Gezenbilir “Doğaya Saygılı Off-Road” Manifestosu
Keyif aldığımız şeyleri gelecek nesillerin de yaşayabilmesi için, çevrenin korunması amacıyla kendi payına düşen görevi herkesin üstlenmesi gerekmekte. Çevreyi korumadaki rolümüzü genişleterek bu ‘manifesto’yu yayınlıyor, eko sistemin en küçük bir halkasına dokunmadan, tahrip etmeden, oyun alanı olarak kullandığımız doğayı, girdiğimiz gibi terkederek evimize dönmek için yapmamız gerekenleri bildiriyor ve böylece uzun vadeli faydaların sağlanmasına katkıda bulunmayı amaçlıyoruz. Siz de bu önemli bilgileri çevreniz ve kendiniz için, daha da önemlisi gelecek nesiller için lütfen uygulayın ve uygulatın...
01- Gezilerinizde, var olan rotalara bağlı kalın. Mümkün olduğunca yoldan ayrılmamaya ve yolun yapısını bozmamaya gayret edin.
02- Özel arazilerden geçmeniz gerekiyorsa mutlaka izin alın. Üzerinde tarım yapılan, bitki yetişen veya yetiştirilen arazilere kesinlikle girmeyin!. Doğal bitki örtüsüne, çim ve çayırlara, ağaçlara kesinlikle zarar vermeyin.
03- Aracınızı araziye minimum zarar verecek şekilde kullanmaya özen gösterin. Özellikle yumuşak zeminlerde yeni kanallar açmamaya özen gösterin. Açılan her yeni kanal, yağmurla birlikte erozyona yol açmaktadır.
04- ‘Mümkün olduğunca yavaş, gerektiği kadar hızlı’ Bu kural sizin, bir çok engeli çevreye de zarar vermeden aşmanıza yardımcı olacaktır.
05- Eğer aracınızda ‘kilitli diferansiyel’ var ise, düşük çekiş yüzeylerine (çamur, kum vs.) girmeden önce aktif konuma getirmenizde fayda vardır. Böylece tekerleklerin boşa dönmesi engellenecek ve zemine zararı en aza indirecektir.
06- Doğadaki tüm hayvanların geçiş önceliği bulunmaktadır!. Ve bütün araçlar hayvanları ürkütmektedir. Bu yüzden aracınızı ya çok yavaş sürün ya da hayvanların geçmesine imkan vermek için motoru durdurup bekleyin.
07- Seyahate çıkmadan aracınızın tüm kontrollerini yaptığınızdan, yakıt ve yağ benzeri herhangi bir sızıntının olmadığından emin olun. Yanınıza gerekli tüm ekipmanları alın.
08- Seyahat esnasında çevreyle dost olun. Kullandığınız temizlik malzemelerinin çevreyle dost olanlarını kullanın. Aracınızı su kaynaklarından uzak bir yerde yıkayın ve seyahat esnasında biriken çöplerinizi beraberinizde götürüp, çöp konteynırına atın. Özellikle cam gibi güneş altında mercek vazifesi görerek yangına sebep olabilecek atıklar konusunda hassas olun, gördüklerinizi toplayın.
09- Çevrenin sessizliğini ve huzurunu bozacak davranışlardan kaçının.
10- Köy halkı özellikle arazileri ve yaşadıkları bölge konusunda haklı olarak tutucu olabilir, yabancılara şüpheyle yaklaşabilirler. Çevreyi rahatsız edici hal ve davranışlardan kaçının. İlk temasın çok önemli olduğunu unutmadan, dostça yaklaşın ve selam verin. Köylerden geçerken aracınızı dikkatli kullanın, aşırı hız ve gereksiz gürültü yapmayın. Alışverişlerinizi mümkün olduğunca etkinlik alanınıza yakın taşra bölgelerde yaparak, bölge halkının ekonomisine katkı sağlayınız.
11- Çobanlar, köpekleri konusunda çok hassastır. Zor durumda da kalınsa sürü köpeklerine zarar vermek ve yaralamaktan kaçınılmalıdır. Yabancı olanın ‘biz’ olduğumuzu tekrar hatırlayalım!.
12- Ateş yakılacaksa ilk tercihimiz daha önce ateş yakılmış bir yer olmalı, eğer yoksa bir çukur açılmalı ve çukurun ağzına taşlarla set örülmeli. Ateş bu çukurun içinde ve ihtiyaca cevap verecek büyüklükte yakılmalı. Ateş yakmak için yaş ağaçlar değil, kurumuş ve yere düşmüş dal parçaları kullanılmalı. Yakılan ateşler kamptan ayrılırken bol suyla iyice söndürülmeli, set olarak kullanılan taşlar iyice soğutulmalı, yanmış korların üstü kum veya toprakla örtülmelidir.
13- Çayır ve meralar köy ve köylülerin ortak kullanım alanlarıdır. Bu alanların hayvansal ve tarımsal üretim halkasının bir parçası olduğunu unutmayalım, zarar vermekten kesinlikle kaçınalım. Ayrıca 1998'de çıkarılan Mera Kanunu nezdinde bu alanlara verilen zararın ormana verilen zararla eşdeğer ve cezasının çok ağır olduğunu da unutmayalım.
14- Ağaçlara strap (tekstil kayış) kullanmadan vinç halatı kesinlikle bağlanmamalı. Seçilen ağaçlar yeterince kalın olmalı ve strap, ağacın zemine en yakın yerinden bağlanmalı.
15- Yerinden oynattığımız bir taşın altında ya da düzelttiğimiz bir küçük tepeciğin içinde ‘karınca yuvası’ olabileceğini aklımızdan çıkarmamalıyız.
16- Özellikle su toplama havzalarında, dere ve göl kenarlarında çok daha fazla dikkat etmeliyiz. Hayvanların su ihtiyacını karşıladıkları kaynakların yolları üzerinde kamp kurmamalıyız.
17- Organik atık olarak bıraktığımız ve doğada çürüyeceğini düşündüğümüz yiyeceklerin ve meyve sebze kabuklarının küflenerek canlıların doğal beslenme sistemlerini bozabileceğini, zehirleyebileceğini ve hatta onların ölümüne sebep olabileceğini unutmayalım. Organik yada inorganik tüm çöplerimizi bir çöp poşeti içinde şehire geri getirerek çöp konteynırı gibi uygun bir yere atınız.
18- Alkollü araç kullanılamayacağı gibi etkinlikler sırasında da araç kullananların alkol alması kesinlikle yasaktır. Sigara izmaritlerini ise iyice söndürdükten sonra çöpe atınız.
19- Tekrar on-road (asfalt yol) sürüşüne geçmeden önce kontrollerinizi yapmayı unutmayın. Aydınlatma sistemleri, lastikler, aracın alt kısımlarının kontrolü ve plakanın temizlenmesinin ardından yola çıktığınızda, lastiklerinizden diğer araçlara fırlayabilecek çamur, taş vb. maddelerin zarar vermesini önlemek için yavaş sürün.
20- Ormanlara zarar verenleri veya gördüğünüz yangınları Alo 177 Orman İdaresi'ne, karşılaştığınız güvenlik sorunlarını Alo Jandarma 156'ya haber veriniz. Her iki numaraya da tüm GSM operatörlerinden ücretsiz ulaşabilirsiniz.
Manifestoyu Hazırlayanlar: Sedat Açıl (Doğa Fotoğrafçısı), Prof. Dr. Yaşar Ergün (Yaban Hayatı Uzmanı), Nadir Uğurlular (Orman Mühendisi), Mert Kiğılı, Murat Can Yoluker