Gezenev

  • Konuyu Başlatan: Konuyu başlatan gezmen Tarih:
  • Başlangıç tarihi Yazılan Cevaplar:
  • Cevaplar 17
  • Okunma Sayısı: Görüntüleme 6,788

gezmen

Karavan Yönetim
Mesajlar
4,757
Tepkime Puanı
77
Yer
Akhisar
Merhaba,

Arkadaşlar, karavan sözcüğü yerine, kendi aramızda kullandığımız gezenev sözcüğünü öneriyorum. Biliyorum kullanmak ve yaşama geçirmek kolay dağil ama... Hele günümüzde... TDK'nun görevini üstlenmek gibi bir niyet ve çaba içinde olmadığımı da öncelikle belirtmek isterim. Beğenilebilir düşüncesiyle gündeme getirmeyi düşündüm.

Belli bir yaşın üzerinde olan arkadaşlar, Öztürkçecilik konusunu iyi bileceklerdir. Cumhuriyetin ilk dönemi politikalarındandır. Dilimizi yabancı dillerin boyunduruğundan kurtarma amacıyla uygulamaya geçilmiştir. Arama ve Derleme Sözlükleri oluşturulmuş ve yabancı sözcüklere buralardan karşılıklar aranmıştır. Karşılık bulunamazsa, Türkçe Köklerden yeni sözcükler türetilerek kullanıma sunulmuştur. Önemli ölçüde de başarılı olunmuştur. (Küçük bir örnek vermek isterim. Şu an elimde tuttuğum bir matematik kitabı ve ondan yapacağım bir alıntı, sayfaların anlatamadığını birkaç tümce ile anlatacaktır. (Üstelik, Cumhuriyetin ilanından onbir yıl sonra ve bu politikaların uygulandığı yıllarda basılmış ve onca çabaya karşın hala ne denli ağdalı..)

Kitap, Ortaokul 3 Matematik. Kitap, bu konulara ilgi duyuyorum diye, bunu bana veren bir büyüğümün ağabeyine ait. Ayvalık Ortaokulu'nda okutulmuş, sınıf VIII yazıyor. İlk sayfası şöyle:


ORTAMEKTEP
RİYAZİYE
DERSLERİ
III.KİTAP

Ortamekteplerin ve muallim mekteplerinin
üçüncü sınıfları için Maarif Vekaleti Milli
Talim ve Terbiye Dairesince tertip ettirilmiştir.

1934
İSTANBUL
DEVLET MATBAASI

Bu kitabın 223. sayfasından bir alıntı. (Üçgenlerle ilgili) Bakalım, Türkçeyi kurtarma konusunda, Cumhuriyet, başarılı olabilmiş mi?

Müselleslerin dılılarına göre isimlendirilmesi.
Bir müselles,iki dıl'ı müsavi ise mütesaviyüssakeyn; üç dıl'ı müsavi ise, müsavi dılılı müselles isimlerini alırlar.
Bir müsavi dılılı müselles,bir hususi mütesaviyüssakeyn müsellestir.



Aslında bu sözcüğün patenti!?.. oğluma ait. Seksenli yılların ortalarında, 3-4 yaşlarında iken, bir otomobil ve çekme karavandan oluşan bir oyuncağı vardı. Bu nedir dediklerinde, "gezenev" diyordu. Anımsadığım kadarıyla, en sevdiği oyuncaktı. (Bu arada belirteyim, çocukluğundaki o hevesten bugüne birşey kalmadı...)

Cavid Sezen
 

Etiketler
Ynt: Gezenev

Soylediginizde cok haklisiniz. Bir cok gorus var bu dil konusunda. Bir goruse gore eger dil ozturkce olacak diye ugrasilmasaydi ve organik yapisina karışılmasaydı (müdahale edilmeseydi) torun dedesinin yazdığı kitabi okuyabilecek, ayni cografyada yaşayan insanlar yakın tarihlerini okumak icin dil kurslarına gitmeyeceklerdi.
Ben bilmiyorum cozum nedir? Ama sizin yasadiginiz sıkıntıyı ben de yasiyorum. Osmanlicayi anlayamamaktan, dedemin babasinin yazdigini okuyamamaktan bahsetmiyoruz. Bu yuzyilin basi. Dedemin dili. Anlamak ve okumak isterdim.
 

Ynt: Gezenev

Öztürkçecilik konusunda rivayetler ve görüşler muhtelif... Osmanlıda bilim dili Arapça sanat dili Farsça ağırlıklıdır. Bunu günümüze ulaşan yazılı belgelerden biliyoruz. Ancak bilim sanat ve saray çevrelerinde kullanılan bu ağır ağdalı dil dışında yöresel lehçelerin de katılımıyla tarih boyunca kendi dinamikleriyle gelişen, zenginleşen gündelik bir halk dili de mevcuttur. Türkçeleştirme adına Farsça ve Arapça kelimeleri alıp İngilizce - Fransızca etkileşimli kelimeler türetmek ne derece sağlıklıdır gerçekten tartışılır. Bunun en bilinen örneği ''Muallim'' yerine Türkçe ''öğret'' kökünün İngilizce ''-men -, -man'' son ekiyle ''öğretmen'' olması ya da ''mektep'' kelimesinin yine İngilizce - Latince benzeşimli ''School-Scola'' dan ''okul'' olmasıdır. Yüzlerce örnek sayılabilir. Türkçeleştirilerek yerine cuk oturan kelimeler de yok mudur? Elbette var. Şurası bir gerçektir ki bilime, teknolojiye, sanata ve ekonomiye hakim olan kültürlerin bu kavramlara ve buluşlara ait tanımlamaları kendi dillerinde yapmaları ve uluslararası platformda da kabullendirmeleri kaçınılmazdır. Nükleer enerjiyi Türk'ler keşfetmiş olsaydı bu gün çekirdeksel enerji olarak bilinecekti. Bakın buradan benzer bir sonuç daha çıkıyor: Enerji (energy) tanımlaması da bize ait değil. Bunun illa ki bilim ve buluşlarla ilgili olması gerekmiyor .En çok bilinen, en yakınınızdaki kavramlara bakın. Evinizin bölümleri mesela... Lavabo - evye - koridor - antre - salon - balkon - teras - lamba - duş - küvet - klozet - sifon - batarya - televizyon - kombi - radyatör daha sayayım mı? :D Türkçe o kadar az kelime var ki... Neden? Çünkü bunlar bizim icadımız değil. Türklerin ev kültüründeki kavramlar çok sınırlı. Oda - mutfak - ocak - kapı - dolap - sandık - yatak - yorgan... En basitleri yani. TDK ev eşyaları konusunda bence en muhteşem işi buzdolabı ve bilgisayar konusunda yapmış. Yoksa bugün muhtemelen fric ve kompüter diyor olacaktık. Televizyon konusu artık hangi siyasi iktidar dönemine geldiyse atlanmış :D Çok uzun oldu ama şuraya geleceğim: Karavan denilen şu acayip tekerlekli şeyi ve hatta otomobili ve motorunu ve yedek parçalarına kadar gavuroğlu icat etmiş. Adını da karavan koymuş. Biz ne yapalım şimdi ne uyduralım? Bana kalırsa güzel birşey uyduralım ve aramızda kullanmaya çevremize kabullendirmeye de özen gösterelim. Sayın ''Hiç'', ''yürürev'' tanımını kullanmış. Beyazıt Öztürk'ün söylemesi biraz zor olsa da benim hoşuma gitti. ''Gezenev'' ise ses benzeşimi nedeniyle buraya yazmaktan imtina edeceğim genel kullanımlı malum ev çağrışımı yarattı. :D Yazılırken sorun değil de uzaktan seslenirken ya da duymaz uydurur sağırlarla konuşurken sorun olabilir. :D Umarım yazdıklarım sayın Gezmen abimiz tarafından yanlış anlaşılmaz. Birazcık şaka katmak istedim. Çabanızı ayakta alkışlıyorum. İsterseniz herkes kendince bir tanımlama bulsun, sonunda da anket açalım bu konu için.
 


Ynt: Gezenev

Sevgili dostlar,
"Caravan" aslında Türkçe'ye farsçadan, Türklerden de avrupaya ulaşmış bir kelimedir.
internetteki bir araştırmaya daha önceden de tahminime uygun olarak aşağıdaki bilgiye ulaştım.
-------------------------------
karavan sözcüğünün kökeni, farsça "kÂrban" yani -kar elde etmek için iş yapan kişi ya da kişiler- sözcüğünden geliyor. Dilimizde kervan olarak kullandığımız bu sözcük, tüccarların bir araya gelerek oluşturduğu kafileyi anlatıyor.
bu sözcük dilimizden yabancı dillere de geçmiştir. kervan kelimesi, fransızca caravane, ingilizce caravan, almancada karawane olarak yer almaktadır.
---------------------------------
Buna örnek olarak Selçuklu döneminde ve Osmanlıda kullanılan Kervansaraylar. Bu sözcüğü batılı kaynaklar "Caravansarai" olarak kullanmaktadırlar. Avrupalılar da bu katar katar giden kervanlara benzeterek yollarda dolaşan gezi araçlarına "Caravan" demişler gibi duruyor. Bu nedenle Karavan kelimesi bize çok yabancı değil diye düşünüyorum.
Buna karşın "Camper" demek veya bunun biraz Türkçeleşmiş hali olan "Kamper" nasıl çözülecek bilemiyorum.
 



Ynt: Gezenev

Cocuklugumdan beri karavan kelimesi en buyulu kelimelerimdendi. Pek severim. Simdi bu kelimeye veya kelamima tam sahip olmusken kelimemi kaybetmekten korkmustum. Oh Ferhat Bey. Kurtardiniz guzelim kelimemi. :D
 


Ynt: Gezenev

Haydi karavan daha oturmuş bir kelime ve hatta Farsça kökenli olup Türkler vasıtasıyla Avrupalılara ulaşmış diyelim ve bu işi beklemeye alalım.Peki ya ''Camper'' ne olacak? Yok mudur bunun Türkçe karşılığı? ''Kamper'' desek olmaz.''Kampçı'' hiç hoş değil.Üstelik ''Kamp-Camp'' zaten İngilizce kökenli.Nasıl olacak?
 


Ynt: Gezenev

kesinlikle karavan buyulu bir kelime sanki karada van gibi nerden gelmişse gelmiş ama benim senmiş bence
 




Ynt: Gezenev

Eeee Cavid abi işte bu....ne yazık,ki o cabalar sonuc vermedi köy enstütülerinin öğrenci yetiştirip öğretmen yaptıkları bir bir yok edilince ....
 

Ynt: Gezenev

gezmen' Alıntı:
Kitap, Ortaokul 3 Matematik. Kitap, bu konulara ilgi duyuyorum diye, bunu bana veren bir büyüğümün ağabeyine ait. Ayvalık Ortaokulu'nda okutulmuş, sınıf VIII yazıyor. İlk sayfası şöyle:


ORTAMEKTEP
RİYAZİYE
DERSLERİ
III.KİTAP

Ortamekteplerin ve muallim mekteplerinin
üçüncü sınıfları için Maarif Vekaleti Milli
Talim ve Terbiye Dairesince tertip ettirilmiştir.

1934
İSTANBUL
DEVLET MATBAASI

Bu kitabın 223. sayfasından bir alıntı. (Üçgenlerle ilgili) Bakalım, Türkçeyi kurtarma konusunda, Cumhuriyet, başarılı olabilmiş mi?

Müselleslerin dılılarına göre isimlendirilmesi.
Bir müselles,iki dıl'ı müsavi ise mütesaviyüssakeyn; üç dıl'ı müsavi ise, müsavi dılılı müselles isimlerini alırlar.
Bir müsavi dılılı müselles,bir hususi mütesaviyüssakeyn müsellestir.




Cavid Sezen

TUGAY58' Alıntı:
Eeee Cavid abi işte bu....ne yazık,ki o cabalar sonuc vermedi köy enstütülerinin öğrenci yetiştirip öğretmen yaptıkları bir bir yok edilince ....

O çabalar bir miktar sonuç verdi ama yeterli değil kuşkusuz. Öyle olmasaydı, yukarıda örneği olan, orta 3 matematik kitaplarında Arapça-Farsça ağırlıklı sözcüklerin olduğu tümceler yer alırdı. ;)

Selamlar.
Cavid Sezen
 


Ynt: Gezenev

illa öztürkçeleştirmek için kelime icat etmeye karşıyım. Kaldı ki buradan öğreniyoruz ki karavan en öztürkçe kelime çıktı :smiley: gezenev ve yürürev de bana sempatik geldi.
Ancak bazı kavramların karşılıklarını boş bırakarak ifade de bazı güçlüklere sebep oluyoruz.
Örneğin Almanlar neden wohnmobil ve wohnwagen diye almancalaştırmışlar. Amerikalılar neden RV diyorlar?
Karavan kelimesi aslında Türkçe'de kullanılış şekli ile ifadeyi noksan bırakıyor. Aslında karavan diye bir şey yok, motokaravan veya çekme karavan var.
 



Ynt: Gezenev

tanerer' Alıntı:
camper'dan kasıt nedir ?

Panelvandan dönüştürülen gezenev.

tanerer' Alıntı:
illa öztürkçeleştirmek için kelime icat etmeye karşıyım. Kaldı ki buradan öğreniyoruz ki karavan en öztürkçe kelime çıktı :smiley: gezenev ve yürürev de bana sempatik geldi.
Ancak bazı kavramların karşılıklarını boş bırakarak ifade de bazı güçlüklere sebep oluyoruz.
Örneğin Almanlar neden wohnmobil ve wohnwagen diye almancalaştırmışlar. Amerikalılar neden RV diyorlar?
Karavan kelimesi aslında Türkçe'de kullanılış şekli ile ifadeyi noksan bırakıyor. Aslında karavan diye bir şey yok, motokaravan veya çekme karavan var.

*Bir iki örnek vereyim; uçak (tayyare-aslında havaalanı sözcüğü yerine türetilmiş ama halk arasında tayyare anlamında kullanılmıştır yani yanlış tutmuştur), ayrıt (dıl'-ı mücessem), olasılık (ihtimal), yıldırımsavar (paratoner), olanak (imkan), eşgüdüm (koordinasyon), bilgisayar (computer), sayın (muhterem), saygı (hürmet)...vb Türkçe köklerden uydurulmuş(!) sözcüklerdir. ;) Cumhuriyet'in dilde arılaşma politikası olmasaydı neler olabileceğini yukarıdaki matematik kitabı vermektedir; Arapça+Farsça+Batı dilleri+Türkçe'den oluşan bir ucube!...

*Karavan sözcüğü, Türkçe değildir, yanılıyorsunuz. :smiley: ;)

*Bizim derdimiz de aynen Almanların, Amerikalıların, Fransızların, İngilizlerin ...yaptığını yapabilmek ve yabancı karavancılık terimlerine Türkçe uygun karşılıklar bulabilmek; "computer"e "bilgisayar" dediğimiz gibi!... :smiley: ;)

*Dilbilimci değilim; konuya meraklı birisiyim. ::smiley:

Cavid Sezen
 

Gezenbilir bilgi kaynağını daha iyi bir dizin haline getirebilmek için birkaç rica;
- Arandığında bilgiye kolay ulaşabilmek için farklı bir çok konuyu tek bir başlık altında tartışmak yerine veya konu başlığıyla alakalı olmayan sorularınızla ilgili yeni konu başlıkları açınız.
- Yeni bir konu açarken başlığın konu içeriğiyle ilgili açık ve net bilgi vermesine dikkat ediniz. "Acil Yardım", "Lütfen Bakar mısınız" gibi konu içeriğiyle ilgili bilgi vermeyen başlıklar geç cevap almanıza neden olacağı gibi bilgiye ulaşmayı da zorlaştıracaktır.
- Sorularınızı ve cevaplarınızı, kısaca bildiklerinizi özel mesajla değil tüm forumla paylaşınız. Bildiklerinizi özel mesajla paylaşmak forum genelinde paylaşımda bulunan diğer üyelere haksızlık olduğu gibi forum kültürünün kolektif yapısına da aykırıdır.
- Sadece video veya blog bağlantısı verilerek açılan konuların can sıkıcı olduğunu ve üyeler tarafından hoş karşılanmadığını belirtelim. Lütfen paylaştığınız video veya blogun bağlantısının altına kısa da olsa konu başlığıyla alakalı bilgiler veriniz.

Hep birlikte keyifli forumlar dileriz.

BENZER KONULAR



GEZENBİLİR TV

GEZENBİLİR'İ TAKİP EDİN

Forum istatistikleri

Konular
103,438
Mesajlar
1,517,944
Kayıtlı Üye Sayımız
172,088
Kaydolan Son Üyemiz
TunaKarakaya

SON KONULAR



Geri
Üst