Ynt: Bolu Dağları,Abant Kuzey Zirvelerinde kamp/2.20.Eylül.2009
Kampımızın etrafındaki gezilerim sırasında, gerçek ev sahibim UYUYAN GÜZEL YEDİ UYUR' la kısa bir sohbet imkanı buldum. İki kare fotoğraf çekmeme izin verdiği için kendisine teşekkür ediyorum. Saniyelerle ifade edilebilen bu kısa an için, kendisine ve yakınlarda bulunan ailesine rahatsızlık vermediğimi umarım Hoşcakal yedi uyur.
UYUYAN GÜZEL YEDİ UYUR
Onlara uyuyan güzeller dersek yanılmış olmayız. Ülkemizde sekiz yediuyur türü yayılış gösteriyor. Bunlar tombul yediuyur (Glis glis), çayır yediuyuru (Muscardinus avellanorius), bahçe yediuyuru (Eliamys melanurus), orman yediuyuru (Dryoms nitedula), kaya yediuyuru (Dryoms laniger), küçük orman yediuyuru (Dryoms pictus), fare kuyruklu yediuyurdur (Myomimus roachi). Tombul yediuyur (Glis glis) ülkemizde yaşayan Gliridae ailesinin üyeleri arasında en büyük olanıdır. Gri sırtı, beyaz karın altı, iri gözleri ve yzyn tüylü kuyruğu ile ayırt edilir. Tombul yediuyur gececil bir hayvandır. Gündüzleri ağaç kovuklarında uyuyarak geçirir. Yuva olarak terk edilmiş ağaçların kovuklarını kullanırlar. Ağaçlar içindeki bu kovukları metrelerce uzunluğunda labirentlere dönüştürebilirler. Bu yuvaların birden çok girişi vardır. Hatta bir ceviz ağacının en üst dalında başlayıp toprak altına kadar uzanan ve bu ağaçtan 4-5 metre uzaktaki bir kayanın altında sonlanan yuvalara bile rastlanabilir. Tombul yediuyurları ilginç kılan özelliklerden biri de son derece sosyal olmalarıdır. Bu yuvalarda onlarca yediuyur bir arada yaşayabilir. Giresun’da yaptığım araştırmalar sırasında 40-50 bireye kadar ulaşan topluluklarla karşılaştım. Uyku sırasında 7-8 bireye kadar ulaşan topluluklar birbirine kenetlenmiş yumak halinde bulunuyorlar. Her grup ortalama 1km2’lik yaşam alanına sahiptir. Yüksek bölgelerde meşe ağaçlarını, alçak bölgelerde ise yaşlı ceviz, meyve ağaçları ve bağ evlerinde barınırlar.
Adından da anlaşılacağı gibi, yılın yedi ayını uyuyarak geçirirler. Bu dönem ekim – nisan ayları arasındadır. En aktif oldukları dönemse ekim ayı öncesi uykuya yatmadan önceki dönemdir. Özellikle eylül ayında tam anlamıyla çılgınca beslenirler. Omnivordurlar. Besinleri arasında fındık, ceviz, meyveler, kuş yumurtaları, kuş yavruları ve diğer rodent yavruları bulunur. Normal ağırlıkları 100 – 200 gram arasında değişen yediuyur, kış uykusuna yatmadan önce 300 gram’a kadar ulaşır. Bu ağırlığın %50 sini uyku sırasında kaybeder.
Bu kadar büyük gruplar halinde yaşamalarına rağmen gececi oldukları için insanlar tarafından çok az görülüyorlar ve gören insanlar da onları gri sincap olarak tanımlıyor. Ancak Türkiye’de gri sincap (Scirus carolinensis) yayılış göstermiyor.
Bölgelerini kızıl sincap (Scirus vulgaris) ve Anadolu sincabı (Scirus anomalus) ile paylaşabiliyor. Yaşam alanlarında baskın tür olmalarına ve geniş bir menüye sahip olmalarına karşın çevresel etkilere karşı son derece hassaslar. Bu etkiler sonucu toplu halde göç edebiliyorlar.
Alıntıdır.
