Yüz yirmiye yakın türü olan müren balıklarının boyları 15 santimden 3 metreye kadar değişir. Tropik ve astropik denizlerde 45 metreye kadar olan derinliklerde kaya kovuklarında, mercan resiflerinde ve mağaralarda yaşarlar. Müren balığının gövdesinin Ön kısmı ve kafası, gövdenin diğer tarafına oranla daha iri ve geniştir. Türlerin çoğunda, çenelerde sıra halinde çok sivri dişler vardır. Bazı türlerin damağında sivri bir diş bulunur.
Müren balığının derisi çok kalın ve gözle görülmeyecek derecede küçük pullarla kaplıdır. Bunlar deriye iyice intibak etmiştir. Solungaç boşluğunun yarığı ufaktır. Kafa sivri olup gözler ufaktır.
Karın yüzgeci teşekkül etmemiştir. Buna karşılık sırt yüzgeci kafanın ortasından başlar, gövdenin üçte birlik bölümüne kadar yükselir, kuyruğa doğru devam edip anüs yüzgecinin uzantısıyla birleşir. Bu nokta kuyruk yüzgecini teşkil eder.
Müren balıklarının bazı türlerinin rengi koyu ve donuktur. Bunlar kirli yeşil, kahverengi ve grimsidir. Bazı türlerinin renkleri ise parlaktır. Beyazımsı olan bu balıkların üzerinde kırmızı benekler, sarı-yeşil çizgiler bulunur. Kırmızımsı kahverengi olanların üzerinde beyaz benekler, çizgilerin oluşturduğu şekiller, koyu renk lekeler vardır. Saldırgan balıklar arasında sayılmakla beraber üzerine gidilmediği ve rahatsız edilmediği sürece saldırmaz. Kovuğundan kafasını çıkarıp sonra tekrar içeri sokar. Bu balığın adı hak etmediği kadar kötüye çıkarılmıştır. Denizde yüzenlere, dalgıçlara, resiflerde ıstakoz, iri tarak ve diğer kabukluları toplayanlara saldırdığı söylenmiştir. Aslında gerçek başkadır. İnsanlar müren balığından ne kadar kaçmaya çalışıyorsa, balık da insanlardan o derece uzaklaşmak ister. Ancak bir köşeye sıkıştırıldığı veya zıpkınlandığı zaman saldırır ve kaçabilmek amacıyla müthiş bir güçle insanı ısırır. Bu tür karşılaşmalar sonucu ciddi yaralar alan kişilerin tedavileri uzun sürer. Balığın dişlerinin dibinde zehirli maddeler bulunduğu için yaralarda kolaylıkla iltihaplanmalar olur. Müren balığı saldırırken zehirli bir yılan gibi davranır. Kafasını ve gövdesinin ön kısmını kaldırır ve aşağı doğru vurur. Bunu hem denizde hem de gövdesinin ön kısmı sudan çıkarıldığı zaman yapar.