Osmanlı Kronolojisi

1299 – 1434


1299- 1300 Osmanlı tarihinin başlaması

1299 İlk müzik olayı (Selçuklu sultanınca Osman Bey'e Beylik alameti olarak gönderilen tabl-u alem (davul ve sancak)

1302 Osman Gazi'nin Koyunhisarı Zaferi
1302 III. Alaeddin Keykubad'ın ölümü

1312 Mevlevilik tarikatını kuran Sultan Veled'in ölümü

1317 Gülşehri'nin, kendisinden sonraki tercümelere öncülük eden Mantıku't-tayr'ı Ferideddin el-Attar'ın aynı adlı eserini tercüme etmesi

1320 Türk edebiyatında bilinen ilk divana sahip Yunus Emre'nin ölümü

1324 Orhan Gazi'nin tahta geçişi
1326 Bursa'nın fethi

1330 Aşık Paşa'nın Garib-name'yi telif tarihi

1331 İznik'in fethi

1331 İlk Osmanlı medresesinin, İznik'te Orhan Gazi tarafından kurulması

1334 Karesi Beyliği'nin ilhakı

1337 Kocaeli bölgesinin alınışı

1346 Orhan Gazi'nin Kantakuzenos'un kızı ile evliliği ve Bizans ile ittifakı

1349-1352 Bizans'a yardım için Süleyman Paşa'nın Rumeli'ye geçişi ve Çimpi Kalesi'nin üs olarak alınışı

1350 Davud B. Mahmud el-Kayseri'nin ölümü

1352 Osmanlılar'ın Cenevizliler'e Osmanlı topraklarında serbest ticaret yapma imtiyazı vermeleri

1354 Gelibolu'nun fethi

1361 İlk müzikli spor gösterisi (Edirne Kırkpınar yağlı güreşleri)

1362 Orhan Gazi'nin vefatı ve I. Murat'ın tahta çıkışı

1362 Kadıaskerliğin teşkili

1363 Pençik Kanunu'nun çıkışı

1366 Gelibolu'nun elden çıkışı

1371 Çirmen Zaferi

1376 Bulgar Krallığı'nın Osmanlı hakimiyetini kabulü

1377 Gelibolu'nun Osmanlılar'a iadesi

1385-1386 Niş ve Sofya'nın alınışı

1388 Ploşnik bozgunu ve Balkan ittifakının teşekkülü

1389 I. Kosova Zaferi

1389 I. Murat'ın şehadeti, Yıldırım Bayezid'in tahta cülusu

1390 Aydın-Saruhan-Germiyan-Menteşe beyliklerinin ilhakı

1390 Karaman Seferi, Konya'nın muhasarası

1390 Gelibolu tersanesi'nin inşası

1391 İstanbul'un ilk muhasarası

1393 Mahkeme Rüsumu'nun ilk ihdası

1396 Niğbolu Zaferi

1397-1398 Akçay Zaferi ve Karaman Ülkesi'nin Osmanlı hakimiyetini kabulü

1398 Kadı Burhaneddin'in ölümü.

1398 Karadeniz beyliklerinin ilhakı

1400 İlk musiki nazariyatı eseri (Kırşehirli Yusuf B. Nizameddin'in Kitabu'l Edvar'ı)

1400 Bursa'da I. Bayezid tarafından Ulu Cami'nin yaptırılması; İlk Osmanlı Darü'ş-şifa'sının Yıldırım Bayezid tarafından inşa edilmesi

1402 Ankara bozgunu ve Yıldırım Bayezid'in esareti

1402-1413 Fetret Devri, iç karışıklıklar

1409 Süleyman Çelebi tarafından Türk Edebiyatı'nda ilk mevlid örneği olan, Vesiletü'n-Necat adlı eserin yazılışı; İlk besteli dini eser (Süleyman Çelebi'nin Mevlid'i)

1411 Çelebi Mehmed'in tahta çıkışı

1413 I. Mehmed'in duruma hakim olup devleti yeniden kuruşu

1413 (Celaleddin Hızır) Hacı Paşa'nın ölümü

1416 Osmanlı-Venedik Deniz Muharebesi ve Sulhü, Şeyh Bedreddin isyanı

1416 Macar Seferi

1417 Avlonya'nın fethi

1418 Makam teriminin ilk kullanılışı (A. Meragi'nin Makasıdu'l-elhan'ında)

1418-1420 Samsun bölgesinin zaptı

1419-1424 Bursa'da Hacı İvaz'a I. Mehmed tarafından Yeşil Külliye'nin yaptırılması

1421 Çelebi Mehmed'in ölümü ve II. Murad'ın cülusu

1421-1451 İlk resmi musiki çevresi (II. Murad Sarayı)

1422 Mustafa Çelebi'nin (Düzmece) bertarafı

1425 Molla Fenarı'nın ilk Şeyhülislam olarak tayini

1425-1426 İzmir Beyi Cüneyd'in idamı

1425-1426 Teke Beyliği'nin intikali

1427-1428 Germiyan Beyliği'nin intikali

1429 Manyasoğlu Murad tarafından, Türk edebiyatında Seyf Serayi'den sonra, Anadolu Türk edebiyatı sahasında ilk Gülistan tercümesinin yapılışı

1429 Şeyh Hamdullah'ın Amasya'da doğuşu

1430 İlk iki Türkçe musiki kitabı (Hızır B. Abdullah'ın Edvar'ı ve Bedr-ı Dilşad'ın Muradname'sindeki musiki bölümü)

1430 Selanik'in fethi

1430-143 Şemsüddin Muhammed B. Hamza el-Fenari'nin ölümü

1431-1432 Kadızade, Salahaddin Musa b. el-Kadi Mahmud el-Bursavi el-Rumi'nin ölümü

1432 Fatih Sultan Mehmed'in doğumu

1434 Edirne'de II. Murad tarafından Muradiye Camii'nin yaptırılması

Ynt: Osmanlı Kronolojisi

1434 - 1514

1434 Muiniddin B. Mustafa tarafından II. Murad'ın isteğiyle ilk Mesnevi tercümesi olan Mesnevi-i Muradiyye adlı eserin yazılışı

1437 Ömer bin Mezid tarafından ilk nazire mecmuasının derlenişi

1439 Semendire'nin alınışı

1440 Osmanlı musiki çalgıları üzerine ilk notlar (Ahmedoğlu Şükrullah)

1440 Başarısız Belgrad kuşatması

1444 Segedin Sulhü

1444 II. Murat'ın tahttan çekilişi, II. Mehmed'in cülusu ve Varna zaferi

1445 II. Mehmed'in tahttan çekilişi ve II. Murad'ın ikinci defa cülusu

1447 Edirne'de II. Murad tarafından Üç Şerefeli Camii'nin yaptırılması

1448 II. Kosova Zaferi

1451 II. Murad'ın ölümü ve II. Mehmed'in ikinci defa cülusu

1451-1512 Geçiş devri. Fatih Sultan Mehmed ve II. Bayezid devri

1453 İstanbul'un fethi

1453 Ayasofya'nın camiye çevrilmesi

1454 İlk Devlet Musiki Okulu (Enderun'un müzik bölümü)

1458-1460 Mora'nın ele geçirilişi

1461 Trabzon Rum İmparatorluğu'nun sonu

1461 Candaroğulları'nın ilhakı

1463 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın başlaması

1463-1470 İstanbul'da Fatih Külliyesi'nin inşaası

1466 II. Mehmed'in Arnavut seferi

1468 Karamanoğulları'nın sonu

1468 II. Mehmed tarafından İstanbul'da Topkapı Sarayı'nın tesisi

1469 Ahmed Karahisarı'nın Afyonkarahisar'da doğuşu

1470 Eğriboz'un alınışı

1471 Fatih Külliyesinin açılışı

1472 Topkapı Sarayı'nın inşası

1473 Otlukbeli Zaferi : Osmanlı Akkoyunlu mücadelesi

1474 Ali Kuşçu'nun ölümü

1475 Kırım'ın Osmanlı hakimiyetine girişi

1476 Boğdan seferi ve zaferi

1478 Fatih tarafından ilk altın paranın darbettirilmesi

1478 Şerafeddin Sabuncuoğlu'nun ölümü

1479 Osmanlı-Venedik Sulhü ile Fatih'in Venedikliler'e, Trabzon ve Kefe'de ticaret yapma hakkı tanıyan ahidname vermesi

1480 Otranto'ya çıkış ve başarısız Rodos kuşatması

1480 Kadıaskerliğin Rumeli ve Anadolu olarak ikiye ayrılması

1481 II. Mehmed'in vefatı ve II. Bayezid'in tahta çıkışı

1481 100 dirhem gümüşten 400 akçe kesilmesi

1481 Şeyh Hamdullah'ın İstanbul'a gelişi

1482 Cem Sultan'ın mağlubiyeti, Rodos'a ilticası

1483 Morova Seferi ve Hersek'in ilhakı

1484 Boğdan Seferi

1484 Kili ve Akkirman'ın fethi

1484-1488 Edirne'de Hayreddin'in II. Bayezid'in Külliyesi'ni inşası

1485 Osmanlı-Memlük mücadelesinin başlaması

1485 Şeyh Hamdullah'ın Aklam-ı Sitte'de kendi üslubunu buluşu

1486 Musiki ile tedavi yapan ilk devlet hastanesi (Edirne, II. Bayezid Külliyesi Şifahanesi)

1488 Hocazade, Muslihiddin Mustafa B. Yusuf B. Salih el-Bursavi'nin ölümü

1488 Sultan II. Bayezid tarafından Edirne'de Bayezid Darü'ş-şifası'nın yapımı

1489 Memlüklere karşı toprak kaybı

1491 Osmanlı-Memlük Barışı

1492 Macar Seferi

1492 İspanya'dan çıkarılan Yahudiler'in Osmanlı Devleti'nin himayesine girmesi

1494 Nakibüleşraflığın yeniden ve devamlı olarak teşkili

1494 Çin bulutu motifinin tezhib'de ilk kullanılışı

1495 Macarlarla mütareke, Cem Sultan'ın ölümü, Şehzade Süleyman'ın doğumu

1497 İlk Rus elçisinin İstanbul'a gelişi

1498 Lehistan Seferleri

1499 Venedik Harbi

1499 İnebahtı'nın alınışı

1499 Preveze baskını

15?? İlk mevlevi ayinleri (Pençgah, Dügah ve Hüseyni makamlarında üç beste-i kadim)

1500 Modon, Navarin ve Koron'un alınışı

1500-1505 İstanbul'da, Yakub Şah B. Sultan Şah'ın II. Bayezid'in Külliyesi'ni inşası

1502 Venedikle barış

1503 Anadolu sahasında ilk hamse sahibi Akşemseddinzade Hamdullah Hamdi'nin ölümü

1505 Bayezid Külliyesi'nin açılışı

1509 İstanbul'da kıyamet-ı suğra (küçük kıyamet) zelzelesi

1511 Şahkulu Baba Tekeli isyanı, Şehzade Selim Hareketi

1512 II. Bayezid'in tahttan çekilişi, I. Selim'in cülusu

1512 Anadolu Türk edebiyatında ilk Şehrengiz örneğini yazan Mesihi'nin ölümü; Selim döneminden I. Ahmed dönemine kadar olan dönemi ihtiva eden devre.

1514 Çaldıran Zaferi, Tebriz'e giriş

Ynt: Osmanlı Kronolojisi

--------------------------------------------------------------------------------

1514 - 1583


1514 Şahkulu'nun Yavuz Sultan Selim'in Tebriz'i işgaliyle Amasya'ya sürgün gönderilişi

1516 Mısır Seferi ve Mercidabık Zaferi

1517 Ridaniye Zaferi ve Kahire'ye giriş

1517 Haremeyn'in himaye altına alınması

1517 Haliç'te tersane yapımının tamamlanması

1517 Piri Reis'in Mısır'da Sultan Selim'e ilk dünya haritasını sunması

1519 Celali isyanı

1519 Cezayir'in ilhakı

1520 I. Selim'in vefatı, I. Süleyman'ın cülusu

1520 Şeyh Hamdullah'ın İstanbul'da vefatı; Şahkulu'nun İstabul'a gelip, Ehl-i Hiref teşkilatına girişi; Hattat Şeyh Hamdullah'ın vefatı

1520-1550 Şahkulu'nun nakkaşhanede faaliyet göstermesi

1521 Belgrad'ın fethi

1521 Piri Reis'in, Kitab-ı Bahriye adındaki eserini hazırlaması

1522 Kanuni Sultan Süleyman'ın validesi ve Yavuz Sultan Selim'in eşi olan Ayşe Hafsa Sultan tarafından, Manisa'da bimaristan inşa edilmesi

1522 Rodos Adası'nın ilhakı

1524 Mısır'da Hain Ahmed Paşa isyanı

1524 Ahi Çelebi, Ahmed (Mehmed) Çelebi B. Kemal el-Tebrizi'nin ölümü

1525 Yeniçeri isyanı

1525 İlk Fransız elçisi İstanbul'da

1525 Şeyhülislam Zembili Ali Efendi'nin ölümü

1525 Mirim Çelebi, Mahmud B. Muhammed B. Muhammed B. Musa Kadızade'nin ölümü

1526 Mohaç Zaferi

1526 Ahmed Karahisari'nin İstanbul'da vefatı

1527 Bosna'nın fethi'nin tamamlanması

1528 Piri Reis'in Kanuni Sultan Süleyman'a ikinci dünya haritasını takdim etmesi

1528 Nizameddin Abdülali B. Muhammed B. Hüseyin el-Bircendi'nin ölümü

1529 Viyana kuşatması, Budin'in istirdadı, Barbaros'un Marsilya'ya çıkması

1530-1540 Divan-ı Selimi'nin yazılması

1530-1560 Nasuh'un tarihçi, hattat ve ressam olarak faaliyet göstermesi

1530-1588 Sinan'ın imparatorluğun baş mimarı olarak faaliyet göstermesi

1532 Alaman Seferi

1533-1534 Barbaros'un Osmanlı hizmetine girişi ve Cezayir Beylerbeyliği'ne tayini

1534 Irakeyn seferinin açılışı, Tebriz'e ikinci defa giriş ve Bağdat'ın alınışı

1534 Şeyhülislam İbn-i Kemal'in ölümü

1536 Fransızlara kendi bayrakları ile Osmanlı limanlarında ticaret hakkı tanıyan ahidname verilmesi

1536 Veziriazam İbrahim Paşa'nın idamı

1537 Körsof - Avlonya seferi

1538 Preveze Zaferi

1538 Hadım Süleyman Paşa'nın Hint Seferi

1540 Venedik Ahidnamesi'ndeki Karadeniz'de ticaret imtiyazının kaldırılması

1540-1560 Kara Memi'nin nakkaşhanede faaliyet göstermesi

1541 Budin'in kesin olarak ilhakı ve beylerbeyiği olması

1543 Estergon'un ve İstolni Belgrad'ın fethi

1543 Batı musikisiyle ilk resmi temas (I. François'nın Kanuni'ye gönderdiği saray orkestrası)

1547 Osmanlı-Habsburg Sulhü

1547 Avusturyalılar'a Osmanlı topraklarında emn ü aman üzere ticaret yapma hakkının tanınması

1547 San'a'nın fethi

1548 İkinci İran seferi

1550 Süleymaniye Külliyesi'nin inşaası

1551 Trablusgarb'ın fethi

1552 Piri Reis'in Portekizlilere karşı seferi

1553 Piri Reis'in ölümü

1553-1554 Turgud Reis'in Akdeniz seferi

1553-1554 Nahcıvan Seferi

1555 İlk Osmanlı-İran antlaşması : Amasya Müsalahası

1556 Şankulu'nun vefatı; Kara Memi'nin saray nakkaşhanesine Sernakkaş oluşu; Hattat Ahmed Karahisari'nin vefatı

1557 Dokuzuncu Akdeniz seferi, Fas'ın fethi

1557 Süleymaniye Külliyesi'nin açılışı

1558 Şakayık-ı Nu'maniye telifi

1558 Arifi'nin Süleyman-name'sinin tamamlanması

1559 Şehzade Bayezid ile Selim'in Konya Savaşı ve Bayezid'in yenilerek İran'a sığınması

1560 Cerbe'nin alınışı

1560-1600 Osman'ın Nakkaşhane'de faaliyet göstermesi

1561 Taşköprüzade'nin ölümü

1562 Osmanlı-Habsburg Sulhü

1563 Seydi Ali Reis, Ali B. Hüseyin el-Katibi'nin ölümü

1565 Başarısız Malta kuşatması

1565 100 dirhem gümüşten 450 akçe kesilmesi

1566 Kanuni Sultan Süleyman'ın son seferi : Sigetvar ve Sultanın vefatı, II. Selim'in cülusu

1567 Yemen isyanı

1568 Davud el-Antaki'nin Tezkire adlı eserini telif etmesi

1569 Astarhan seferi

1569 Kaptan Kurdıoğlu Hızır Beyin Sumatra seferi

1569-1595 Lokman'ın şehnameci olarak vazife görmesi

1571 Kıbrıs fethinin ikmali

1571 İnebahtı hezimeti

1571 Mustafa B. Ali el-Muvakkit'in ölümü; Takiyyüddin'in müneccimbaşılığa tayin edilmesi

1574 Buğday Zaferi

1574 Tunus'un fethi

1574 Selimiye'nin açılışı

1574 II. Selim'in vefatı ve III. Murad'ın cülusu

1575 Münşeat'üs-Selatın'in III. Murad'a takdimi

1575 Edirne'de, Sinan eliyle II. Selim için Selimiye Camii'nin inşası

1577 Takiyüddin'in gözlemlerine 1577'de de kısmen tamamlanan Daru'r-Rasadü'l-Cedid'de (İstanbul Rasathanesi) devam etmesi

1578 Osmanlı-İran Savaşı'nın başlaması

1578 Fas'ta el-Kasrü'l-kebir Zaferi

1578 Kafkaslar'da hareket

1580 İlk İngiliz Ahidnamesi'nin verilişi

22 Ocak 1580 İstanbul Rasadhanesi'nin yıktırılması

1583 Meşale Zaferi

Ynt: Osmanlı Kronolojisi

1583 – 1680

18 Kasım 1583
Cizvitlerin Galata'daki Saint Benoit Kilisesi'ne yerleşerek burada St. Benoit mektebini açmaları

1584-1588 Lokman'ın iki ciltlik Hüner-name'sinin tamamlanması

1585 Tebriz'in alınışı

1585 Takiyüddin el-Rasıd'ın ölümü

1586 İlk Sikke tashihi

1587 Gürcistan harekatı

1588 Gence seferi

1588 Resm-i tashih-i sikke konulması

1588-1606 Bosnalı Mehmed'in saraydaki kuyumcuların (zergeran bölüğünün) başı olarak vazife görmesi

1589 İkinci sikke tashihi

1590 Osmanlı-İran Antlaşması

1590 Yeniçerilerin et ihtiyaçlarını karşılamak üzere gümrük resmine "zarar-ı kassabiye" adıyla %1 oranında ilave yapılması

1593 Osmanlı-Habsburg Savaşları

1595 Estergon'un düşüşü

1595 III.Murad'ın vefatı, III. Mehmed'in cülusu

1596 Eğri Kalesi'nin alınışı ve Haçova Zaferi

1598-1663 Davud ve Mehmed Ağalar tarafından İstanbul'da valide sultanlar için Yeni Camii'nin inşası

1599 Osmanlı sarayında ilk Batı müziği aleti (Elizabeth I.'in IV. Mehmed'e gönderdiği org); Davud el-Antaki'nin ölümü

1600 Sikke tashihi

1601 Kanije Zaferi

1601 İngiliz tüccarının ödeyeceği gümrük resminin %3'e indirileceğinin ahidnameye derci

1603 Osmanı-İran Savaşı'nın başlaması

1603 III. Mehmed'in vefatı, I. Ahmed'in cülusu

1603-1703 I. Ahmed döneminden III. Ahmed dönemine kadar olan dönemi ihtiva eden devre

1607 Asi Canbolatoğlu ve Maanoğlu'nun Oruç ovasında bozguna uğratılması

1609-1610 Celali tenkili için Kuyucu Murad Paşa Anadolu'da

1612 Osmanlı-İran Antlaşması

1612 Hollandalılara ahidname verilmesi

1613 Ömer B. Ahmed el-Ma'I el-Çulli'nin ölümü

1614 Ali B. Veli B. Hamza el-Mağribi'nin ölümü

1615 İran Savaşı'nın yeniden başlaması

1615 Revan Seferi

1617 I. Mustafa'nın cülusu

1617 İstanbul'da Mehmed Ağa tarafından Sultan Ahmed Camii'nin inşası

1618 I. Mustafa'nın hal'I ve II. Osman'ın cülusu

1618 Sikke tashihi

1621 II. Osman'ın Lehistan seferine çıkışı (Hotin seferi)

1622 II. Osman'ın katli ve I. Mustafa'nın yeniden tahta çıkışı

1623 I. Mustafa'nın tahttan indirimesi ve IV. Murad'ın cülusu

1624 Sikke tashihi

1629 Cizvitler tarafından, 1629'da İstanbul'da "Saint Georges" Fransız okulu ile, yine "St. Louis Dil Oğlanlar Mektebi"nin kurulması

1634 İlk Şeyhülislam katli (Ahizade Hüseyin Efendi)

1635 IV. Murad'ın Revan seferine çıkışı

1638 Bağdat Seferi ve Bağdat'ın alınışı

1638 Hekimbaşı Emir Çelebi'nin ölümü

1639 Osmanlı-İran sulhü : Kasrışirin Antlaşması

1640 IV. Murad'ın ölümü, İbrahim'in tahta çıkışı, sikke tashihi

1642 Hafız Osman'ın İstanbul'da doğuşu

1642-1698 Hattat Hafız Osman

1645 Girit seferinin açılışı, Hanya'nın alınışı

1648 İbrahim'in hal'ı, IV. Mehmed'in cülusu

1648 Kandiye kuşatması

1650 Osmanlı musikisi eserlerinin ilk notalı tesbiti (Ali Ufki'nin eseri)

1656 Çanakkale Boğazı'nın Venedik ablukası altına alınması

1656 Çınar Vak'ası

1656 Köprülüler devrinin başlaması

1658 Katip Çelebi'nin ölümü

1660 Varad Kalesi'nin alınışı

1663 Uyvar seferi, Uyvar'ın fethi

1664 St. Gotthard bozgunu ve Vasvar Antlaşması

1666 Türk Divan edebiyatında sebk-ı Hindi'nin öncülerinden Naili'nin ölümü

1669 Kandiye'nin alınışı, Girit'in tamamıyla Osmanlı hakimiyetine girişi

1670 Hekimbaşı Salih B. Nasrullah B. Sellüm'ün ölümü

1672 Lehistan seferi, Kamaniçe'nin alınışı

1672 Bucaş Antlaşması

1673 Fransız tüccarının ödediği gümrük resminin %3'e indirilmesi

1676 Osmanlı-Lehistan sulhü : Zorawna Antlaşması

1678 Ukrayna'da Çehrin seferi

1678 Hafız Osman'ın kendi üslubunu gerçekleştirmesi

1680 Mehter etkisinde ilk Batı müziği eseri (N. A. Strungk'un Esther operası)

1682 Osmanlı-Rus Antlaşması

Ynt: Osmanlı Kronolojisi

1680 - 1771

1682 Seyahatname'nin yazarı Evliya Çelebi'nin ölümü

1683 II. Viyana kuşatması ve büyük bozgun

1683 Ebu Abdullah Muhammed b. Süleyman el-Fasi b. Tahir; el-Rıdvani'nin ölümü

1685 Uyvar'ın elden çıkışı

1685 Saraydaki altın ve gümüşten sikke basımı

1686 Budin'in düşüşü

1687 IV. Mehmed'in tahttan indirilmesi, II. Süleyman'ın cülusu

1687 Eğri Kalesi'nin düşüşü

1687 Bir akçe itibarı değerli "mankur" un piyasaya çıkarılması

1688 Belgrad'ın elden çıkışı

1690 Kanije Kalesi'nin düşüşü

1690 Belgrad'ın geri alınışı

1690 Fransızların Mısır'da ödediği gümrük resminin %3 olarak tesbiti

1691 Ebu Bekr Behram b. Abdullah el-Dımaski'nin ölümü

1691 II. Ahmed'in tahta çıkışı

1691 Salankamen bozgunu

1691 Enflasyonu körüklediği için mankur darbının yasaklanması

1695 II. Ahmed'in ölümü

1695 II. Mustafa'nın cülusu, Malikane sisteminin uygulanmaya başlanması

1697 Zenta bozgunu

1698 Şehremini Baruthanesi yangını

1698 Hafız Osman'ın İstanbul'da vefatı

1699 Karlofça Antlaşması'nın imzalanması

1700 Ruslar'la İstanbul Antlaşması'nın imzalanması

1702 İskender Çelebi Bahçesi'ndeki (bugünkü Ataköy) yeni baruthanenin faaliyete geçmesi

1702 Müneccimbaşı Ahmed Dede b. Lütfullah'ın ölümü

1702 İstanbul Çuka İmalathanesi'nin faaliyetinin durdurulması

1703 Edirne Vak'ası

1703 III. Ahmed'in tahta çıkışı

1703 "Tuğralı" altın paranın piyasaya çıkarılması

1708 İstanbul'da Selanikli ustaların çalıştığı Çuka İmalathanesi'nin kurulması

1709 Tersane içinde bir "lengerhane" yapımı

1711 Prut Zaferi ve Barışı

1711 Rıdvan b. Abdullah el-Razzaz el-Feleke'nin ölümü

1713 "Zincir" altının çıkarılması

1715 Venedik'e savaş açılması ve Mora Seferi

1716 Osmanlı-Avusturya Savaşı, Varadin bozgunu, Temaşvar'ın elden çıkışı

1716 "Fındık" altınının piyasaya çıkarılması

1718 Pasarofça Antlaşması

1718 Valilerin sefer masraflarını karşılamak üzere "imdadiyye-i seferiyye" toplamalarının kabulü

1718-1730 İlk bestekarlar antolojisi (Şeyhülislam Es'ad Efendi'nin Nevşehirli İbrahim Paşa'ya sunduğu Atrabu'l Asar'ı)

1720 İstanbul'da devlet tarafından bir ipekli imalathanesinin kurulması

1720 Batıya hediye gönderilen ilk mehter takımı (III. Ahmed tarafından Lehistan'a)

1720 III. Ahmed için tasvirleri Levni tarafından yapılan Surname-i Vehbi

1721 Çelebi Mehmed Efendi'nin sefaret vazifesiyle Fransa'ya gidişi

1723 İran seferinin üç cepheli olarak açılışı

1724-1725
Azerbaycan harekatı, Tebriz ve Cence'nin alınışı
1726 İbrahim Müteferikka tarafından ilk Türk matbaasının kuruluşu

1727-1839 Türk matbaasının kuruluşu ve yeni unsurlar devresi

1729 "Zer-i mahbub" adıyla yeni bir altının piyasaya sürülmesi

1729 Cevheri'nin Lügat-ı Sıhah'ının Vankulu tarafından yapılan tercümesinin matbaada basılan ilk kitap olması

1730 Yanyalı Mehmed Esad b. Ali b. Osman'ın ölümü

1730 Patrona Halil isyanı, III. Ahmed'in hal'i, I. Mahmud'un cülusu

1732 Osmanlı-İran barışı

1733 İran Savaşı'nın hızlanması, Nadir Şah'ın başarıları

1733 Kefe Mukataası'nın, İstanbul Mukataası Kalemi ile birleştirilmesi

1735 Bonneval Ahmed Paşa (Comte de Bonneval) nezaretinde Humbaracı Ocağı'nın kurulması

1736 Osmanlı-Avusturya-Rus Savaşları

1736 Abdullah b. Ebi Bekr b. Süleyman el-Maraşi'nin ölümü

1739 Belgrad Antlaşması

1739 Rus tüccarlarına Karadeniz hariç olmak üzere, Osmanlı suları ve topraklarında ticaret hakkı tanınması

1742 Ömer Şifai'nin ölümü

1743 Osmanlı-İran Savaşı'nın yeniden hızlanması

1745 Matbaanın kurucusu İbrahim Müteferrika'nın ölümü

1746 Osmanlı-İran barışı

1747 Humbaracıbaşı Bonneval Ahmed Paşa'nın ölümü

1748 Avlonya ve Eğriboz mukataalarının Bursa Mukataası Kalemi'ne katılması

1748-1755 İstanbul'da I. Mahmud ve III. Osman tarafından Nuruosmaniye Camii'nin inşa ettirilmesi

1751 Osmanlı musikisi üzerine Batıda yazılan ilk eser (Charles Fonton'un Essai'si)

1754 I. Mahmud'un ölümü, III. Osman'ın cülusu

1757 III. Osman'ın ölümü, III. Mustafa'nın cülusu

1757-1758 Haremeyn mukataalarının satış ve iltizam işlerinin defterdar tarafından yürütülmeye başlanması

1758 Mustafa Rakım'ın Ünye'de doğuşu

1760 (1173) Abbas Vesim Efendi b. Abdurrahman b. Abdullah'ın ölümü

1766 Haremeyn mukataalarının darphanece idare olunmaya başlanması

1768 Osmanlı-Rus Savaşı'nın başlaması

1770 Rus filosunun İngilizler'in yardımıyla Akdeniz'e girmesi

1770-1776 Fransız Subayı Baron de Tatt'un İstanbul'da bulunması

1771 Kırım'ın işgali

Ynt: Osmanlı Kronolojisi

1771-1836

1772 Tersane yakınlarında Topçu Mektebi'nin kurulması

1773 Mühendishane-i Bahri-i Hümayun'un kuruluşu

1773-1774 Darphanenin Hazine-i Amire'nin yedeği vazifesini görmeye başlaması

1774 Avrupa tarzında teşkil edilmiş olan Sürat Topçuları Ocağı'nın kurulması; Bedreddin Hasan b. Burhaneddin İbrahim el-Ceberti'nin ölümü

1774 Sür'at Topçuları Ocağı'nın kurulması

21 Temmuz 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması ve Ruslar'a Karadeniz'de seyrüsefer hakkı tanınması

29 Nisan 1775 Tersane ambarlarında bir odada "Hendese Odası" nın kurulması

1776 Mühendishane-i Bahri-i Hümayun'un açılışı; Boğdan Prensi Alexandır İspilanti Bey'in Bükreş ve Yaş'ta Rum Ortodoks cemaatinde, yeni tarz eğitimin ilk adımları atması; Hendese odasına nizam verilmesi

10 Mart 1779 Aynalıkavak Tenkihnamesi

1780 Mehmed Esad Yesari'nin ta'lik hattında Osmanlı üslubunu buluşu

1781 Hendese odasının Mühandishane olarak isimlendirilmesi

1783 Rusya'nın Kırım'ı ilhakı

1784 Avusturyalılar'a Karadeniz'de seyrüsefer hakkı verilmesi

1784 Fransız Lafitte-Clave ve Monnier'in Tersane'deki mühendishanede istihkam dersleri vermeleri

8 Ocak 1784 Osmanlı Devleti'nin Rusya'nın Kırım'ı ilhakını bir "sened" ile resmen tanıması

1787-1788 İstanbul'da bulunan Fransız uzmanların ve subayların tamamen ülkelerine dönmeleri

17 Ağustos 1787 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ilanı

9 Şubat 1788 Rusya'nın müttefiki sıfatıyla Avusturya'nın da savaşa girmesi

1789 Kıymetli maden işlenmesinin yasaklanması ve neticesiz dış istikraz teşebbüsü

Ocak 1789 Özi Kalesi'nin Ruslar tarafından zaptı

7 Mayıs 1789 I. Abdülhamid'in ölümü ve III. Selim'in tahta çıkması

11 Temmuz 1789 Osmanlı-İsveç ittifakı

1790 İlk resmi Ermeni mektebinin Kumkapı'da açılması; Gelenbevi, İsmail b. Mustafa b. Mahmud'un ölümü

31 Ocak 1790 Osmanlı-Prusya ittifakı

27 Temmuz 1790 Avusturya'nın Prusya tarafından barışa zorlanması. Reichenbach Konvansiyonu

18 Eylül 1790 Yergöğü Mütarekesi

Ekim - Kasım 1790 Kili ve İsmail Kaleleri'nin Rusya tarafından zaptı

1791-1799 Mevlevi ayininde piyano (!) (Galata Mevlevihanesi, Şeyh Galib/III. Selim zamanı)

4 Ağustos 1791 Avusturya ve Osmanlı Devleti arasındaki son savaşın bitirilmesi. Ziştovi Antlaşması

11 Ağustos 1791 Rus Savaşı'nın sonu. Kalas Mütarekesi

1792 Nizam-ı Cedid hareketinin başlaması

1792 III. Selim devrinde 100'lük guruş basılması

10 Ocak 1792 Kırım'ın Rusya'ya bırakılması

10 Ocak 1792 Yaş Antlaşması

1793 Daimi elçiliklerin ıslahı ve Londra, Paris ve Viyana'da daimi elçilik ihdası

1793 Nizam-ı Cedid Ordusu'nun Kuruluşu

1793 Hasköy'de Humbaracı ve Lağımcı Ocağı kışlasında Mühendishane-i Cedide'nin açılması; Fazıl Hüseyin'in III. Selim'in sarayında hazırladığı Huban-name ve Zenannamesi'nin resimli bir nüshası

1793 Zahire Nezareti'nin kurulması

1793-1794 Baruthane-i Amire'de İngiliz perdahı barut imaline başlanması

1794 Halkalı'da yapılan Azadlu Baruthanesi'nin faaliyete geçmesi

1795 Lehistan'ın Avrupa haritasından silinmesi

1795 Mühendishane-i Berr-i Hümayun'un açılışı; Kara Mühendishanesi binasının inşası; Osmanlı sarayında ilk yabancı bando (Napolyon'un III. Selim'e gönderdiği)

1795 Zahire Hazinesi'nin kurulması

1797 Mühendishane'de açılan Matbaanın faaliyete geçmesi

1797 Paris, Viyana ve Berlin'de daimi elçilikler ihdası

1797 Pazvandoğlu isyanı

1797 Rumeli'de dağlı eşkiya hareketleri ve isyanları

17 Eylül 1797 Venedik Devleti'nin ortadan kaldırılması

1798 Mehmed Es'ad Yesari'nin İstanbul'da vefatı

3 Ocak 1798 Fransa'ya karşı Osmanlı-Rus ittifakı

1 Temmuz 1798 Fransa'nın Mısır'a saldırması

3 Eylül 1798 Fransa'ya savaş ilanı

1799 Neticesiz dış istikraz teşebbüsü

5 Ocak 1799 Fransa'ya karşı İngiltere ile ittifak

Şubat 1799 Napolyon'un El-Ariş ve Gazze'yi ele geçirmesi

Mayıs 1799 Napolyon'un Akka'da Cezzar Ahmed Paşa tarafından mağlup edilmesi

Ağustos 1799 Napolyon'un Fransa'ya dönmesi, Mısır'ın işgalinin devamı

1800 Takvimlerin Jacques Cassini Zicine göre hazırlanmaya başlaması

Mart 1800 Rus ve Osmanlı kuvvetlerinin Yedi Ada Cumhuriyeti'ni kurmaları

1801 Kara Mühendishanesi hocalığına Hüseyin Rıfkı Tamani'nin getirilmesi; Gevrekzade Hafız Hasan Efendi'nin ölümü

Ağustos 1801 Mısır'ın tahliyesine dair mütareke

1802 Fransız ve İngiliz gemilerinin kendi bayrakları altında Karadeniz'e çıkmalarına müsaade edilmesi

1802 Avrupa ile ticaret yapan Osmanlı gayri müslim tüccarına Avrupa devletleri tüccarı statüsünün tanınmasıyla "Avrupa tüccarı" denilen sınıfın ortaya çıkması

25 Haziran 1802 Paris Antlaşması. Fransa ile barış

1803 "Ayvalık İkonomos Akademisi'nin kurulması; "Kuruçeşme Rum Mektebi (Helleno Philosophical School)"nin kurulması

Şubat 1804 Sırp isyanlarının başlaması

1805 Avrupa tarzında ilk hastane'nin Kasımpaşa'daki Tersane-I Amire'de açılması


1805 Tersane Hazinesi'nin kurulması

1805 Beykoz Çuka ve Kağıt Fabrikası'nın faaliyete geçmesi

Temmuz 1805 Mehmed Ali Paşa'nın Mısır'a vali olarak tayini

1806 Nizam-ı Cedid'in başarısızlığı ve gerilemesi. İkinci Edirne Vak'ası

1806 Osmanlı-Rus Savaşı

1806 III. Selim'in Mühendishan-i Berri-i Hümayun kanunnamesi

Ocak 1806 Tersane Tıbbiyesi'nin kurulması

Ekim 1806 Memleketeyn 'in Rusya tarafından işgal edilmesi

1807 Vehhabi isyanının had safhaya varması. Haccın engellenmesi

20 Şubat 1807 İngiltere'nin Rusya'nın yanında Osmanlı savaşına iştiraki ve İngiliz filosunun İstanbul önlerine gelmesi

Mart - Eylül 1807 İngiliz filosunun İskenderiye'ye saldırması ve Mehmed Ali tarafından mağlup edilmesi

25 Mayıs 1807 Nizam-ı Cedid'e karşı ayaklanma

29 Mayıs 1807 III. Selim'in tahttan indirilmesi ve Nizam-ı Cedid'in ilgası

29 Mayıs 1807 - 28 Temmuz 1808 IV. Mustafa devri. Siyasi istikrarsızlıklar ve darbeler

1808 Mustafa Rakım'ın celi sülüs ve tuğra'ya yeni üslubunu getirişi

28 Temmuz 1808 Alemdar Mustafa Paşa'nın müdahalesi, IV. Mustafa'nın tahttan indirilmesi, III. Selim'in katli, II. Mahmud'un tahta çıkması

28 Temmuz 1808 - 16 Kasım 1808 Alemdar'ın kısa süren sadareti

29 Eylül 1808 Sened-i İttifak : Devletin ayanlarla uzlaşması

15-16 Kasım 1808 Yeniçeri Ayaklanması : Alemdarın Sonu

5 Ocak 1809 İngiltere ile süren savaşın sonu : Kal'a-i Sultaniyye Antlaşması

1810 II. Mahmud devrinde beşlik "cihadiyye"lerin basılması

1810 İzmir Jimnasium'unun kurulması; Yesarizade Mustafa İzzet'in ta'lik'e son şeklini verişi

1812 Vehhabi ayaklanmasının Mehmed Ali Paşa tarafından bastırılması

1812 Fransız postalarının ilk kuruluşu

28 Mayıs 1812 Rus Savaşı'nın sonu : Bükreş Antlaşması, Sırbistan'a özerklik verilmesi

1816 Miloş Obronoviç'in "başknez" olarak tanınması ve Sırbistan'ın özerliğinin temini

1817 Hüseyin Rıfkı Tamani'nin ölümü

Şubat - Mart 1821 Eflak ve Mora'da Rum isyanlarının başlaması

1823 Avrupa ile ticaretin Türk gemileriyle yapılmasına teşebbüs edilmesi

1824
Rum ayaklanmasını bastırmak üzere Mısır kuvvetlerinin çağrılması

1824 Fatih Külliyesi'ndeki Darü'ş-Şifa'nın yıkılması; Sultan II. Mahmud'un Talim-i sıbyan adı ile ferman yayınlaması; St. Pierre mektebinin kurulması

1826 İhtisab müessesesinin düzenlenmesi

1826 Şinasi'nin doğumu; Mustafa Rakım'ın İstanbul'da vefatı; Ermeni ustalara Nakkaşlık hakkının verilmesi

14 Haziran 1826 Yeniçeri Ocağı'nın ortadan kaldırılması, Asakir-i Mansure-i Muhammediyye'nin kurulması

7 Ekim 1826 Rusya ile Akkerman Antlaşması'nın akdi

1827 Osmanlılar'ın İngiliz yapısı ilk buharlı gemiye sahip olmaları

1827 Tıphane-i Amire'nin kurulması; İlk "Marş-ı Sultani" bestesi (G. Donizetti, II. Mahmud'a)

1827 Mukataa Hazinesi'nin Hazine-i Amire'den ayrılması

Ynt: Osmanlı Kronolojisi

4 Nisan 1827 İngiltere ile Rusya arasında Yunanistan'ın bağımsızlığına dair Petersburg Protokolü

Temmuz 1827 Mısır kuvvetlerinin Rum isyanını bastırmaları, Atina'nın teslimi

20 Kasım 1827 Navarin saldırısı : Osmanlı-Mısır donanmasının yakılması

26 Nisan 1828 Rusya'nın savaş ilan etmesi

1829 Ziya Paşa'nın doğumu; Mahmud Celaleddin'in İstanbul'da vefatı; Şevki Efendi'nin İstanbul'da doğuşu

1829 Deli Teşkilatının kaldırılması

14 Eylül 1829 Edirne Barışı : Yunanistan'ın bağımsızlığı

1830 Mühendishane-i Bahri'nin Heybeliada'daki kışlaya taşınması; İshak Efendi'nin Mühendishane başhocalığına getirilmesi; Avrupa'ya talebe gönderilmeye başlanması

1830 Tiftik keçisinin Güney Afrika'da yetiştirilmeye başlanması

1830 Katolik ermeni cemaatinin ve kilisesinin resmen tanınması

1830-1831 Nüfus sayımları

5 Temmuz 1830 Fransızlar'ın Cezayir'e saldırmaları ve ele geçirmeleri

1831 İlk saray konservatuarı (Mızıka-i Hümayun ve Saray Harem Orkestrası)

1831 Timarların kaldırılması (müessese sembolik olarak daha uzun süre devam etti)

1831-1834 İshak Efendi'nin dört ciltilik Mecmua-i Ulum-ı Riyaziye adlı eserinin basılması

1 Kasım 1831 İlk gazete Takvim-i Vekayi'nin neşri

1832 Tıphane-i Amire'nin Şehzadebaşı'ndan Cerrahhane'nin bulunduğu binaya nakledilmesi

1832 Memuriyette, ilmiyye ve mülkiyyede rütbelerin yatayına eşitlenip derece ve elkabın (titulature) tesbiti

1832 Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa'nın isyanı

1832 İstanbul-İzmit "posta yolu" nun yapımı

1832 İngiliz postalarının kuruluşu

29 Ocak 1832 Topkapı Sarayı'na bitişik Gülhane bahçesinde mevcut binalarda Cerrahhane-i Amire'nin açılması

12 Aralık 1832 Mısır kuvvetlerinin Konya'da Osmanlı ordusunu yenmeleri

1833 Feshanenin kuruluşu

2 Şubat 1833 Mısır kuvvetlerinin Kütahya'ya kadar ilerlemeleri

5 Nisan 1833 Rus kuvvetlerinin yardım amacı ile Beykoz'a asker çıkartmaları ve Rus filosunun İstanbul'a gelmesi

Mayıs 1833 Mehmed Ali'nin uzlaşmaya zorlanması : Kütahya Sözleşmesi

8 Temmuz 1833 Mehmed Ali Paşaya karşı Osmanlı-Rus ittifakı : Hünkar İskelesi Antlaşması, Boğazlar'ın diğer devletlere kapatılması

18 Eylül 1833 Münchengraetz Antlaşması

1834 Maçka Kışlası'nda, Mekteb-i Harbiye'nin kurulması

1834 Mukataat Hazinesi'nin isminin "Mansure Hazinesi" olarak değiştirilmesi

1835 Hazine-i Amire ile darphanenin birleştirilmesi

1835-1845 İlk halk konserleri [Tanburi Aleksan Efendi (1815-1864) İstanbul Süleymanpaşa Hanı'ndaki kahvede]

1836 Başhoca İshak Efendi'nin ölümü

Ynt: Osmanlı Kronolojisi

1836-1886


1836 İslimye Çuka Fabrikası'nın devlet tarafından işletilmeye başlanması

11 Mart 1836 Umur-ı Hariciye Nezareti'nin kurulması (hatt-ı hümayun tarihi 23 Zilkaade 1251)

26 Kasım 1837 Osmanlı yapımı "Eser-i Hayr" adlı buharlı geminin denize indirilmesi

1838 Mekteb-i Adli'nin açılması; Üsküdar'da Cemaran adlı Ermeni yatılı yüksek okulunun kurulması; Müderrishane-i Bahri'nin Tersane'deki yeni binasına nakledilmesi; Sultan II. Mahmud'un ilk öğretim alanında yeni bir teşebbüse girişmesi; Sami Efendi'nin İstanbul'da doğuşu

1838 Maliye Nezareti'nin kurulması ve Hazine-i Amire'nin darphaneden ayrılıp Mansure Hazinesi'yle birleştirilmesi

1838 Defterdarlığın Maliye Nazırlığı'na çevrilmesi

24 Mart 1838 Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliyyenin kurulması

16 Ağustos 1838 İngiliz tüccarına geniş imkanlar tanıyan Balta Limanı Ticaret Muahedesi'nin imzalanması. Bu muahede ile gümrük resmi oranının ihracatta %12, ithalatta %5 olarak tesbiti

1839 "Kaime-i mutebere-i nakdiyye"nin çıkarılması

1839 Ali Süavi'nin doğumu; Mekatib-i Rüşdiye Nezareti'nin kurulması; Mekteb-i Tıbbiye'nin Galatasaray'daki yeni binasına taşınması ve mektebin adının Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane olarak değiştirilmesi; Mekteb-i Ulum-ı Edebiye'nin açılması; Notre Dame de Sion Kız Lisesi'nin kurulması

1839-1844 Dr. Bernard'ın Mekteb-i Tıbbiye nazırlığı dönemi

1839-1845 Mekteb-i Fenn-i Nücum'un faaliyet dönemi

24 Haziran 1839 Mehmed Ali ile savaşın tekrar başlaması, Osmanlı kuvvetlerinin Nizip mağlubiyeti

1 Temmuz 1839
II. Mahmud'un vefatı üzerine Abdülmecid'in tahta çıkması, Osmanlı donanmasının Mehmed Ali'ye teslimi

3 Kasım 1839 Tanzimat Fermanı'nın ilanı

3 Mayıs 1840 Ceza Kanunname-i Hümayunu'nun Fransa'dan mülhem bir biçimde düzenlenmesi ve kabulü (14 Temmuz 1851'de bu kanun, kanun-u cedid olarak tadilatla yeniden yürülüğe girer)

1840 Gayri müslim tebaadan Avrupa'ya talebe gönderilmeye başlanması

1840 Tanzimat'ın tatbik edildiği yerlerde temettü vergisi konulma kararı

1840 Bütün hazinelerin Maliye Hazinesi'ne katılması

1840 Posta Nezareti'nin kurulması

21 Aralık 1840 Namık Kemal'in doğumu

1841 Lübnan olayları

1841-1906 Ahmed Ali Paşa'nın doğumu. (ressam)

24 Mayıs 1841 İngiltere'nin yardımıyla Mısır meslesinin halli, Mısır'ın veraset usulü ile Mehmed Ali Paşa'ya bırakılması

13 Temmuz 1841 Londra Boğazlar Mukavelenamesi

1842 Askeri Baytar Mektebi'nin açılması

1842-1910 Osman Hamdi (ressam, eğitimci, müzeci, arkeolog)

1843 Hereke Fabrikası'nın kurulması

1843 Zeytinburnu Demir Fabrikası inşaatına başlanması

1843 Muhdes kara gümrüklerinin kaldırılması

1843 Feshane'ye çuka dokuma tezgahlarının ilavesi

1 Şubat 1844 Tashih-i sikke

1844 Feshane'de buhar makinelerinin kullanılmaya başlanması

1845 İzmir'de su kuvvetiyle çalışan kağıt fabrikasının kurulması

1845 Bahriye Mektebi'nin Heybeliada'daki binasına taşınması; Kadı yetiştirmek için Süleymaniye'de "Muallimhane-i Nüvvab" medresesinin kurulması; Rüşdiyelerin Darü'l-fünun'a öğrenci yetiştiren orta dereceli mektepler olarak kabul edilmesi

Ocak 1845 Sultan Abdülmecid'in Meclis-i Vala'yı ziyareti

13 Mart 1845 Meclis-i Muvakkat'ın (Geçici Maarif Meclisi) çalışmalarına başlaması

10 Nisan 1845 Polis (zabıta) teşkilatının kuruluşu (12 Rebiülevvel 1261 tarihli nizamname)

1846 Meclis-i Maarif-i Umumiye kurulması; Mekatib-i Umumiye Nezareti'nin kurulması; Başhoca Seyyid Ali Paşa'nın ölümü

1846 Rus Ticaret Muahedesi

16 Şubat 1846 Zabtiye müşiriyetinin kurulması
Darü'l-Fünun kurmada ilk teşebbüs

1847 Timarlı Sipahi Teşkilatı'nın ilgası

1847 Telgrafın Beylerbeyi Sarayı'nda denenmesi

1847 Dersaadet Bankası'nın kuruluşu

1847 İstanbul'da ilk piyano resitali (Liszt Abdülmecid'e Donizetti'nin Mecidiye Marşı'nı çalıyor); Yeşilköy'de bulunan Ayamama Çiftliğinin ziraat talimhanesi şekline getirilerek ilk pamuk ziaati uygulama eğitiminin burada verilmeye başlanması

1 Mart 1847 Recaizade Ekrem'in doğumu

1848 Avrupa'da liberal ihtilaller : Polonya ve Macaristan'da milliyetçi ayaklanmalar

1848 Protestan Ermeni cemaatinin ve kilisesinin resmen tanınması

1848 İstanbul'da ilk Sanayi Mektebi'nin kurulmasına teşebbüs edilmesi

16 Mart 1848 İstanbul'da Darü'l-Muallimin açılması

18 Kasım 1848 Osmanlı yapımı ilk demir vapurun denize indirilmesi

1849 Veteriner öğretim faaliyetlerine başlanması; Yesarizade Mustafa İzzet'in İstanbul'da vefatı

1850 1847'den geçerli sayılmak üzere gümrük resimlerine esas teşkil eden mal fiyatlarında ithalatta %20, ihracatta %16 indirim yapıldıktan sonra gümrük resimlerinin tesbit edilmesi kararı

1850 Ticaret Kanunname-i Hümayunu'nun kabulü

1850 İlk faizsiz kaimenin çıkarılması

1850 Muallim Naci'nin doğumu

12 Mart 1850 Darü'l-Maarif'in öğrenime başlaması

1851
Ceza Kanunname-i Hümayunu'nun kabulü

1851 Londra Sergisi

1851 Akademik karakterde ilk ilmi dernek olan Encümen-i Daniş'in açılması

18 Temmuz 1851 Encümen-i Daniş'in kurulması

1852 Abdülhak Hamid'in doğumu; İstanbul Şark Cemiyetinin (Societe Orientale de Constantinople) kurulması

1853 "Mukaddes yerler" meselesi, Rusya'nın tazyikleri ve Kırım Savaşı'nın patlaması

1853 İstanbul'da I. Abdülmecid tarafından Dolmabahçe Sarayı'nın inşa ettirilmesi

1854
İlk dış istikraz : Borçlanma devrinin ve alışkanlığının başlaması

1854 Meclis-i Vala'nın "Meclis-i Ali-yi Tanzimat" ve "Meclis-i Ahkam-ı Adliye'ye" ayrılması

1854 İhtisab teşkilatının lağvı

12 Mart 1854 Rusya'ya karşı İngiltere ve Fransa ile ittifak

1855 Piyanonun yüksek sosyeteye geçişi [Leyla (Saz) Hanım'ın babası Hekimbaşı İsmail Paşa'nın köşküne İtalya'dan getirtilen]

1855 Gayri müslimlerden alınan "cizye"nin kaldırılması

1855 Paris Sergisi

16 Ağustos 1855 İstanbul'da Şehremanetinin kurulması (modern belediye idarelerinin başlangıcı)

9 Eylül 1855 Osmanlı İmparatorluğu'nda telgrafın hizmete girmesi

14 Kasım 1855 Et ve Ekmek dışında hemen bütün maddelerden narhın kaldırılması

1856 Rusya'nın Asya'da Türk illeri istikametinde fetihlere başlamasının şartlarının oluşması

1856 Bank-ı Osmani'nin kurulması

1856 Arap alfabesinin Mors alfabesine uyarlanmasıyla telgrafların Türkçe olarak çekilmeye başlanması

1856 Islahat Fermanı

1856-1860 Köstence-Çernevo'da demiryolu hattının yapımı

1856-1866 İzmir-Aydın demiryolu hattının yapımı

15 Şubat 1856 İstanbul Tıp Cemiyeti'nin (Societe Medicale de Constantinople) kurulması

18 Şubat 1856 Islahat Fermanı'nın ilanı

30 Mart 1856 Paris Barış Antlaşması

30 Mart 1856 Rusya'nın bozguna uğraması

30 Mart 1856 Karadeniz'in tarafsız ve silahsız bir hale getirilmesi

22 Mayıs 1856 İstanbul Tıp Cemiyeti'ne Şahane ünvanının verilmesi ve cemiyetin adının, Cemiyet-i Tıbbiye-i Şahane olarak değişmesi

1857 Orman Mektebi açılması hususunda ilk teşebbüs

1857 Cidde olayları ve İngiliz kuvvetlerinin, müslim-gayri müslim çatışmalarına müdahalesi

1857 Gümrük resminin, eşyanın vardığı değil çıktığı yerde alınması usulünü getiren Mahrec Nizamnamesi'nin yayımlanması

1857-1862 Beyrut - Şam şosesinin yapımı

17 Mart 1857 Maarif-i Umumiyye Nezareti'nin kurulması

6 Kasım 1857 Paris'te Mekteb-i Osmani adında bir Osmanlı mektebinin açılması

1858 Ceza Kanunname-i Hümayunu'nun kabulü

Ynt: Osmanlı Kronolojisi

1858 Kız rüşdiye mekteplerinin açılması

1858 Kaimelerin iptali için dış istikraz yapılması

1858-1859 Emlak, arazi ve temettü vergilerinin ayrılması

6 Haziran 1858 Arazi Kanunnamesi'nin kabulü

8 Haziran 1858 Beyoğlu ve Galata'da kurulacak Altıncı Daire-i Belediyye'nin nizamname-yi umumisi (ilk örnek belediye)

1859 Kaimelerin piyasadan toplanabilmesi için "iane-i umumiyye" toplanması

1859 Fransızca'dan yapılan ilk şiir tercümesi risalesi, Şinasi'nin Tercüme-i Manzume'sinin neşri

12 Şubat 1859 Mekteb-i Mülkiyye'nin kuruluşu

1860 Ticaret mahkemelerinin kuruluşu

1860 İlk basılı yerli tiyatro, Şinasi'nin Şair Evlenmesi'nin tefrika edilmesi

1860-1861 Lübnan ve Suriye Olayları

1860-1861 Lübnan'ın imtiyazlı bir eyalet haline getirilmesi

22 Ekim 1860 Tercüman-ı Ahval gazetesinin yayına başlaması

1861 Abdülmecid'in vefatı ve Abdülaziz'in tahta çıkması

1861 Cemiyet-i İlmiyye-i Osmaniye'nin kuruluşu

1861 Usul-i Muhakemat-ı Ticaret Nizamnamesi'nin kabulü

1861-1866 Rusçuk - Varna demiryolu hattının yapımı

9 Haziran 1861 Cebel-i Lübnan mutasarrıflığı'nın hususi statüsünün tesbiti ve Cebel-i Lübnan nizamnamesi

9 Haziran 1861 David Paşa'nın Lübnan'a vali olarak atanması

29 Nisan 1861 Fransız ve İngilizler'le Kanlıca Ticaret muahedelerinin yapılması. Bu muahede dış ticarette gümrük resmi oranının %8'e yükseltilmesi ve esnaflıkta inhisar sisteminin kaldırılması

1862 Tuna vilayetinin kuruluşu ve Mithad Paşa'nın vali olarak tayini

1862 Gümrük resimlerine esas teşkil eden mal fiyatlarında %10 indirim yapıldıktan sonra gümrük resmi alınmaya başlanması

1862 Kaimelerin piyasadan tamamıyla toplanması

1862 Altının değerinin 100 kuruş olarak tesbiti

1862 Roman türünde Batıdan yapılan ilk tercüme, Fenelon'dan Tercüme-I Telemak'ın Yusuf Kamil Paşa tarafından yayınlanması; Cemiyet-I Tıbbiye-i Osmaniye'nin kurulması

1862 Mahrec-i Aklam'ın kurulması

20 Temmuz 1862 Mekteb-i Maarif-i Adliye'nin, "Mekteb-i Aklam" adı altında yeni bir şekle sokulması

8 Ekim 1862 Islah-ı Sanayi Komisyonu'nun teşkil edilmesi

1863 Abdülaziz'in Mısır'a seyahati

1863 Mithad Paşa tarafından Niş'te ilk Islahhane'nin (sonraki yıllarda Sanayi Mektebi) kuruluşu

1863 İstanbul Eczacılık Cemiyeti'nin (Societe de Constantinople) kurulması; Protestan Robert Koleji'nin açılması

1863 Menafi Sandığı'nın kurulması

1863 Mektuplara pul yapıştırılmaya başlanması

1863 Ticaret-i Bahriyye Kanunnamesi'nin kabulü

13 Ocak 1863 Darü'l-Fünun'da, halka açık serbest konferans şeklinde derslere başlanması

18 Şubat 1863 Sultanahmet Sergisi'nin (Sergi-i Umumi) açılışı

1864 Mekatib-i Sıbyan-ı Müslime Komisyonu'nun kurulması; Mekteb-i Harbiye dahilinde Erkan-ı Harp sınıfının açılması; Cemiyet-i Tedrisiye-i İslamiye'nin (Darü'ş-Şafaka) kurulması; Saint Joseph okulunun kurulması; İlk basılmış nazariyat kitabı (Haşim Bey'in Mecmu'atü'l-Makamat'ı)

1864 İyonya adalarının (Yedi Ada Cumhuriyeti'ni oluşturan adalar) İngiltere tarafından Yunanistan'a verilmesi

1864 Karadan Hindistan'ı Avrupa'ya bağlayan telgraf hattının tamamlanması

1864 Islah-ı Sanayi Komisyonu'nun kuruluşu

1864 Nizamiye mahkemelerinin kuruluşu

1864-1876 Paris'e talebe gönderilmesi

8 Ekim 1864 Vilayet Nizamnamesi'nin kabulü

1865 Müstakil Romen kilisesinin kurulması

1865 İstanbul Birinci Şehir Postası'nın kuruluşu

1865 Darü'l-Fünun binasının inşasının tamamlanması ve Maliye Nezareti'ne tahsis edilmesi; Mekteb-i Tıbbiye'nin nazırlığına Cemaleddin Efendi'nin getirilmesi

Eylül 1865 Mekteb-i Osmani'nin lağvedilmesi

1866 Girit isyanları , Yunanistan ile birleşme faaliyetleri

1866 Tezkire türünün son örneği olan Hatimetü'l-Eş'ar'ı yazan Fatih'in ölümü; Halid Ziya'nın doğumu

1866 Mısır veraset usulünün değiştirilmesi

1866 Ahmed Süreyya Emin Bey'in modelini hazırladığı seri ateşli topla Osmanlılar'ın topçulukta hamle yapması

1866 Simkeşler Şirketi'nin kuruluşu

1866 Dahilde sarfedilecek malların rayiç fiyatından %10 indirim yapıldıktan sonra gümrük resimlerinin tesbit edilmesi kararı

1866-1867 Avusturya'nın Prusya karşısında mağlup olması ve Macaristan ile eşit bir birlik kurması : Avusturya-Macaristan İmparatorluğu

1867 Sırbistan'daki son Osmanlı askeri temsiliyetinin ortadan kaldırılması, Sırp kalelerinin tahliyesi

1867 Rüşdiyelere gayri müslim talebe alınmaya başlanması; Beyrut Amerikan Üniversitesi'nin kurulması

1867 Mısır Valisi İsmail Paşa'nın "hıdiv" olması

1867 Genç Osmanlılar'ın Avrupa'ya kaçmaya başlamaları

1867 Yabancılara mülk edinme hakkının verilmesi

1867 Bahriye Nezareti'nin Kuruluşu

1867 Saraçlar Şirketi'nin kuruluşu

1867 Menafi Sandığı'nın bütün vilayet ve sancak merkezlerine yayılması

1867-1876 İzmir Rıhtımı'nın inşası

22 Şubat 1867 Eğitim sahasında Fransız notasının verilmesi

8 Haziran 1867 Mısır'a hıdivlik statüsünün verilmesi

21 Haziran 1867 Sultan Abdülaziz'in Avrupa seyahati

1868 Ali Paşa'nın Girit isyanlarını teskin etmesi ve Girit'e özerk bir statü verilmesi

1868 Galatasaray Sultanisi'nin açılması

1868 İstanbul Emniyet Sandığı'nın kurulması

1868 Demirciler ve Dökümcüler şirketlerinin kuruluşu

1868 Yunan postasının kapatılması

1868 Feshane'nin modern bir dokuma fabrikası haline getirilmesi

1868 Darü'l-Muallimin-i Sıbyan'nın açılması; Mekteb-i Hiref ve Sanayi'nin kurulması; Sanayi Mektebi'nin kurulması

1 Mart 1868 Adliye Nezareti'nin kurulması

1 Nisan 1868 Şura-yı Devlet'in teşekkülü ve Divan-ı Ahkam-ı Adliyye'nin ayrı bir temyiz organı olarak ayrılması

1 Eylül 1868 Mekteb-i Sultani'nin açılması

1869 Süveyş Kanalı'nın açılması

1869 Osmanlı Ordusu'nun Nizamiye, Redif ve Mustahfız diye üç bölüme ayrılması

1869 Mecelle-i Ahkam-ı Adliyye'nin ilk kitabının kabulü

1869 Mekteb-i Harbiye dahilinde bir Baytar sınıfının açılması

8 Nisan 1869 İkinci Darü'l-Fünun binasının inşasının tamamlanması ve Darü'l-Fünun-ı Osmani'nin kurulması

26 Ağustos 1869 Turuk Nizamnamesi'nin kabulü

2 Eylül 1869 Maarif-i Umumiyye Nizamnamesi ile ilk ve orta tedrisatın düzenlenmesi

Ekim 1869 Darü'l-Fünun-ı Osmani'de talebe kaydına başlanması

1870 Müstakil Bulgar kilisesinin kurulması ve Bulgarlar'ın Rum Patrikhanesi'nin nüfuzundan çıkmaları

1870 Fransa'nın, Almanya ve Prusya Savaşı'nda ağır mağlubiyet alması

1870 Cenab Şehabeddin'in doğumu; Batılı tarzda ilk roman hikaye türünde, Ahmed Midhat'ın Su-i Zan-Esaret adlı kitabının neşri; Mühendishane'nin Maçka Harbiye Mektebi içerisinde topçu ve istihkam sınıflarında eğitim faaliyetlerine devam etmesi; Sıbyan mekteblerinin ıslahı ve iptidai adı altında yeni mekteplerin açılması; Darü'l-Fünun'ı Osmani'yi teşkil eden şubeler arasında "İlm-i hukuk" şubesinin de yer alması; Tıp eğitiminin Türkçe yapılmaya başlanması

1870 Karadeniz'in tekrar silahlandırılması ve Rusya'nın Paris Antlaşması'nın hükümlerini tanımaması

1870 Darülfünunun açılması teşebbüsü

1870-1927 Kemaledin Bey (mimar)

20 Şubat 1870 Darü'l-Fünun-ı Osmani'nin büyük bir merasimle açılması

26 Nisan 1870 Darü'l-Muallimat'ın açılması

2 Temmuz 1870 Kavanin ve Nizamat Dershanesi'nin açılması

Ekim 1870 Darü'l-Fünun müdürü Tahsin Efendi'nin umuma açık konferanslar (ders-I'am) tertip etmesi

1871 Sadrazam Ali Paşa'nın vefatı

1871 Saint-Esprit okulunun kurulması

1871 Abdülaziz'in şahsi idaresinin artması, Mahmud Nedim Paşa sadareti

1871 Dersaadet Tahvilat Borsası Nizamnamesi'nin yayımlanması

1871 Posta ve Telgraf nezaretlerinin birleştirilmesi ve İkinci Posta Nizamnamesi'nin neşri

22 Ocak 1871 İdare-yi Umumiyye-i Vilayat Nizamnamesi

13 Eylül 1871 Şinasi'nin ölümü

1872 Emniyet Sandığı'nın şubelerinin açılması

1872 Darü'l-Maarif idadisinin kurulması; Maadin Mektebinin kurulması

1873 Meclis-i Tetkikat-ı Şer'iyye'nin kuruluşu

1873 Mehmed Akif'in doğumu; Türkçe ilk modern tıp lugatı olan Lügat-ı Tıbbiye'nin neşredilmesi; Sava Paşa'nın yeni bir Darü'l-Fünun kurmakla görevlendirilmesi; Darü'l-Fünun-ı Osmani'nin kapanması

Haziran 1873 Mekteb-i Sultani'nin, Gülhane Bahçesi'ndeki Saray'a bitişik binalara nakledilmesi

1874 Rusya'nın kışkırtmaları ve Panislavist faaliyetlerin artması

1874 Hukuk Mektebi, Mülkiye Mühendis Mektebi ve Edebiyat Mektebi'nden oluşan Darü'l-Fünun-ı Sultani'nin açılması; İstanbul Darü'l-Muallimi'nin açılması; İlk basılmış nota (Notacı Emin Efendi, 1845-1907)

1874 Kara gümrüklerinin lağvı

1874 Islah-ı Sanayi Komisyonu faaliyetinin durdurulması

1874-1875 Darü'l-Fünun-ı Sultani'nin eğitime başlaması; Osmanlı İmparatorluğu'nda sivil mühendislik eğitiminin başlaması

1875 Bosna-Hersek isyanları

1875 Askeri rüşdiye mekteplerinin açılması; Mora Yenişehir İdadisi'nin açılması

1876 Bulgar isyanları

1876 Karadağ'ın Osmanlı Devleti'ne savaş ilanı

1876 Abdülaziz'in tahttan indirilmesi, V. Murad'ın tahta çıkması, hal'i ve Abdülhamid'in cülusu

Ynt: Osmanlı Kronolojisi

1876 Meşrutiyet'in ilanı

1876 İstanbul'da Balkan krizini görüşmek üzere internasyonal bir konferansın toplanması : Tersane Konferansı

1876 İstikrazların mürettebat ödemelerinin durdurulması

1876 Mecelle-i Ahkam-ı Adliyye'nin son kitabının kabulü

1876 Edebi roman hüviyetinde ilk eser olan, Namık Kemal'in İntibahı'nın neşri; İzmir ve Manastır'da yaıtılı idadiler açılması

23 Mart 1876 Ziya Gökalp'in doğumu

23 Aralık 1876 I. Meşrutiyet'in (Kanun-ı Esasi) ilanı

1877 Rusya'nın tecavüzü ve Osmanlı-Rus Savaşı'nın başlaması: Balkanlar'ın ve Doğu Anadolu'nun Rus işgaline uğraması

1877 Mahrec-i Aklam'ın Mekteb-i Mülkiye'nin idadi sınıflarıyla birleştirilmek suretiyle kaldırılması; Mekteb-i Tıbbiye'nin tekrar Gülhane'ye nakledilmesi; Fenn-i Resim ve Mimari Mektebi'nin kurulması

1877-1878 Darü'l-Fünun ve Mekteb-i Sultani'nin bir yıl eğitime ara vermesi

19 Mart 1877 İlk Meclis-i Meb'usan'ın içtimaı (o yılın 28 Haziran'ına kadar çalışır)

25 Eylül 1877 Dersaadet Belediye Kanunu (Meclis-i Mebusan'da müzakere edilerek kabul edilir)

5 Ekim 1877 Vilayet Belediye Kanunu'nun kabulü

13 Aralık 1877 Meclis-i Meb'usan'ın süresiz tatili

1878 Ayastefanos ve Berlin Antlaşmaları imzalanması

1878 Sırbistan, Karadağ ve Romanya'nın müstakil birer devlet olmaları
1878 Bulgaristan Prensliği'nin ortaya çıkması

1878 Ermeni meselesinin zuhuru

1878 Ali Suavi'nin öldürülmesi

1878 Kıbrıs'ın İngiltere tarafından ele geçirilmesi

1878 Bosna ve Hersek'in Avusturya-Macaristan'ın işgal ve idaresine terki

1878 Makedonya meselesinin ortaya çıkması

13 Şubat 1878 Meclisin kapatılması

Ekim 1878 Darü'l-Fünun-ı Sultani'nin tekrar eğitime başlaması

1879 II. Abdülhamid devrinde basılan kaimelerin toplatılıp imha edilmesi

1879 Mehakim-ı Nizamiye Teşkilatı Kanunu'nun kabulü

1879 Mekatib-i Sıbyaniye Dairesi'nin kurulması; Maarif merkez teşkilatının yeniden düzenlenmesi

1879 Usul-ı Muhakemat-ı Cezaiyye Kanunu'nun kabulü

1880 Vergi reformu

1880 Yafa-Kudüs demiryolu hattının tamamlanması

1880 İlk köy romanı, Ahmed Midhat'ın Bahtiyarlık'ının neşri; Darü'l-Fünun-ı Sultani Turuk u Maabir Mektebi'nin ilk mezunlarını vermesi

1880 Usul-ı Muhakemat-ı Hukukiyye Kanunu'nun kabulü

13 Mart 1880 İstanbul'da bir kız idadisinin açılması

17 Mayıs 1880 Ziya Paşa'nın ölümü

Ekim 1880 Darü'l-Fünun-ı Sultani Hukuk Mektebi'nin ilk mezunlarını vermesi

20 Aralık 1880 Darü'l-Fünun-ı Sultani'nin ilk mezunlarını vermesi; Journal de la Societe de Pharmacie de Contantinople'un yayınlanması; Cemiyet-I İlmiye'nin kurulması

1881 Mustafa Kemal'in Doğumu (ATATÜRK)

1881 Mısır'ın İngilizler tarafından işgali

1881 Düyun-ı Umumiyye idaresinin kurulması

1881 Mühendishane'de mümtaz sınıf adı altında yeni bir sınıf teşkil edilmesi; Darü'l-Fünun-ı Sultanı Turuk u Maabir Mektebi'nin faaliyetlerinin son bulması; Orman ve Maadin Mektepleri'nin birleştirilmesi

1882 Tunus'un Fransızlar tarafından işgali

1882 Muharrem Kararnamesi'nin neşri

2 Ocak 1882 Sanayi-i Nefise Mektebi'nin kurulması ve Osman Hamdi Bey'in müdür olması

1883 Osmanlı ordusunun Prusya askeri heyeti tarafından ıslahına başlanması

20 Haziran 1884 Mülkiye Mühendis Mektebi kurulması

1 Kasım 1884 Mülkiye Mühendis Mektebi'nin Mühendishane-I Berri-I Hümayun'un bir odasında eğitimine başlaması

2 Aralık 1884 Yahya Kemal'in doğumu

1885 Doğu Rumeli'nin Bulgaristan tarafından ilhakı

1885 Abdülhak Hamid'in Makber'inin neşri

18 Eylül 1885 Doğu Rumeli eyaleti valiliğinin Bulgaristan prensine verilerek bu bölgedeki kontrolün zayıflaması

1886 Adana-Mersin demiryolu hattının tamamlanması

1886 Maarif Nezareti'ne bağlı olarak Mekatib-i Gayri müslime ve Ecnebiye Müfettişliği'nin kurulması

Ynt: Osmanlı Kronolojisi

1886-1924

1886-1887 Darü'l-muallimin'in yatılı hale getirilmesi

1887 Yedikule Havagazı Fabrikası'nın kurulması

1887 Ahmed Haşim'in doğumu; Şevki Efendi'nin İstanbul'da vefatı

5 Şubat 1887 Beşir Fuad'ın intiharı

1888 Haydarpaşa-İzmir-Ankara demiryolu imtiyazının Almanlar'a verilmesi

1888 Beyrut'ta Saint Joseph Katolik Tıp Mektebi'nin açılması; Baytar sınıfının tekrar Harbiye Mektebi bünyesine alınması

2 Aralık 1888 Namık Kemal'in ölümü

1889 İttihad-ı Osmanı Cemiyeti'nin (İttihat ve Terakki) kurulması

1889 İdadi öğrenimine dayanan dört yıllık bir Mülkiye Baytar Mektebi'nin kurulması

27 Mart 1889 Yakup Kadri'nin doğumu

1890 Bulgar Makedonya ve Anadolu'da Ermeni ihtilal çetelerinin faaliyetlerini arttırmaları

1891 Mülkiye Baytar Mektebi'nin Halkalı Ziraat Mektebi'ne yatılı olarak nakledilmesi

1891 Yol inşaatında bedenen çalışma mecburiyetinin paraya çevrilmesi

1891 Kadıköy - Kurbağalıdere Havagazı Fabrikası'nın kurulması

1891 Hereke Fabrikası'nın halı kısmının açılması

3 Kasım 1891 Darü'l-Muallim'in aliye şubesi açılması

1892 Haydarpaşa-İzmit demiryolu hattının işletmeye açılması

1892 Orman ve Maden Mektebi'nin kapatılması; II. Abdülhamid tarafından Yıldız'da porselen atölyelerinin kurulması

1893-1896 İstanbul-Selanik demiryolu hattının yapımı

1894 Halkalı Ziraat ve Baytar Mektebi'nin ilk veteriner mezunlarını vermesi; İmmaculée Conseption veya St Marie okulunun kurulması; İlk basılmış musiki lugatı (Hoca Kazım Bey'in Musiki Istılahatı)

1894 Sasun'da Ermeni olayları

1894 Selanik-Manastır demiryolu hattının tamamlanması

1895 İstanbul'da Ermeni olayları, yabancı devletlerin Ermeniler lehinde müdahaleleri

1895 Galata Rıhtımı inşaatının tamamlanması

1895 Gayri müslim okullarına Türkçe muallimi tayininin kararlaştırılması

1895 Baruthane-i Amire'de dumansız barut imal edilmesi

14 Şubat 1895 Sadrazam Said Paşa'nın beş fakülteden "darü'l-icaze" oluşan bir darü'l-fünun kurma teklifi

1896 Tevfik Fikret'in Servet-i Fünun'un edebi sayfalarının idareciliğini yüklenmesiyle Edebiyat-ı Cedide devrinin başlaması

1896 Ermenilerin Osmanlı Bankası'nın İstanbul şubesine saldırmaları

1896 Girit isyanının alevlenmesi

1896 Eskişehir-Konya demiryolu hattının tamamlanması

1897 Yunan kuvvetlerinin Girit'e çıkması, Yunan çetelerinin Rumeli'deki Osmanlı sınırlarına saldırmaları

17 Nisan 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı ve Osmanlı zaferi

1898 Girit meselesinin devam etmesi; adaya muhtariyet verilmesi Osmanlı kuvvetlerinin geri çekilmesi, Yunan prensi Yorgi'nin vali olarak kabul edilmesi

1899 Bağdat demiryolu imtiyazının Almanlar'a verilmesi

1899 Arifiye-Adapazarı demiryolu hattının açılması

1900 Hicaz demiryolunun inşasına girişilmesi

1900 İstanbul Rıhtımı inşaatının tamamlanması

31 Ağustos 1900 Darü'l-Fünun-ı Şahane'nin kurulması

1901 Servet-i Fünun dergisinin geçici olarak kapatılmasıyla Edebiyat-ı Cedide topluluğunun dağılması; Lügat-ı Tıbbiye'nin ikinci baskısının yapılması; Vidinli Tevfik Paşa'nın ölümü

1901 Makedonya'da çete faaliyetlerinin artması, büyük devletlerin müdahaleleri

1901-1908 Hicaz demiryolu hattının yapımı

1902 Yemen isyanlarının tekrar başlaması

1902 Hereke Fabrikası'na çuka ve şayak tezgahlarının eklenmesi

23 Kasım 1902 Makedonya'da Bulgar İhtilal Cemiyeti'nin faaliyeti

23 Kasım 1902 Cum'a-ı Bala ayaklanması

23 Kasım 1902 Makedonya'ya özel ıslahat planı hazırlanması

8 Aralık 1902 Hüseyin Hilmi Paşa'nın geniş yetkilerle "umumi müfettiş" olarak Makedonya'ya tayini

1903 İdadilerin altı yıla çıkarılması

2-3 Ağustos 1903 İlinden (Aya ilya yortusu günü) isyanı

2-3 Ağustos 1903 Bulgar-Osmanlı Savaşı tehlikesinin doğması

31 Ağustos 1903 Şam Mekteb-i Tıbbiyesi'nin kurulması

Eylül 1903 Mürzsteg Programı : Makedonya'ya muhtariyet verilmesi

1904 Haydarpaşa Rıhtımı'nın tamamlanarak işletmeye açılması

1905 Hereke Fabrikası'nda fes imalatına başlanması

21 Temmuz 1905 Ermeniler'in II. Abdülhamid'e bombalı saldırı tertiplemeleri

1906 Akabe olayları ve Akabe krizi

1908 Beykoz Deri Fabrikası'nın Harbiye Nezareti'ne bağlanması

1908 Osmanlı Eczacı İttihat Cemiyeti'nin kurulması; Osmanlı Cemiyet-i İlmiye-i Baytariyesi'nin açılması; Osmanlı Mühendis ve Mimar Cemiyeti'nin kurulması

23 Temmuz 1908 II. Meşrutiyet'in ilanı

5 Ekim 1908 Avusturya- Macaristan'ın Bosna-Hersek'i ilhak ettiğini ilan etmesi.

6 Ekim 1908 Girit Rumları'nın adayı Yunanistan'a bağladıklarını ilan etmeleri

17 Aralık 1908 II. Meşrutiyet dönemi ilk Meclis-i Meb'usanının toplanması

1909 Adana'da Ermeniler'in ayaklanmaları

1909 Gayri müslimlere "bedel" yerine askerlik hizmeti konulması

1909 Fecr-i-Ati edebi topluluğunun kuruluşu; Cemiyetler Kanunu'nun çıkması; Dişhekimliği Okulu'nun açılması; Orman Mekteb-i Alisi adı altında yeni bir okul açılması; Mekteb-i Tıbbiye'nin, Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye ile birleştirilerek Haydarpaşa'ya nakledilmesi; Muallimhane-i Nüvvab'ın Medresetü'l-Kuzat adını alması; Mülkiye Mühendis Mektebi'nin Nafıa Nezareti'ne bağlanması ve Mühendis Mekteb-i Alisi adını alması

1909-1910 Osmanlı Mühendis ve Mimar Mecmuası'nın çıkması

27 Şubat 1909 Usul-i Muhasebe-ı Umumiyye Kanunu'nun kabul edilmesi

13 Nisan 1909 31 Mart Olayı

19 Nisan 1909 Hareket Ordusu'nun Yeşilköy'e varması, İstanbul'daki kargaşayason vererek düzeni sağlaması

27 Nisan 1909 II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesi, V. Mehmed Reşad'ın tahta çıkarılması

21 Ağustos 1909 Darü'l-Fünun-ı Şahane'nin Vezneciler'deki Zeynep Hanım konağına taşınması

Ynt: Osmanlı Kronolojisi

17 Aralık 1909 Meclisin açılması

1910 Arnavutlar'ın ayaklanmaları

1910 Dahili gümrüklerin tamamen kaldırılması

1910 Vilayet merkezlerindeki bir kısım idadilerin "lise"ye dönüştürülmeye başlanması; ilk çalgı metodu (Ali Salahi Bey, Kendikendine Ud Öğrenme Usulü, Matbaa-ı Amire).

1911 Sultan Reşad'ın Arnavutlar'ı teskin için Rumeli seyahatine çıkartılması

1911 İtalya'nın Trablusgarp ve Bingazi'ye saldırması ve işgali

1911 Gayri müslim cemaatlerin birleşerek mektepleri konusunda yeni bir düzenleme istemeleri; 78 devirli ilk plaklar (Tanburi Cemil, Orfeon Record)

1911-1912 Osmanlı İtalyan Savaşı

1912 Yeşilköy Hava Uçuş Okulu'nun Açılışı

1912-1913 Balkan devletlerinin Osmanlı-İtalyan Savaşı'ndan istifade etmek istemeleri : Balkan Savaşı

18 Ocak 1912 Meclis-i Meb'usan'ın feshi

25 Mart 1912 Türk Ocaklarının kurulması

18 Nisan 1912 II. Dönem Meclis-i Meb'usan'ın toplanması

18 Nisan 1912 İtalyanlar'ın Rodos, Oniki Ada ve Çanakkale Boğazı'na tecavüzleri

5 Ağustos 1912 II. Dönem Meclis-i Meb'usan'ın feshi

22 Temmuz 1912 Gazi Ahmed Muhtar Paşa hükümeti : Büyük Kabine

Eylül - Ekim 1912 I. Balkan Savaşı

15 Ekim 1912 Trablus ve Bingazi'nin İtalya'ya terki : Ouchy Antlaşması, Rodos ve Oniki Ada'nın İtalya elinde kalması

29 Ekim 1912 Kamil Paşa'nın sadareti

29 Kasım 1912 Arnavutluk'un istiklalini ilan etmesi

1913 Liselerin mevcut idadilerin yerini alması

23 Ocak 1913 Babıali Baskını : Mahmud Şevket Paşa'nın sadareti

13 Mart 1913 Muvakkat İdare-i Umumiyye-i Vilayet Kanunu (kanun meclisten geçmeden yürürlüğe girer)

30 Mayıs 1913 I. Balkan Savaşı'nın sona ermesi

11 Haziran 1913 Sadrazam Mahmud Şevket Paşa'nın öldürülmesi, Said Halim Paşa'nın sadareti

29 Haziran 1913 Balkan devletleri arasında savaş : Osmanlı mirasının paylaşılmasının kanlı kavgası

21 Temmuz 1913 Edirne'nin geri alınması

29 Ağustos 1913 Osmanlı-Bulgar barışı : İstanbul Antlaşması

14 Kasım 1913 Osmanlı-Yunan barışı : Atina Antlaşması

14 Aralık 1913 Osmanlı ordusunun Almanya tarafından ıslahı

1914 Ecnebi postalarının hepsinin kapatılması

1914 Dış ticarette gümrük resmi oranının %15'e çıkarılması

1914 Islah-ı Medaris Nizamnamesi

1914 Diş Hekimleri Mezunin ve Talebe Cemiyeti'nin kurulması; Türk Bilgi Derneği'nin kurulması; Medreset'ül-Hattatin'in kurulması; Dar'ül-Hilafeti'l-Aliyye Medreseleri'nin kurulması; Medresetü'l-Hattatin'in İstanbul'da açılışı; Medresetü'l-Hattatin'in açılışı; İlk resmi müzik ve tiyatro okulu (Darü'l-Elhan)

8 Şubat 1914 Anadolu'da Ermeni talepleri doğrultusunda ıslahatı öngören Osmanlı-Rus Antlaşması ("Muamele")

14 Mayıs 1914 III. Dönem Meslis-i Meb'usan

28 Haziran 1914
Avusturya-Macaristan veliahdının Saraybosna'da öldürülmesi

28 Temmuz 1914 Avusturya Macaristan'ın Sırbistan'a savaş ilanı

1 Ağustos 1914 Almanya'nın Rusya'ya savaş ilanı

2 Ağustos 1914 Meclis-i Meb'usan'ın süresiz tatili (IV. Ve son dönem meclis 12 Ocak 1920'de toplanacak ve 2 Nisan 1920'de İstanbul'un işgali üzerine dağıtılarak mebuslar sürgüne yollanacak)

2 Ağustos 1914 Osmanlı Devleti ile Almanya arasında ittifak antlaşmasının imzalanması

4 Ağustos 1914 Almanya'nın Fransa'ya, İngiltere'nin Almanya'ya savaş ilanı : I. Cihan Savaşı'nın başlaması

10 Ağustos 1914 Alman savaş gemilerinin (Yavuz ve Midilli) Boğazlardan geçmelerine izin verilmesi

9 Eylül 1914 1 Ekim tarihinden geçerli olmak üzere kapitülasyonların kaldırılması

12 Eylül 1914 İnas Darü'l-Fünun'unun kurulması

29 Eylül 1914 İslah-ı Medaris Nizamnamesi'nin yayınlanması

29 Ekim 1914 Karadeniz'e açılan Osmanlı filosunun Rus limanlarını topa tutması

Kasım - Aralık 1914 Enver Paşa kumandasındaki Osmanlı kuvvetlerinin Sarıkamış felaketi

3 Kasım 1914 Rusya'nın Osmanlı Devleti'ne savaş ilanı

5 Kasım 1914 İngiltere ve Fransa'nın Osmanlı Devleti'ne savaş ilanı

11 Kasım 1914 Osmanlı Devleti'nin İtilaf Devletleri'ne savaş ilanı

14 Kasım 1914 Cihad-ı Ekber ilanı

14 Kasım 1914
İnas Sanayi-I Nefise Mektebi'nin açılması

18 Aralık 1914 Mısır'ın İngiltere himayesinde bir "krallık" haline getirilmesi, Osmanlı Devleti'nin hukukuna son verilmesi

1915 Evrak-ı nakdiyye çıkarılması

1915 Gümrük resmi oranının %30'a yükseltilmesi

1915 Mekteb-i Tıbbiye'nin Darü'l-Fünun'a bağlanarak bugünkü İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne dönüşmesi

Ocak - Şubat 1915 Cemal Paşa kumandasındaki Osmanlı kuvvetlerinin Mısır seferi : Kanal hezimeti

Ocak - 18 Mart 1915 Müttefiklerin Çanakkale Boğazı'nı geçmeye çalışması : Çanakkale Savaşları

27 Mayıs 1915 Doğu Anadolu'da Ruslar'la işbirliği yapan Ermeni nüfusun iç bölgelere taşınması : Tehcir

1916 Hicaz ve Mekke'nin kaybı

1916 İzmit Dokuma Fabrikası'nın kapanması

1916 Tevhid-i Meskukat Kanunu

1916 Dar'ül-Hilafeti'l-Aliyye Medreseleri üstünde Medresetü'l-Mütehassısın adı altında bir ihtisas medresesi kurulması; İlk Musiki cemiyeti (Darü't-Talim-i Musiki)

1917 Yıldırım Orduları Grubu'nun kurulması

1917 Irak ve Suriye cephelerinin çöküşü
1919 Damat Ferid Paşa'nın sadareti: Hürriyet ve İtilaf Partisi'nin iktidara geçmesi

15 Mayıs 1919 Yunanlılar'ın İzmir'i işgali ve Batı Anadolu'da ilerlemeleri

19 Mayıs 1919 Mustafa Kemal Paşa'nın İstanbul Hükümeti tarafından Anadolu'ya gönderilmesi

23 Temmuz 1919 Erzurum Kongresi

4 Eylül 1919 Sivas Kongresi

2 Ekim 1919 Damat Ferid'in istifası ve Ali Rıza Paşa'nın sadareti

22 Ekim 1919 Amasya Protokolü

24 Ekim 1919 Çıkarılan yeni bir nizamname ile fakültelere "medrese" denmeye başlanması ve Darü'l-Fünun'un ilmi muhtariyeti haiz olduğunun tasdik edilmesi

29 Kasım 1919 Misak-ı Milli : Milli gaye ve hedeflerin, milli sınırların belirlenerek ilanı

1920 Mektebi Harbiye'nin Ankara'da "Sunuf-ı Muhtelife Zabit Namzetleri Talimgahı" olarak açılması; İnas Darü'l-Fünun-un lağvedilmesi

16 Mart 1920 İtilaf işgal kuvvetlerinin İstanbul'daki resmi binalara girmeleri, meclisin dağıtılması ve kapanması, mebusların Anadolu'ya kaçmaları, ele geçenlerin İngilizler tarafından sürülmesi

5 Nisan 1920 Ferid Paşa'nın sadareti

11 Mayıs 1920 Ferid Paşa hükümetinin Mustafa Kemal'i idama mahkum etmesi ve askerlikten tardı

10 Ağustos 1920 İstanbul Hükümeti'nin Sevr Antlaşması'nı imzalanması

2-3 Aralık 1920 Gümrü Antlaşması'nın imzalanması

1921 Edebiyat ve Fen Fakültelerinde karma eğitime geçilmesi; askeri ve mülki baytar mekteplerinin "Baytar Mekteb-i Alisi" adı altında birleştirilmesi; Salih Zeki'nin ölümü

27 Ocak - 12 Şubat 1921 Londra Konferansı : Anadolu için söz söyleme hakkının Ankara Hükümeti'nde olduğunun tespiti

31 Mart 1921 II. İnönü Zaferi

3 Eylül 1921 Sakarya Meydan Savaşı

20 Eylül 1921 Fransa ile barış

1922 Türk Diş Tabipleri Cemiyeti'nin kurulması; Hukuk ve Tıp Fakültelerinde karma öğretime geçilmesi

27 Ağustos 1922 Büyük Taarruz : işgalci Yunan kuvvetlerinin imhası

30 Ağustos 1922 Büyük Zafer : Yunan Başkumandanı'nın esir edilmesi

9 Eylül 1922 İzmir'in kurtuluşu

11 Ekim 1922 Mudanya Mütarekesi

1 Kasım 1922 Saltanatın ilgası

16 Kasım 1922 Sultan Vahdeddin'in yurtdışına çıkması

16 Kasım 1922 Abdülmecid Efendi'nin halife olarak seçilmesi

1923 Birinci ilmi heyet'in Ankara'da toplanması; Darü'l-muallim'in Yüksek Muallim Mektebi adını alması

24 Temmuz 1923 Lozan Barış Antlaşması

25 Eylül 1923 Mekteb-i Harbiye'nin Ankara'dan İstanbul'daki eski Harbiye binasına nakledilmesi

13 Ekim 1923 Ankara'nın başşehir olarak kabulü

29 Ekim 1923 Cumhuriyet'in ilanı

3 Mart 1924 Hilafetin ilgası ve Osmanlı hanedan mensuplarının yurtdışına çıkartılmaları