Yanal Kayma, Lateral Grip

[Off2]

Soru; Yanal kaymaya engel olabilmek için,

- 235 85 16 Federal Couragia lastikleri 265 75 16 ile değiştirmek mi ?
- Hem ebad değiştirip hem lastik deseni değiştirmek mi ?
- Araç arkası ortası ağırlık koymak mı ?
- Hiçbiri mi ?

Sorun aracın hareket halinde kayması değil sadece. Dar dağ yollarında şarampole kaçırmama kaygusu.

Araç 2000 kg 310 nm 141 hp diesel 4x4 esp'li esp'siz
Kayma sadece kanaldan çıkınca değil, aynı zamanda 10-15 derece yanal eğimde durarken dahi.
Kayma zemini

- altı sert çamurda, üzeri yaş yaprak
- 40~ km ile ıslak asfalt üzeri hafif çamur


Bu durumu MT lastik olağan karakteri kabul edip aynı ebad ve desende devam mı edilmelidir ?

 

[mirkan]

Ynt: Yanal Kayma, Lateral Grip

asfaltta mt lastik kayar normaldir ... taban genişliği ne kadar fazla olursa araç o kadar zor tutunur zemine ...

 

[CDM-SUBARU]

Ynt: Yanal Kayma, Lateral Grip

Soru; Yanal kaymaya engel olabilmek için,

- 235 85 16 Federal Couragia lastikleri 265 75 16 ile değiştirmek mi ?
- Hem ebad değiştirip hem lastik deseni değiştirmek mi ?
- Araç arkası ortası ağırlık koymak mı ?
- Hiçbiri mi ?

Sorun aracın hareket halinde kayması değil sadece. Dar dağ yollarında şarampole kaçırmama kaygusu.

Araç 2000 kg 310 nm 141 hp diesel 4x4 esp'li esp'siz
Kayma sadece kanaldan çıkınca değil, aynı zamanda 10-15 derece yanal eğimde durarken dahi.
Kayma zemini

- altı sert çamurda, üzeri yaş yaprak
- 40~ km ile ıslak asfalt üzeri hafif çamur


Bu durumu MT lastik olağan karakteri kabul edip aynı ebad ve desende devam mı edilmelidir ?

Bu soruların cevapları belli fakat çözüm zor,şöyleki;

-235/85 R 16 dan 265/75 R 16 ya geçişle ilgili olarak;

a) Model seçimi,kullanılıcak zeöin ve iklime göre önemli.
b) Kaygan zeminlerde dar,kuru zeminlerde ise geniş lastik tutuş açısından avantajlıdır.

-Evet,belkide hem marka,hem tip hemde ebatsal değişim,hepsi birden.

-Aracın ağrırlıkla desteklenmesi fikri,tartışılabilir.

-Evet,belkide hiçbiri;

En sağlamı söyliyim.
Araç ve lastik üreticisinin vermiş olduğu değerlere sağdık kalarak,kullanılıcak zemin yapısı,iklim yapısı v.s gibi etkenlerde göz önüne alınarak seçilecek bir lastik,
optimum verimlilik ilkesine yakın durmamızı sağlıyacaktır. (araçta yükseltme v.s yok ise)
...
- altı sert çamurda, üzeri yaş yaprak
- 40~ km ile ıslak asfalt üzeri hafif çamur

Bu argümanlarla ilgili olarak ise;
Yukardaki zeminlerin ikiside oldukça riskli ve çözümü oldukça zordur.Hatta bazı değişkenlere göre,neredeyse imkansız.

 

[boxeralfa]

Ynt: Yanal Kayma, Lateral Grip

asfaltta mt lastik kayar normaldir ... taban genişliği ne kadar fazla olursa araç o kadar zor tutunur zemine ...

Lastik başına birim yuzey alandaki yere basınç dar lastikte artıyor evet, ama geniş lastikte yuzey alan arttığı için sutrunme fazla olacağından iki kez düşünmek gerekli bence..

 

[Off2]

Ynt: Yanal Kayma, Lateral Grip

Lastik başına birim yuzey alandaki yere basınç dar lastikte artıyor evet, ama geniş lastikte yuzey alan arttığı için sutrunme fazla olacağından iki kez düşünmek gerekli bence..

Ben de bu "dar" ve "geniş", buz ve kum efekti konularının derinlemesine irdelenmesi taraftarıyım.

 

[CDM-SUBARU]

Ynt: Yanal Kayma, Lateral Grip

Lastik başına birim yuzey alandaki yere basınç dar lastikte artıyor evet, ama geniş lastikte yuzey alan arttığı için sutrunme fazla olacağından iki kez düşünmek gerekli bence..

İşte bütün mesele burda zaten
Adı üstünde kaygan zemin,yani ne demek bu,zemin ya sulu,ya karlı,yada buzlu.İşte böyle bir zeminde birbiriyle sürtünen şeyler lastik ve asfalt değil.
Bu ikili,yani lastik ve asfalt-toprak neyse işte,bunlar olması gerektiği kadar birbirleriyle buluşamıyorlar.
Bu unutulmasın.

Böyle zeminlerde,lastik ile su yada kar-buz başbaşa kalıyor.
İşte böyle bir karşılaşmada ise farklı tutuş dinamikleri devreye giriyor.Farklı kurallar öne çıkıyor.

 

[Off2]

Ynt: Yanal Kayma, Lateral Grip

İhtiyaç olan bu farklı konuları bir bir sıralayıp, önlemlerini ve buna ödenecek bedeli sınıflandırmak.
Bence bu bedel şudur;

Bir aracın ileri yönlü hareketinden taviz verilerek yanal tutuşunun bazı durumlarda kaçınılmaz oluşudur.
Örneğin dağlı, patikalı, şarampollü yollarda seçilecek lastiğin ileri götürme yeteneğinin yanı sıra yanal tutuşunun arttırılmasıdır.
Mesela MT lastiklerde konuşmamızın ileri safhalarında, bu sağlanamıyorsa AT lastiğe geçmek bile olabilir.

Lastik deseni, lastik ebadı, torq'un düşürülmesi gibi kunuları irdeleyip, konuyu en son ve hatta hiç "kullanıcı becerilerine bağlamamalıyız".

Bizim burada oluşturmaya çalıştığımız, genel kuralları belirlemek, ama kişisel sürüş kabiliyetlerinden, becerilerinden, üstünlüklerinden en az bahsetmektir.

Zira amacımız, "yarış sürücülüğü" değil, "hobby sürücülüğünün" tabanının yaygınlaştırılmasıdır.

 

[boxeralfa]

Ynt: Yanal Kayma, Lateral Grip

Karda, çamurda nispeten gomulup yanal kaymalar onlenebilinir. Ama o nispeten gömülmeyi sağlamak için yuzeyin içine rahat inmek gerekiyor. Yüzeyi dar olan lastik daha rahat yere dik olarak ineceğinden, dar lastik kullanılıp, latiklerin yanak kısımlarında oluşacak olan setlerden faydalanarak yanal kayma engellenebilinir.

 

[Off2]

Ynt: Yanal Kayma, Lateral Grip

Karda, çamurda nispeten gomulup yanal kaymalar onlenebilinir. Ama o nispeten gömülmeyi sağlamak için yuzeyin içine rahat inmek gerekiyor. Yüzeyi dar olan lastik daha rahat yere dik olarak ineceğinden, dar lastik kullanılıp, latiklerin yanak kısımlarında oluşacak olan setlerden faydalanarak yanal kayma engellenebilinir.

Dikey hareket için açıklanan yöntemin uygunluğu tartışılmaz. Yanal Kayma için ya kadere razı olmak maharetle yoılda kalmak ya da yanal moment fiziğini bir şekilde daha farklı yorumlamak gerekiyor.

Bahse konu yanal kayma, aracın hareketsiz halinde dahi 10-15 derece eğimde durduğu halde dahi yere tutunamaması ve yana kayması olasılığıdır.
Gömülme evet şayet kanal var ise. Ya kanal yok ise ?

 

[Off2]

Ynt: Yanal Kayma, Lateral Grip

Soruyu şöylede sormakta fayda var sanırım.

Bir lâstiğin ileri hareketlerde yol tutuşunun maximalize (arttırılması, çoğaltılması) sırasında ve bu gaye ile inceltilmesi düşünülürken,

aynı desen ve tipte nasıl olurda yanal tutuş özelliğinden taviz vermeyiz. Bunun marka, model, desen, ebad ve deneyimi nedir ?

Zira amaç evet aracı çamurda ileri hareket ettirmek amacıyla yola tutturmaktır.
Ama yanal tutş'tan en az tavizi vererek.
Zira yan her zaman, toprak, kanal, duvar olmayabilir.
Örneğin dalsız, kanalsız, ağaçsız derin vadinin dar yolları olabilir.
Bu takdirde aracı yolda tutmak için sadece hızla ileri yönelmekmidir çare ?

 

[boxeralfa]

Ynt: Yanal Kayma, Lateral Grip

Yanlış hatırlamıyosam, 2005 yılında antalyada WRC 'de etapta başlayan yağmur sonucunda bahsetmiş olduğunuz yanal kayma hadisesni yaşadık.
Yol karakteristiği gereği, zeminin üstü yumuşak hafif kumul tarzı, üzerine yağmur yağınca, bizim kullandığımız fiat albea, durduğüumuz yerde sürekli yol dışına başladı. Zemin fazlasıyla gevşediği için araba durduğu yerde yana doğru kayıyordu.

Bahsettiğiniz yanal kayma bu olsa gerek..

 

[Off2]

Ynt: Yanal Kayma, Lateral Grip

Yanlış hatırlamıyosam, 2005 yılında antalyada WRC 'de etapta başlayan yağmur sonucunda bahsetmiş olduğunuz yanal kayma hadisesni yaşadık.
Yol karakteristiği gereği, zeminin üstü yumuşak hafif kumul tarzı, üzerine yağmur yağınca, bizim kullandığımız fiat albea, durduğüumuz yerde sürekli yol dışına başladı. Zemin fazlasıyla gevşediği için araba durduğu yerde yana doğru kayıyordu.

Bahsettiğiniz yanal kayma bu olsa gerek..

Tarifte anlaştık.
Sıra çözüm yollarını irdelemeye kaldı.
Yanal Kayma ya da Yanal Tutuş Kabiliyetinin yükseltilme seçenekleri başlığı altında toparlayabileceğimiz öneri ve yöntemler,
orman yollarında veya yumuşak veya sert zeminlerde aracın "kontrol dahilindeki" oynaşmaları dışındaki,
kontrol limitini zorlayan ve hatta kontrol dışı, kaza olasılığını körükleyen davranışlarından, lâstik, ebat, desen, cins değişimi suretiyle asgariye indirilmesi yöntemidir.


Tabiiki konumuz, bu riski seven ve bu riski yaşama standardı haline getirmiş davranışlar değildir.

 

[Off2]

Ynt: Yanal Kayma, Lateral Grip

Örneğin bu hafta sonu denediğimiz yöntemi ele alalım.

Geçtiğimiz hafta, yanal kayma neticesi araç vinçlediğimiz noktada,
aynı hareketi yarı ağırlıktaki bir başka araç ile denedik.
Aracı zor duruma düşürdük ve
üç tekerlek kontrol dışı yol dışına şarampole düştü.
Zemin müsait ve şarampol niteliği ağaçlı olduğu için bunu denedik.

Kurtulma yöntemimiz "daha fazla gaz vermek ve hızla o durumdan kurtulmak oldu".

Tespit ettiğimiz husus şudur.

Araç ağırlığı caydırıcı yöntemdir.
Bu yöntemi diğer ağır araç ile denemiş olsa idik, aracın arkası ağaca yapışmış olurdu. Ya da kalan tek teker ile durumdan kurtulup yola oturamazdık.


Netice;

araç ağırlığı negatif bir etkendir.
Ve bu gibi durumlarda çözüm için farklı davranış biçimi gerekir.
Ya da kıç savrulması veya hasar ile bedel ödenir.

Şimdi soru şu olmalı;

ağır araçlarda Yanal Kaymayı engelleme yöntemleri ?

 

[CDM-SUBARU]

Ynt: Yanal Kayma, Lateral Grip

Dikey hareket için açıklanan yöntemin uygunluğu tartışılmaz. Yanal Kayma için ya kadere razı olmak maharetle yoılda kalmak ya da yanal moment fiziğini bir şekilde daha farklı yorumlamak gerekiyor.

Bahse konu yanal kayma, aracın hareketsiz halinde dahi 10-15 derece eğimde durduğu halde dahi yere tutunamaması ve yana kayması olasılığıdır.
Gömülme evet şayet kanal var ise. Ya kanal yok ise ?

Buradan başlıyalım

Bakın burda önemli bir konu var;
Zeminin hareketli yada hareketsiz olması ki bunu basitçe kar-buz yada çamur diye ayıralım.Bu zeminlerde farklı karakterler söz konusu.Yada öncelikleri diyelim.

Ana konu olan,kar-buz kısmına gelince;
Öne hareket yada yana kayması,temelde farkeden bişey yok.
Kış koşullarında asl olan lastiğin zemini ne kadar tuttuğudur.Tabiki yana kayma durumu riskler açısından farklıdır.Ama tutuş mantığı aynıdır.
Klavyeden nasıl anlatıcam bilmiyorum,elim yettiğince;
Bir kere kesinlikle çamur ve kar-buz tutuş dinamiklerini karıştırmayın.

Kar-buz da,bizi yolda tutan.
1-Lastiğin kimyasal yapısı.
2-Lastiğin sırt yapısı.
ve tabiki aracın yere verdiği yüke bağlı olarak birim alana uygulanan kuvvet.
Sadece lastik açısından bakarsak;
Biz o zeminlerde,lastiğin diğer lastiklerden farklı oluşu sayesinde daha fazla tutuş sağlarız.
Çünkü lastiğin gerek kimya yapısı ve gerekse sırt yapısı (ana kanallar ve konumlandırılması,yine omuz ve orta blokların yapısı ve konumlandırılması ve tabiki lamellerin yapısı ve konumlandırılması)
İşte lastiği bütün bu ayrıntılarla birlikte bir bütün olarak düşünün ve yukardakilerin senkronize olarak çalıştığını düşünün.

Bakın sadece lamelle ilgili çok basit bir açıklama yapıyım;
Belli alanlara belli sayıda ve belli değişken konumlarda yerleştirilmiş lameller,belli bir alanda bir çok farklı açıda ve yine bir çok farklı alanda tutunma alanı oluşturur.
Kendi içinde düzeni olan,ama düzensiz gibi görülen bu farklı konumlandırmalar sayesinde,bi şekilde aracın zemine tutunmasını sağlar.
Bu söylediklerim kış lastiği ve kış koşulları için geçerlidir.Hani bir nevi vakum gibi düşünün.
O yüzden,Ankara tarafları vakumlu lastik derler.

 

[CDM-SUBARU]

Ynt: Yanal Kayma, Lateral Grip

Soruyu şöylede sormakta fayda var sanırım.

Bir lâstiğin ileri hareketlerde yol tutuşunun maximalize (arttırılması, çoğaltılması) sırasında ve bu gaye ile inceltilmesi düşünülürken,

aynı desen ve tipte nasıl olurda yanal tutuş özelliğinden taviz vermeyiz. Bunun marka, model, desen, ebad ve deneyimi nedir ?

Zira amaç evet aracı çamurda ileri hareket ettirmek amacıyla yola tutturmaktır.
Ama yanal tutş'tan en az tavizi vererek.
Zira yan her zaman, toprak, kanal, duvar olmayabilir.
Örneğin dalsız, kanalsız, ağaçsız derin vadinin dar yolları olabilir.
Bu takdirde aracı yolda tutmak için sadece hızla ileri yönelmekmidir çare ?

Yine kaygan zeminde,birim alan kuralı işliyor.
Tutuş ne kadar kuvvetli olursa,yanal kayma riskide bu kadar azalıyor.
Burda bütün mesele,zeminin nasıl olduğu,yani kaygan zeminmi kuru zeminmi.
Burdan yola çıkarak,malum fizik kurallarının geriği olan ebatsal ve yapısal değişkenlere bağlı olarak seçilen lastikle max seyir güvenliğine ulaşmış oluruz.

 

[Off2]

Ynt: Yanal Kayma, Lateral Grip

Yine kaygan zeminde,birim alan kuralı işliyor.
Tutuş ne kadar kuvvetli olursa,yanal kayma riskide bu kadar azalıyor.
Burda bütün mesele,zeminin nasıl olduğu,yani kaygan zeminmi kuru zeminmi.
Burdan yola çıkarak,malum fizik kurallarının geriği olan ebatsal ve yapısal değişkenlere bağlı olarak seçilen lastikle max seyir güvenliğine ulaşmış oluruz.

Difference between Lateral Grip or Lateral Non-Grip,
explained with

http://www.sahibinden.com/satilik_pazarlik_yok-39WQQaXQQ19784230WQQpXQQdisplayitem