşirmelerin yukarıda belirtilen servetleri edindikleri dönemde Anadolu halkının durumu Kitab-ı Müstetab’ta şöyle anlatılıyordu “ …halk fakir olup bir çift öküz koşmaya kudretleri yoktur… Mesela vilayet-i Sivas’ta bundan önce bir pahalılık dönemi olmuş idi ki halk kedi köpek eti yediğinden başka…. Meşhur olmuş idi”
Çokta detaya girip canınızı sıkmak istemiyorum