Ynt: Karavanda Sabit Lpg Tankı Uygulaması..!
Aşağıda daha sonra yazacağımı düşündüğüm bir konunun burada lafı açılmışken, başlıkla ilgili bazı bilgilerini soru cevap şeklinde sıraladım. Bilgiler Almanya'da karavanlarda gaz kullanımı konusunda bilirkişi ve kontrolör ehliyetine sahip, mühendis bir kişinin, bilimsel ve kanuni açıdan 30 sayfaya yakın bir incelemesinin bazı bölümlerinden özetlenerek alınmışdır.
http://goo.gl/GgQXU4
LPG tüplerini %100 doldurmak neden tehlikeli ve yasakdır ?
Propan gazının sıvı haldeki genleşmesi sudan oldukça yüksekdir. Her 1 derece sıcaklık için tam dolu kaplarda, genleşme sonucu 7 bar basınç oluşmakta ! Böylelikle tamamen propan dolu bir tüp sıcaklığın sadece 10 derece artmasında 70 bar üzeri gibi bir basınca dayanmak zorunda kalıyor. (30 °C da
gaz olarak propan sadece 10,5 bar, butan ise 2,1 bar basınçına erişiyor.)
Bu, tüplerin 90 bar nihai basınca göre dizayn edildiği düşünülürse oldukça kritik bir basınç. Genleşme karakteri daha az olan ve ısı bağlantılı olarak mevsime göre değişen oranlarda katılan butan gazı, LPG de sorunu hafifletse bile, tüplerin parçalanma tehlikesi yine de devam etmekte.
Bu yüzden genleşmeyi tolere etmesi için tüpler, ~%80 i geçmeyecek şekilde doldurulurlar. Bu amaç, şamandıralı otogaz tüplerinde ev tüplerine göre kendiliğin sağlanmakta. Otogaz tüplerinin araçlara mutlak sabitlenmesi, şamandıranın üretimde odaklanan açısının değiştirilmemesi zorunluluğundan kaynaklanmaktadır. Böylelikle şamandıranın çıkarılması hatta konumunun değiştirilmesinin bile neden kanunlara aykırı olduğu anlaşılmakta. Bir tüp, şamandıralı bile olsa, açı değişim tehlikesi yüzünden müteharrik olarak doldurulamaz !
Karavandaki şamandırasız ev tüplerinin sabit olmaması ise, yangın tehlikesinde demontaj kolaylığından değil, tüplerin dolum için sadece görevli istasyonlara gönderilmesi zorunluluğu ile ilgilidir.
Gaz sisteminde kullanılan borular el ile bükülebilir mi ?
Sıhhi tesisatcıların kullandığı ucuz
boru bükme aleti ile daralma olmadan bükülen borularda debi kaybına rastlanmaz ! Yoksa kontrolsuz kıvırım sonucu bütün sistemin debisini daralan noktanın çapına düşürmek işden bile değil.
Bakır boruları metal testeresi ile kesmek sakıncalı mı ?
Çapaksız kesim için sıhhi tesisatcıların kullandığı ucuz
boru kesim aleti en uygunu olup, her durumda borular, tüp ve tüketici aletlere bağlanmadan evvel, basınçlı yağsız hava ile olası kalıntılardan temizlenmelidir.
Araç altında konumlandırılan LPG tüp sistemleri için özel koruyucu önlemlere ihtiyaç var mı ?
LPG yakıt için araç içinde kullanılan tüpler astarsız boyandığından, dış kullanımlarda çamur ve özellikle taş darbesi yüzünden de artan pas rizikosu için önlem gerekmektedir. İkinci kat boya, astarın olmaması yüzünden, zaman içinde pullanma etkisi ile beklenen korumayı sağlamaktan uzaktır. Yurt dışında karavanlar için bu amaçla üretilen özel tüplerde ayriyeten koruyucu plastik kaplama da bulunmakta. Tesisat boruları için bakır yerine özellikle diğer sert metal boruların da yine uygun astarlı boya ile kullanılması tavsiye edilmekte.
Üstelik sistemde her sene şüpheli yerler kazınarak pas kontrolü gerekli. Metal kalınlığını 1/3 yiyen pas, tüpü kullanılmaz yapıyor !
LPG tüp bağlantısı araç içine geçerken neye dikkat edilmeli ?
Bağlantı eklemsiz yani tek parça ve sadece metal boru ile yapılması gerekmektedir. Böylelikle kontrolu zor alanda, olası sızıntı ihtimali ortadan kalkmış oluyor. Ayriyeten kaporta geçişi sürtünmeyi önliyecek tarzda düzenlenmeli.
Araç dışı konumlandırılmış LPG tüpünün gizlenmesinin sakıncaları var mı ?
Tüp kaza ve yangın olasılığında sürücünün bilinç kaybı yada şok durumu göz önüne alındığında, itfaiye tarafından kolayca tesbit edilebilecek konumda bulunmalıdır. (Almanya'da, karavanlarda tüp yerlerinin konumunu gösteren plan bulundurmak gerekmekte)
Sisteme filtre tavsiye edilmesinin sebebi ne ?
Amaç, katı karakterli artıklardan ziyade, LPG içinde az da olsa petrol türevlerinden parafinin, gaz haline geçişteki düşük ısı yüzünden sertleşerek, olası tıkanıklık sorunu yaratmasıdır.
Gaz sisteminde değişik basınçlarla çalışan tüketici aletler beraberce kullanılabilir mi ?
Teknik olarak tavsiye edilmediği bir kenara, AB de 2005 yılından itibaren karavanlarda bütün tüketici aletler standart olarak, sadece 30 milibar sistemi ile kullanılmak zorunda.
LPG tüpleri egzoz gibi ısı kaynaklarından korunması gerekir mi ?
Bütün tüpler egzos borularından, yandan en az 25cm, alttan geçme durumunda 30cm uzaklıkta konumlandırılmalı, olanaksız ise mutlaka ısı kalkanı ile korumaya alınmalıdır.
Aslında daha devam ediyor....
Bilmem dikkatinizden kaçtı mı ? Akaryakıt istasyonları Türkiye'de sadece araçlara yakıt ikmaline müsadelidirler. Üstelik "SIVILAŞTIRILMIŞ PETROL GAZLARI (LPG)" kanunu, tüketicilere akaryakıt istasyonlarından alınan bu yakıtın, amaç dışı kullanımını yasaklıyor ! Gerekçe, haklı olarak, vergi ve güvenlik bazlı olmalı ? (Avrupa'da bazı ülkelerde tersi yani bu yoldan ikmal mümkün)
Bu açıdan bakılırsa, konuda belki forumun bile sorumlulukları olduğunu düşünmek yanlış olmamalı ?
Not.
"Doğrucu Davut" modunda yazdığımın farkındayım.
Umarım bana 10. köyün yolu gözükmez ?
Bilgiler benden değil, dediğim gibi bu işin tecilli erbabından. Üstelik hepsini de yazmış değilim. Eklenecek en az 8-10 madde daha var !
Elçiye zeval olmaz demişler...
Bereket kimse konu tehlikesiz demiyor.
Yine de yazdıklarım forumda,
http://www.gezenbilir.com/index.php?topic=68607.0 başlığındaki gibi gereksiz yer kapladı ise af ola. ;D