DEPREME HAZIRLIK EL KİTABI
(LOS ANGELES SEHRI ITFAIYE MÜDÜRLÜGÜ TARAFINDAN HAZIRLANMISTIR)
Bu kitapçik, Teoman Ulas tarafindan Türkçe'ye çevrilmistir. Katkilarindan dolayi tesekkür ederiz
Kaynak: http://www.ato.org.tr/deprem/ladeprem.htm
DEPREM ILE ILGILI TAVSIYELER
BIR DEPREM SIRASINDA
Bir deprem oldugunu veya basladigini hissettiginizde bir sira veya saglam bir masanin altina giriniz. Pencerelerden, kitapliklardan, dosya dolaplarindan, agir ve büyük aynalardan, askiliklardan ve diger devrilme veya düsme ihtimali bulunan agir esyalardan uzak durunuz. Düsen siva veya tavan kaplamalarina dikkat ediniz. Sarsinti kesilene kadar saklandiginiz yerde kalin ve sizi koruyan seyden ayrilmayin. Eger sizi koruyan sey hareket ediyorsa siz de onunla birlikte hareket edin.
Özel yerler için bazi ek tavsiyeler söyle özetlenebilir:
Eger YÜKSEK BIR BINADA bulunuyorsaniz yakininizda bir masa veya altina girebileceginiz benzeri bir esya yoksa bir duvarin dibinden yürüyün ve basinizi ellerinizle koruyun. Asansörleri kullanmayin. Alarm veya su püskürtücüler çalismaya baslarsa sasirmayin. Disariya çikmayin. Cam pencereler deprem sirasinda yerlerinden çikabilir ve uçarak yüzlerce feet uzakliga gidebilirler.
Eger DISARIDA bulunuyorsaniz agaçlardan, tabelalardan, binalardan, elektrik tellerinden ve direklerden uzaklasin ve bu tür seylerin bulunmadigi açik bir alana gidin.
Eger BINALARIN YANINDAKI BIR KALDIRIMDA bulunuyorsaniz, düsen tuglalar, cam, siva ve diger enkazdan korunmak için derhal bir kapi girisine siginin.
Eger ARAÇ KULLANMAKTA iseniz araci yolun kenarina çekin ve durun. Üstgeçitlerden, enerji hatlarindan ve diger tehlikeli yerlerden kaçinin. Sarsinti kesilene kadar aracin içinde bekleyin.
Eger KALABALIK BIR MAGAZA VEYA BENZERI MÜSTEREK BIR ALANDA bulunuyorsaniz çikisa kosmayin. Üzerlerinde düsebilecek cisimler bulunan vitrin raflarindan uzaklasin.
Eger TEKERLEKLI SANDALYEDE iseniz sandalyenizden ayrilmayin. Eger mümkünse sizi koruyacak bir yere gidin, tekerlekleri kilitleyin ve kollarinizla basinizi koruyun.
Eger MUTFAKTA iseniz buzdolabindan, sobadan ve duvarlarin üst kisimlarina monte edilmis dolaplardan uzaklasin. (Tehlikeleri azaltmak için araçlari duvara saglam bir sekilde monte etmek ve dolap kapaklarina güvenlik menteseleri monte etmek için SIMDI harekete geçin)
Eger bir STADYUM VEYA TIYATRODA bulunuyorsaniz yerinizde oturun ve kollarinizla basinizi koruyun. Sarsinti kesilene kadar çikmaya çalismayin ve daha sonra da sakin ve düzenli bir sekilde terk edin. Çikis kapilarina kosmaktan kaçinin.
DEPREMDEN SONRA HEMEN KONTROL EDILMESI GEREKENLERIN LISTESI
(DEPREM SONRASI HIZLI KONTROL LISTESI)
Deprem sonrasi soklara karsi hazirlikli olun bir deprem sirasinda nereye saklanacaginizi planlayin.
Yaralari ve incinmeleri kontrol edin. Gerekirse ilk yardimda bulunun.
Sükunetinizi muhafaza edin ve digerlerini de sakinlestirin.
Kirik camlardan uzak durun.
Yangin olup olmadigini kontrol edin. Gereken önlemleri alin ve harekete geçin. Gaz, su ve elektrik tesisatlarini kontrol edin. Eger hasar varsa kapatin. Gaz sizintisi varsa kibrit, el feneri, elektrikli cihazlar ve elektrik dügmelerini kullanmayin. Pencereleri açin, binayi terk edin ve gaz firmasina haber verin.
Telefon ahizeleri yerlerinden oynamissa yerlerine koyun ve yalnizca acil durumlar için kullanin.
Televizyon veya radyoyu acil durum yayin kanalina ayarlayin. Acil durum bültenlerini dinleyin.
Hasar görmüs binalardan uzak durun.
AILE VE EV PLANLAMASI
BIREY VE AILE HAZIRLIGI
Aile için bir deprem plani hazirlayin.
Her odadaki güvenli noktalarin nereleri oldugunu ögrenin (saglam masalarin altlari, duvar dipleri vs.).
Tehlikeli noktalarin nereleri oldugunu ögrenin (pencereler, aynalar, asili cisimler, sömineler ve yüksek mobilyalar).
Tatbikatlar yapin. Fiziksel olarak kendinizi ve çocuklarinizi güvenli yerlere yerlestirin.
Birbirinizi kaybetme durumunda aile fertlerinin tekrar nerede bir araya geleceklerine karar verin.
Acil durum telefon numaralarinin bir listesini bulundurun.
Aile fertlerinizin depremden sonra durumunuzu rapor etmek için arayabilecekleri baska bir sehirde bulunan bir arkadas tespit edin.
Is ve seyahat sirasinda portatif veya oto radyosu edinin.
EV HAZIRLIGI
Gaz, su ve elektrik tesisatlarinin hasar görmesi durumunda bunlari nasil kapatacaginizi ögrenin. Bacalarin, çatilarin ve duvarlarin temellerinin saglamligini kontrol edin. Not: Eger eviniz 1935 yilindan (Türkiye için özellikle 1975 öncesi) önce yapilmissa, evinizin temeline saglam bir sekilde tespit edildiginden emin olun. Eger eviniz yükseltilmis bir temel üzerine bina edilmisse, mukavemeti zayif olan duvarlarin perde duvarlara dönüstürülmesini saglayin. Eger bir sorunuz olursa ruhsatli bir insaatçi çagirin.
Agir mobilyalari yerlerine monte edin.
Gaz, su, elektrik hatlarina zarar verebilecek kadar hareket edebilecek su isiticisi ve ev araç-gereçlerini yerlerine monte edin.
Kirilabilecek ve agir cisimleri alt raflarda muhafaza edin. Sarsinti sirasinda kapali kalmalarini temin etmek için dolap kapaklarina menteseler monte edin.
Boya, böcek ilaci veya temizlik ürünleri gibi yanici veya zarar verebilecek sivilari dolaplarda veya alt raflarda emniyete alinmis sekilde muhafaza edin.
Acil durumlarda kullanilmak üzere gida, su ilaç, ilk yardim seti, gerekli araçlar ve elbise bulundurun.
TOPLUM HAZIRLIGI
(Üyesi oldugunuz) Yerel kuruluslarin, hasara sebep olan bir depremin meydana gelmesi durumunda ise yarayabilecek ve yardimci olabilecek özel bir hazirlik programi üstlenmesini veya özel bir egitimden geçmesini önerin.
Çevrenizde bulunan deprem hazirlik programlarina katilin.
Çevre sakinleri için açilan hazirlik, ilk yardim, yangin ile mücadele, hasar degerlendirmesi ve arama-kurtarma egitim faaliyetlerine katilin.
Aletlerin, ekipmanlarin, malzemelerin ve çevredeki diger insanlarla paylasabilecegi özel yetenekleri ve kaynaklari olan üyelerin listesini içeren bir yetenek ve kaynak bankasi yoluyla aileler ve komsular arasinda kendine yardim aglari gelistirin.
Özel ihtiyaçlari olan veya özel yardim gerektirecek komsulari belirleyin.
Komsularinizin bir deprem meydana geldikten sonra her sey yolunda ve herkes saglikli ise beyaz bir bayrak (yatak çarsafi) asmalari konusunda görüs birligine varmalarini saglayin (Deprem sonrasi evde olmayanlardan haberdar olabilmek için).
EV VE ISYERI ILK YARDIM SETLERI
Ilk yardim setleri acil bir durumdan sonra son derece hayati önem tasir. Bu setler ayni zamanda normal günlerde de birisi yaralandigi takdirde son derece yararlidir. Kullanisli olabilmesi için bir ilk yardim seti hazir ve kolaylikla ulasilabilir olmalidir.
Ilk yardim setlerini bir depremin kargasasinin ardindan kolaylik ulasilabilecek bir yerde muhafaza edin
Arabalarinizi da unutmayin ! Ayni zamanda her araç için de iyi donatilmis bir ilk yardim setine ihtiyaç duyacaksiniz.
Özellikle sicakligin arabalarinizda bulunan ilk yardim malzemelerinizin ömrünü kisaltabileceginden dolayi malzemelerin belirli araliklarla rotasyona tabi tutulmasi ve yenilenmesi gerekir.
Bütün ilk yardim malzemelerinizi yilda iki defa gözden geçirmenizi ve yenilemenizi tavsiye ederiz. Bunun için iyi bir zaman enerji tasarrufu nedeniyle saatlerin ileriye veya geriye alindigi tarihlerdir. Bu tarihler, ayni zamanda duman dedektörlerinizin bataryalarinin da degistirilme zamanidir.
ILAÇLAR
Antibiyotik merhemler
Bütün aile fertleri için ilaçlar
Aspirin ve/veya agri kesici ilaçlar
Ishal ilaçlari
Göz damlalari
Soguk alginligi/öksürük ilaçlari
Benadryl
Böcek öldürücü sprey
Kulak ve burun damlalari
Hidrojen peroksit
Deri dezenfektan sprey
Ekstra hazirlanmis ilaçlar
Yedek olarak eski numarali gözlükler
TIBBI MALZEMELER
Yardimci bandajlama malzemeleri
Tibbi lateks eldivenler
Cerrahi maske
Anlik sogutma paketleri
Anlik isitma paketleri
“Ace” bandajlar
Kelebek bandajlar
Gazli bezler
Pamuk tamponlar
Yapiskan bant
2” ve 4” genisliginde steril rulo bandajlar
Aski vs. için üçgen bandaj (37” x 37” x 52”)
Dil bastiricilar
Kirik kemikleri vs. düz tutmak için kullanilan malzemeler
Cisimleri dezenfekte etmek için %10 beyazlatma solüsyonu (çamasir suyu) içeren sprey sise
DEPREM MALZEMELERINIZLE BIRLIKTE KIZIL HAÇ ILK YARDIM EL KITAPÇIGININ BIR KOPYASINI DA BULUNDURMAYI AKLINIZDAN ÇIKARMAYIN.
DEPREM MALZEMELERI EKIPMANLARI KONTROL LISTESI
Deprem için gerekli olan malzemeleri organize ederken, onlara bir deprem evinizi harabeye çevirdikten sonra ihtiyaciniz olacagini aklinizdan çikarmayin. Malzemelerinizi düsen cisimlerin altinda gömülü kalma ihtimallerini minimuma indirecek ve bulunmasi kolay bir yerde muhafaza edin. Eger yeriniz darsa genis bir çöp tenekesi mükemmel bir malzeme deposu olarak kullanilabilir. Eger bir apartman dairesinde yasiyorsaniz bu kutu dekoratif bir masa örtüsünün altinda gizlenebilir. Depremler her an olabilir. Su anda hazir misiniz? Gida stoklarinizi son 6 ay içinde yenilediniz mi? Eger henüz yapmadiysaniz bunu da günlük isler listenize ekleyin. Bunu simdi yapin!
Is eldivenleri
Balta / Balyoz (Minimum 3 kg.)
Kürek (düz basli ve ucu sivri)
Süpürge
Çekiç ve çiviler
Tornavidalar
Levye veya manivela (36” veya daha uzun)
Plastik kaplama rulolari (4 mil. IO’ X 25’)
Plastik çöp posetleri (agir hizmet, 30 galonluk veya daha büyük)
Küçük ve büyük plastik posetler
Kangal halinde halatlar ¼”, ½”, ¾” (25’ - 50’)
Kangal halinde tel
Çadir (Aile veya tüp tipi)
Musamba tente (PVC veya kanvas, en az iki tane, 8’ X 10’)
Uyku tulumlari, battaniye vs.
Peynir kumasi (sudan partikülleri süzmek için)
NAKIT PARA (küçük meblaglar ve bozuk para)
Kuru gida
Su
Giyecek
Yürüyüs ayakkabilari ve çoraplar, yerel yol haritasi
Yangin söndürücü (deprem için saglamlastirici serit, hortum tipi bir püskürtme agzi, metal baslik ve minimum 2A-IOBC püskürtme oranina sahip olan kimyasal tipleri tavsiye ederiz).
Pusula
Su geçirmez bir muhafaza içerisinde el feneri ve bataryalari veya kimyasal olarak isik saçan kibritler
Küçük radyo (portatif ve pille çalisan)
Eglence paketi - aile fotograflari, defterler, kitap, dergi vs. ve oyunlar
SAGLIK KORUMA MALZEMELERI
Plastik torbalar - agir hizmet çöp kutusu boyunda ve daha küçük fermuarli tipler
Toz klorin kireç-(oksitleyici ve korozif bir malzeme oldugundan dolayi uygun sekilde depolanmasi gerekir)
Portatif kamp tuvaleti ve kimyasal maddeler
Tuvalet kagidi
Su olmadan silinerek temizlenmek için kullanilan kolonyali mendil vs. malzemeler
Tuvalet malzemesi - küçük havlular, sampuan, dis macunu, deodorant, sihhi mendiller vs.
Böcek, sinek, sivrisinek ve karinca spreyleri
AILE DEPREM PLANI
ÇEVRENIZI TANIYIN
EVDEKI EN GÜVENLI YER: Bir deprem sirasinda agir mobilyalardan, ev aletlerinden, büyük camlardan, agir cisimler tasiyan raflardan ve sömine gibi duvar kaplamalarindan uzak durun. Bu tür cisimler düsebilir veya kirilabilir veya yaralanmaniza sebep olabilir. Eger esyalarla dolu degil ise, bir koridor evdeki en güvenli yerdir. Mutfaklar ve garajlar en tehlikeli yerlerdir. Ayni zamanda her odadaki en güvenli yerleri de ögrenin. Siddetli bir deprem sirasinda bir yerden baska bir yere gitmek güç olabilir.
ÇIKISLAR VE ALTERNATIF ÇIKISLAR: Evinizde ve is yerinizde Acil durumlarda disari çikmak için kullanilabilecek bütün muhtemel yollari ögrenin ve bilin. Acil bir durumda sadece sizin için mümkün olabilecek çikislar kesfetmeye çalisin.
KAPATMA VALFLERININ YERLERI: Su, gaz ve elektrik için kapatma valflerinin nerede olduklarini ögrenin,bunlarin nasil kullanilacagini ögrenin. Eger emin degilseniz bunlari saglayan firmalarla irtibata geçin
ÖZEL ÖNLEMLER ALIN
YASLI, SAKAT VEYA TEDAVI ALTINDA OLAN SAHISLAR: Bu insanlar bir deprem sirasinda hareket etmekte zorluk çekebilirler. Gerekirse onlari tahliye etmek için birini görevlendirin. Ayni zamanda özel yiyecek ve ilaçlara da gerek duyabilirler. Bu tür özel ihtiyaçlar için bir kaç günlük stok bulundurun.
DILINIZI KONUSAMAYAN SAHISLAR : Dilinizi konusamayan sahislar bilgi için genellikle ailelerine ve arkadaslarina güvenirler. Eger bir deprem sirasinda, birbirlerinden ayri iseler yardima ihtiyaç duyabilirler. Dilinizde yazilmis kimlik, adres ve özel istekler belirten acil durum bilgi kartlari hazirlayin.
EV HAYVANLARI : Bir depremden sonra, hayvanlariniz ile ilgilenmekten önce kendi güvenliginiz ile ilgilenmelisiniz. Hayvanlar için ekstra su ve yiyecek depolamak her zaman için iyi bir fikirdir. Bir deprem meydana geldikten sonra onlari evin içerisinde güvenli bir yerde muhafaza ediniz. Eger tahliye edilirseniz, onlari acil durum siginagina sokmaniza izin verilmeyecektir.
CEMIYETINIZI TANIYIN
POLIS VE ITFAIYE: En yakinda bulunan polis karakolunun nerede oldugunu ögrenin. Büyük bir deprem meydana gelmesinden sonra yerel itfaiye istasyonlarinin muhtemelen günlerce bos ve kilitli olacagindan haberdar olun.
Hasar ile sonuçlanan bir depremden sonra, bulundugunuz yerlerde acil durum siginaklari ve geçici tibbi merkezler kurulacaktir. Bölgenizin planlarini ögrenmek için yerel ve devlet Acil Durum Bürolari ile irtibata geçiniz.
CEMIYET PLANLARI: Komsularinizi ve yeteneklerini ögrenin. Bir depremden sonra birbirinize yardim edebilirsiniz. Ayrica bir depremden sonra cemiyetinize yardim etmek için nereye gideceginizi de ögrenin. Harici acil durum yardimi gelene kadar günler geçebilir. Birbirinize yardim etmek son derece önemlidir.
BULUSMA PLANI
TEKRAR BIRARAYA GELME PLANI: Aile bireylerinizle nerede bulusacaginizi ve nasil bir araya geleceginiz hakkinda bir plan yapin. Eger aile fertleri birbirlerinden ayrilirlarsa temas kurmak için bulundugunuz yerin disinda yasayan birisini seçin. Uzun mesafe telefon hizmetleri muhtemelen sehir içi hizmetlerden daha önce tamir edilecektir. Depremden hemen sonra telefonu kullanmayin ve sehir içi konusmalari da yalnizca acil durumlar için yapin.
PLAN SORUMLULUKLARI: Bir depremin meydana gelmesinden sonra göz önüne alinacak çok sey vardir. Herkese özel görevler tayin ederek, aileniz, arkadaslariniz ve komsularinizla bir plan yapin. Bir depremin meydana gelmesinden sonra, etrafta dolasmanin zor olabilecegini düsünerek, her sahsin görevlerinin bulunmalari muhtemel olan yerlerle ilgili olmasini saglayin.
MESAJ BIRAKILABILECEK BIR YER BELIRLEYIN: Aile fertlerinin birbirleri için mesaj birakabilecekleri ev disinda güvenli bir yer belirleyin. Bu sekilde davranmakla, birbirinizden ayrilir ve evin içinde kalamayacak duruma düserseniz, aileniz sizi bulabilmek için nereye gideceklerini bileceklerdir. Evde olmadiginizi herkese bildirmek istemezsiniz. Bu nedenle bu yer, güvenli ve gizli olmalidir. Örnegin, bir kaldirim tasinin alti, bir teneke kutunun içi, arka bahçede bir yer vs.
GÜVENILIR IÇME SUYU
SU DEPOLANACAK EN ÖNEMLI SEYDIR
Güvenilir içme suyunun kaybi öldürücü olabilir. az sayidaki istisnalar hariç tutulursa, insanlarin çogu 36 saatten fazla susuz kalirlarsa etkileri hissetmeye baslarlar. Dehidratasyon açliktan ölümden çok daha önce meydana gelir. Vücutlarimiz gidasiz kalmaya çok daha iyi tahammül edebilirler. Yeterince bol bir su kaynagi ile açliktan ölüm günlerce, hatta haftalarca geciktirilebilir.
Sehir içme suyu kaynagi büyük bir depremin etkilerine maruz kalarak kullanilmaz hale gelebilir. Yabanci maddeler borulardaki kirik ve çatlaklardan içme suyu kaynagina karisabilir, su kaynagindaki dibe çökmüs olan maddeler suya karisabilir, filtre sisteminde bir ariza meydana gelebilir vs. Suyun her zaman bu sekilde bol olabilecegini düsünmeyin. Ileriyi düsünün ve aileniz için yeterli miktarda su depolayin.
NE KADAR SU DEPOLAMALIYIM?
Iyi bir genel kural sudur: 7 GÜN IÇIN GÜN BASINA KISI BASINA BIR GALON (MINIMUM). Üç haftalik su kaynagi idealdir.
SU KAYNAKLARI
Bir ve iki galon agzi kapali konteynirlarda marketten satin alinmis sise sulari. NOT: Yerel magazadan satin aldiginiz bir ve iki galonluk konteynirlar uzun süreli depolama için tasarlanmamistir ve yaklasik alti ay sonra sizdirmaya baslayacaktir.
Kampçilik veya av malzemeleri satan magazalardan alinma bir ve bes galonluk agzi mühürlenebilir konteynirlar. Konteyniri ve içine koyacaginiz suyu gerekli saglik islemlerinden geçirdiginizden emin olun. Açik ve anlasilir bir sekilde isaretlenmis eski çamasir suyu siseleri su depolamak için konteynir olarak kullanilmak üzere son derece uygundur.
Özel su firmalarindan alinan bes galonluk mühürlü konteynirlar. Su firmalari üzerlerindeki fabrika mührü durdugu sürece konteynirlarinin sonsuza kadar kullanilabilecegini iddia ederler. Bütün plastik konteynirlari tahta bir palet veya raf üzerinde muhafaza edin. Su konteynirlarini konteynirlarda bir ariza olmasi durumunda diger malzemelere zarar gelmeyecek sekilde bir yere yerlestirin. Bütün su stoklarini serin ve karanlik bir yerde muhafaza edin.
PLASTIK SU KONTEYNIRLARINI ASLA DOGRUDAN BETONUN ÜZERINE KOYMAYIN. Beton suyun içine kimyasal maddeler girmesine sebep olarak suyu kirletir. Beton ayni zamanda zarar vererek plastik sisenin özelligini kaybetmesine sebep olur.
MUSLUK SUYUNUZU ARITMAK
Kendi doldurdugunuz suyun kimyasal islemlerden geçirilmesi gerekir. Eger uzun zaman herhangi bir isleme tabi tutulmadan birakilirsa bakteriler ve alglerle kirlenir.
HER GALON SU BASINA SEKIZ DAMLA SAF KOKUSUZ SIVI ÇAMASIR SUYU SUDAKI KIRLENMEYI AZALTACAKTIR. BEYAZLATICIYI SUYU ILK OLARAK DEPOLAMAK ÜZERE KALDIRIRKEN ILAVE EDIN.
NOT: SUYUNUZU HER ALTI AYDA BIR DEGISTIRIN (bu magazadan satin aldiginiz bir ve iki galonluk mühürlü siseler ve beyazlatici eklemek suretiyle musluk suyundan kendi hazirladiginiz sulari da içerir.)
Baska bir su kaynagi da sicak termosifonlardir. Termosifonlarin zemine yakin bir tahliye valfi mevcuttur.
SU ISITICINIZDAN SU ALMAK
Son derece dikkatli davranin. Suyun sogumasini bekleyin.
Depoya giden soguk su kaynagini kapatin.
Depodaki gaz veya elektrik isiticisini kapatin.
Zemindeki tahliye muslugunu açin.
UNUTMAYIN: Deponun dibindeki bazi tortular ilk basta suyun bulanik akmasina neden olabilir. Berrak akana kadar suyu akitmaya devam edin.
EVINIZDE BULUNAN DIGER SU KAYNAKLARI
Tuvalet Su Depolama Tanki: NOT: suyu depolama tankindan alin-TUVALET TASINDAN DEGIL (eger suyun içerisine renklendirici veya kimyasal maddeler koyuyorsaniz suyu içmeyin).
Eritilmis buz küpleri bir su kaynagidir. Paketlenmis konserve gidalar (hatta suruplar bile büyük ölçüde sudan olusur.)
Evin içerisindeki tesisatta kalmis olan su: su bazen ana vana kapanarak ve yeri tespit edilmek suretiyle alinabilir. Evinizin en yüksek noktasindaki muslugu açin, daha sonra en alt noktadaki muslugu açtiginizda yerçekimi kuvveti suyun borulardan akmasini saglayacaktir.
EGER SU KAYNAGINIZIN SAFLIGI SÜPHELI ISE, SUYU IÇILEBILECEK HALE GETIRMEK IÇIN ASAGIDAKI METOTLARI KULLANIN
EN IYISI: suya çamasir suyu katin. Her galon su için sekiz damla. Eger su bulanik ise bu dozu iki katina çikartin.
IYI: suya %2 oraninda tentürdiyot ilave edin. Her galon su basina yirmi damla. Eger su bulanik ise bu dozu iki katina çikarin.
KABUL EDILEBILIR: suyu on dakika boyunca kaynatin.
Kullanmadan önce gida kaplarinizi temizlemeyi ve saglikli bir kullanim için uygun hale getirmeyi unutmayin. Sabun ve ilik su ile yikayin, daha sonra da % 10 çamasir suyu solüsyonu ile doldurun. Bes dakika sonra çamasir suyunu dökün ve kurumaya birakin.
Kirli olan su içinde bulunan yabanci maddelerden arindirmak için önce bir kahve filtresinden, peynir kumasindan veya kagit havludan geçirilmelidir.
PORTATIF OTO HAYATTA KALMA SETI
Tamam! Evinizi hazirladiniz evinizden uzakta oldugunuz zamanlardan ne haber? Aracinizda veya isyerinizde!
Kuzey Kaliforniyalilar araçlarinin içerisinde oldukça fazla vakit geçirirler. Gitgide yayilan büyük sehrimiz, araçlarin en küçük bir ariza yapmadan çalismalarini gerektirmektedir. Ayni zamanda evden uzakta oldugumuz zamanlar için de kendimizi hazirlamaliyiz. Araç içerisinde muhafaza edilen bir hayatta kalma seti (ve büromuzda bulunan bir baskasi) eve dönene kadar idare edebilmemizi saglar.
ARACINIZIN IÇERISINDE MUHAFAZA EDILECEK OLAN HAYATTA KALMA SETININ IÇINDE BULUNMASI GEREKENLERIN BIR LISTESINI BURADA VERIYORUZ:
Naylon Tasima Poseti Veya Günlük poset
Sise su
Bozulmaz gidalar
Konserve açacagi
Transistörlü radyo ve yedek bataryalar
El feneri ve yedek bataryalar
Ilk yardim seti
Eldivenler
Birinci derecede gerekli ilaçlar
Battaniye, uyku tulumlari, uzay battaniyesi
Agzi kapatilabilir plastik torbalar
Önceden islatilmis küçük havlular
Küçük alet seti
Kibrit ve çakmak
Yürüyüs ayakkabilari ve yedek ayakkabilar
Yedek elbiseler
Ceket
Nakit para (küçük meblaglar ve bozuk para)
ISYERINDE BULUNDURULACAK KISISEL HAYATTA KALMA SETI
Is yerinizde bulundurulacak set küçük ve portatif olmalidir. Bu seti küçük bir günlük kullanilan çantaya doldurun. Is yeriniz kapali ise ve baska bir yere tasinmak zorunda kalmaniz halinde malzemelerinizi yaninizda tasiyabilmelisiniz. Bu setin içinde sunlar bulunmalidir:
Kuru gida - sekerlemeler, kurutulmus meyveler, bisküvi, kraker vs.
Içecekler - su veya portakal suyu
Tenis ayakkabilari / yürüyüs ayakkabilari (ofislerde çalisanlar için)
Ilk yardim seti
Rutin ilaçlar - aspirin, parasetamol, soguk alginligina karsi kullanilan tabletler vs.
Özel ilaçlar
El feneri ve yedek bataryalari
Kimyasal olarak isik yayan çubuklar
Kibritler
Pille çalisan küçük portatif radyo ve yedek pilleri
Küçük ve büyük plastik torbalar
Tuvalet malzemesi / kisisel hijyen malzemeleri
Eglence paketi - aile fotograflari, defterler, dergi ve kitap gibi okunacak seyler ve oyunlar
UNUTMAYIN: 72 saate kadar mahsur kalabilirsiniz. Ihtiyaçlarinizi karsilayacak kadar yeterli malzemeniz oldugundan emin olun.
DOGRU YANGIN SÖNDÜRÜCÜ KULLANIN
Büyük bir depremin ardindan, yangin söndürme ve kurtarma kaynaklari tamamen felç olacaktir. Bir yanginin ilk safhalarinda dogru yangin söndürücü kullanmak büyük kayiplari önler. Bu yalnizca deprem için geçerli olmayip bütün yanginlar için de geçerlidir.
Aslinda bütün yanginlar baslangiçta küçüktür ve eger el altinda ve kolay ulasilabilecek bir yerde dogru yangin söndürücü yoksa ve uygun sekilde kullanilmazsa kolaylikla yayilip büyüyebilir. Yangin söndürücüleri yanginlara karsi ilk savunma hattimizdir ve bütün evlerde ve isyerlerinde bulundurulmalidir. Muhtemel yangin türü için uygun olmasini saglamak ve yangin söndürme isleminde kullanilan kimyasal maddelerin degerli esyalarimiza zarar vermesini önlemek için dogru yangin söndürücüyü seçmek son derece önemlidir. Yanlis türde bir yangin söndürücü kullanmak ofiste çikan küçük bir yangini söndürmek için kullanilacak olan yanlis tipteki bir yangin söndürücü nedeniyle kullanilmaz hale gelebilir.
YANGIN SÖNDÜRÜCÜ SEÇMEK:
Yangin söndürücüler uygun olduklari yangin türüne göre siniflandirilirlar. Dört ana sinif A,B,C ve D’dir.
Sinif A: Tahta, kagit, kumas ve plastiklerin çogu gibi siradan yanici
maddeler
Sinif B: Benzin, yaglar, cilalar ve gresler gibi parlayici ve yanici
sivilar
Sinif C: Yangin söndürme isinde kullanilan kimyasal maddenin
elektriksel iletkenliginin bulunmamasinin önemli oldugu
üzerinde enerji bulunan elektrikli cihazlar
Sinif D: magnezyum veya titanyum gibi yanabilen metaller (son
derece özeldir ve bu nedenle burada anlatilmayacaktir)
Yangin söndürücüler ayni zamanda kullanilacaklari yanginin büyüklügü için de bir yol gösterici fonksiyonunu yerine getiren sayisal bir siniflandirma degerine de sahiptir. Hafif yanginlarda kullanilacak A sinifi bir yangin söndürücü için minimum siniflandirma degeri 2A’dir.B veya C sinifi yanginlar için en az 10 siniflandirma degerine sahip bir yangin söndürücü tavsiye edilir. Çesitli tiplerdeki yanginlar için kullanilabilen yangin söndürücüler 2A:10 BC gibi kombine siniflandirma degerlerine sahiptir.
YANGIN SÖNDÜRME ISLERINDE VE CIHAZLARINDA KULLANILAN KIMYASAL MADDELER
(YANGIN KIMYASALLARI)
Genel olarak bes grup yangin söndürme kimyasali vardir. Yangini söndürmek için uygun olmasinin yaninda ayni zamanda en az zarar verenini seçin.
Kuru Kimyasal, Standart Tip: A ve B sinifi yanginlarda kullanilir. Elektrikli cihazlardaki zarari önledikten sonra derhal silinerek temizlenmesi gereken hafifçe korozif bir kalinti birakir. En çok kullanildigi alanlar otomotiv, gres yanginlari ve parlayici ve yanici sivilardan kaynaklanan yanginlardir.
Kuru Kimyasal, Çok Amaçli Tip: A, B, ve C türündeki yanginlar için kullanislidir. En yaygin yangin türlerinin çogunda kullanisli ve etkilidir. Son derece korozitir ve yapiskan bir kalinti birakir. Hassas elektrikli cihazlarin ve bilgisayarlarin civarinda kullanilmamalidir.
Halojenli Kimyasallar: A, B ve C türündeki yanginlar için kullanislidir ( kullanilan kimyasal maddeye bagli olarak). Etiketlerini kontrol edin. Pahalidir fakat son derece kullanisli ve temizdir. Herhangi bir kalinti birakmaz. Hafifçe toksittir. Hassas bilgisayar ve cihazlar için mükemmeldir. Ayni zamanda parlayici yanici sivilar ve otomotiv yanginlarinda da rahatlikla kullanilabilir. Ofisler için olan seçeneklerin içerisinde en iyilerinden biridir. Bununla birlikte çevreyle ilgili sinirlamalar ve yasaklar ve artan maliyetler kullanilmasini ve teminini sinirlamaktadir.
Karbon Dioksit: B ve C sinifi yanginlar için kullanislidir. Çok temizdir ve herhangi bir kalinti birakmaz. Kisa menzillidir (yangina çok yakindan tatbik edilmelidir).
Su Bazli Kimyasallar: Sadece A sinifi yanginlarda kullanilir. Yeniden doldurulmasi ve temini ucuzdur.
Bu saydiklarimiz en çok kullanilan yangin söndürücü tiplerdir. Seçiminizi yaparken kullanilacak yerin ölçüsü yanginin sinifi ve korumaya çalistiginiz sey ile uyumlu olup olmadigini göz önüne alin. Yangin söndürücülerinizin bulunduklari yerler, kullanilma sekilleri ve sinirlamalari hakkinda çok iyi derece bilgi sahibi olmaniz da son derece önemlidir. Yangin Kanunu tarafindan sart kosulan yangin söndürücüler her yil yetkili bir servis tarafindan gözden geçirilmelidir.
Eger bir yangin söndürücü kullaniliyorsa yinede itfaiyeyi çagirmaniz ve alani tahliye etmeniz gerekmektedir. Kendinizi tehlikeli bir duruma düsürmeyin. Yangini söndürmüs dahi olsaniz yinede bizi çagirin biz gelerek yangini tamamen sönmüs olup olmadigini emin olmak için kontrol edecegiz. Görünüste sönmüs olan küçük bir yangin aslinda bir duvarin içerisinde görünmeden yanmaya devam ediyor olabilir. Bu yangin tavan arasina siçrayabilir ve sasirtici bir hizla alev alev yanan bir cehenneme dönüsebilir. Eger bir depremden sonra herhangi bir yangini söndürmüs iseniz yanginin tamamen sönmüs oldugunu kontrol etmek için itfaiye görevlileri gelene kadar binanin disinda kalin.
YANGIN SÖNDÜRÜCÜYÜ KULLANIRKEN UNUTULMAMASI GEREKENLER:
PIMI ÇEKIN
YANGININ TABANINA NISAN ALIN
SAPI SIKIN
ATESI TARAYIN
DEPREM ACIL DURUM AYDINLATMASI
Bir depremin meydana gelmesinin ardindan en çok karsilasilan problem el fenerinizi bulmaktir. Bütün aile fertlerinizin yataklarinin basucunda bir el feneri bulundurduklarindan emin olun. Son derece kiymetli bir isik kaynagi da elektrikler kesilince otomatik olarak yanan isiklardir. Fiyatlari 10$ - 20$ civarindadir ve duvardaki prize takilirlar. Elektrikler kesildiginde otomatik olarak yanarlar.
Ailenizin ihtiyaçlarini dikkatli bir sekilde gözden geçirin ve aydinlatma malzemeleri satan magazada cimrilik yapmayin. Acil durum aydinlatmasi gece yapilan arama ve kurtarma çalismalarinda son derece önemlidir.
Özellikle depremden sonra herhangi bir gaz sizintisi ihtimali varsa kibrit veya mum KULLANMAYIN.
Acil Durumlarda Kullanilacak Uygun Isik Kaynaklari:
Bütün aile fertleri için el fenerleri
Ev için batarya ile çalisan lambalar
Yedek bataryalar (her alti ayda bir degistirmeyi unutmayin)
Elektrik enerjisi kesildigi zaman otomatik olarak yanmaya baslayan lambalar. Duvarda fise takili olarak birakilan tipler.
Kimyasal olarak isik yayan çubuklar.
Gaz/propan lambalari (arti kibrit, alev gömlegi ve yakit)
Portatif Elektrik Jeneratörü (arti yakit): otomobillerde kullanilan normal benzin ile çalisan tipten alirsaniz, çalistirmak için aracinizin deposundan çektiginiz benzini kullanabilirsiniz. Bir sifon hortumu da Jeneratör ile birlikte bulundurulmalidir. Ihtiyaçlariniz için yeterli güce sahip bir jeneratör satin alin. 200 watlik bir ampul, bir kampi okumaya yetecek kadar aydinlatabilir. Isinma veya serinleme amaciyla kullanmak çok elektrik tüketimine sebep olur. Elektrikli cihazlar için yüksek güçteki bir jeneratöre ihtiyaç vardir.
ACIL DURUM GIDA MALZEMELERI STOGU VE PISIRME
Depremden sonra hayatta kalabilmek için gida da su kadar önemlidir. Psikologlarin belirttiklerine göre ciddi bir duygusal travma geçiren insanlar yasamaktan vazgeçebilir ve hatta bunu takip eden depresyonlardan dolayi ölebilirler.
Psikolojik olarak normal ve saglik bir beslenme felaketin sonucu olarak meydana gelen duygusal travmayi azaltabilir; bu nedenle insanlara, bir felaket aninda kullanmak üzere stok ettikleri malzemelerinin miktarinin, mümkün oldugunca normal günlük hayatlarinda tükettikleri miktari karsilamaya yetecek kadar olmasini tavsiye ediyoruz. Stok edilen gidalar depolamaya uygun tipte olanlardan seçilmelidir. Gidalarin en az dayanacaklari süre buzdolabi olmadan 6 ay olmalidir.
Bu yazinin sinirli kapsami çerçevesinde bir acil durum gida depolama programini uygulamak için gerekli olan bütün gerekli bilgileri verebilmek oldukça güçtür. Bireylerin ihtiyaçlari ve zevkleri son derece degiskendir. Eger normal bir insandan çok daha küçük veya daha cüsseliyseniz, stoklarinizi burada önerilenlerden farkli olarak ayarlamak isteyebilirsiniz. Buradaki bilgiler acil bir durum için gida stogu yapmak isteyen insanlara bazi fikirler vermek amaciyla önerilmistir. ALINMASI GEREKEN SEYLER IÇIN BIR ALISVERIS LISTESI OLUSTURMA AMACI GÜDÜLMEMISTIR. Her kategoride ihtiyaç duyulacak olandan daha fazla gida listeye dahil edilmistir. Ailenizin ihtiyaçlarini ve zevklerini göz önüne alin.
STOKLARI DEGISTIRMEK
Stoklari her ALTI AYDA bir degistirmek son derece önemlidir. Bunun nedeni her seyin alti ayda bir bozulacagi veya çürüyecegi için degildir. Fakat, stoklari yenilemeyi normal aliskanliklarinizin bir parçasi haline getirmek zorunda olmanizdan dolayidir. Degistirmeyi hatirlamanin en kolay yolu, enerji tasarrufu nedeni ile saatlerin ileri veya geri alindigi zamanlarda stoklarinizi yenilemektir. Unutmayin, SAATLERINIZI AYARLADIGINIZDA, STOKLARINIZI DA DEGISTIRIN. (Saatlerin bu geri veya ileri alinma zamanlarinin, ayni zamanda duman detektörlerindeki bataryalarin degistirilme zamanlari oldugunu da hatirlayin.)
Bu islemi gerçeklestirmeyi düsünme sizin için ne kadar kolay olursa, onu sürekli yapma konusunda da o kadar egilimli olursunuz. Stoklarinizi degistirdiginizde onlari kaldirip atmayin. Mutfaginiza koyun ve kullanin. Her sey çöpe gitmek zorunda degildir.
UNUTMAYIN : Stoklarinizi degistirmek bataryalari, gidalari, sularinizi, ilaçlarinizi (özel olarak hazirlanmis veya eczanelerde satilan standart ilaçlar) kapsamali fakat bunlarla sinirli kalmamalidir. Ayni zamanda kullanirken yangin söndürücünüzü kontrol etmeyi ve sallamayi da unutmayin.
ÖRNEK GIDA MALZEMELERI
KISI BASINA VE EVINIZDE BESLEDIGINIZ HER HAYVAN IÇIN en az YEDI GÜNLÜK GIDA MALZEMESI stok etmeniz gereklidir. Bunlar raf ömrü uzun dayanikli gidalar olmalidir. Bu malzemeler soguk, kuru ve isik almayan bir yerde depolanmalidir. Isi ve nem gidanin bozulmasini çabuklastirir.
Asagida birkaç örnek gida malzemesinin listesi verilmistir. Bu liste hiçbir sekilde stok edilecek gidalarin tamamini göstermemektedir. Kendinizin ve ailenizin yiyecegi malzemeleri depo etmelisiniz. Evinizde günlük olarak kullandiginiz gidalari seçmeye özen gösterin. Çocuklariniz depremden önce konserve ton baligi yemiyorsa depremden sonra da büyük olasilikla yemeyeceklerdir. Planlarinizi sanki yedi günlük kamp tatiline gidiyormus gibi hazirlayin; yapmakta oldugunuz is de aslinda budur.
Öncelikle buzdolabindaki, daha sonra dondurucudaki ve sonra da stok ettiginiz gidalari tüketmeyi unutmayin.
IÇECEKLER
Süt- Susuz veya buharlastirilmis
Karbonat
Kahve, çay çesitleri, hazir kakao- Kafein içeren gidalarin suyu vücudunuzda daha hizli tasiyacagini unutmayin, bu sekilde ½ oraninda daha fazla su stokladiginizi kabul edebilirsiniz.
Istenilen Toz Içecekler- Bunlarin hazirlanmasi için ayrica su gerektigini unutmayin.
Sebze, domates ve sebze sulari.
Gatorade gibi sporcu içecekleri
Tahil Ürünleri:
Çok sayida kahvalti hububati
Kagit paketlerde hazir ACI baharat
Kek karisimi- Sadece su gerektiren türden alin.
Ekmek- Dondurucuda saklayin.
Makarna
Un
Misir gevregi
Tuzlu bisküvi
Pirinç
Protein Kaynaklari:
Konserve et: Beykin, sosis, et ezmesi, kirmizibiberli con carne, et yahnisi
Konserve Kümes Hayvani eti: Tavuk, hindi
Konserve Balik: Ton baligi, som baligi, sardalya
Peynir: Sert parafinli kagida sarili peynir daha uzun süre dayanir.
Kurutulmus Yumurta
MEYVE VE SEBZELER
Konserve kabuksuz meyveler
Konserve armut, seftali, kayisi, erik
Konserve turunçgiller
Konserve sebzeler
Kuru börülce
Hazir patates püresi
Paketlenmis kuru fasulye
TEMEL GIDA MALZEMELERI
Tuz
Seker
Kizartma yagi
Kati yag
Karbonat
Bal
ÇEREZLER VE DIGER GIDALAR
Kuru yemisler
Fistik ezmesi
Sekerleme
Kuru meyve
Kuru çorba karisimi
Konserve çorba
DEPREMDEN SONRA YEMEK PISIRME
Üç gün veya daha uzun süre soguk yemekler yemek hiç hos degildir. Beden ve ruh sagliginiz için mümkün oldugunca normal biçimde yemek yemeniz gereklidir. Üç gün veya daha uzun süreli bir kampa gitmis gibi olacaksiniz. Bu nedenle asagida sayilan esyalari yaninizda bulundurun:
Kamp ocagi (Çok sayida Propan veya Beyaz Gaz tüpü bulundurun)
Sirt çantasi ocagi
Depremden sonra baca uzmani tarafindan video denetimi yapilmadan SÖMINE kullanilmamalidir. Gözle görülmeyen hasarlar tavan arasinda yangina veya karbonmonoksit gazinin eve sizmasina neden olabilir.
Barbekü (Mangal kömürü ve Starter Sivi)
Sterno (tip) Ocak
Pisirme aletleri:
Tencereler
Tavalar
Fincanlar ve Bardaklar
Çatal, Kasik ve Biçaklar
KONSERVE AÇACAGI: Stok ettiginiz bütün konserve kutularin kapaklarini açmak için.
YEREL DAGITIM HATTI VANALARININ KAPATILMASI
Bir depremden sonra gaz, elektrik ve suyun nasil ve ne zaman kesilecegini evdeki herkesin ögrenmesi için bir bedel ödemek gerekli degildir. Bu durum kapatma vanalarinin yerlerini belirgin biçimde isaretlemek ve gerekle talimatlari yakin bir yere asmak kadar basit olabilir. Asagida kapatma vanalari için çok bilinen örnekler verilmistir. Çok degisik bir malzemeye sahip olsaniz da (propan tanki gibi) kapatma islemi benzer sekilde yapilacaktir. Kapatma vanalarini bulamamaniz veya vana sistemini anlamamaniz durumunda yerel dagitim sirketi veya tankinizi aldiginiz yerle baglanti kurun. Dagitim hatlarinda veya yakininda gaz kokusu aldiginizda veya hasar gördügünüzde ilgili hatlarin kapatilmasi gerektigini unutmayin.
DEPREMDEN ÖNCE
GAZ VANASINI KONTROL EDIN.: Vanalarin gerektiginde ne sekilde kapatildigini bildigine inandiginiz veya bilmesi gereken kisilerle birlikte gaz sayacinin ve ana kapatma vanasinin yerini belirleyin ve bunlari iyice taniyin.
Binanizdaki vanalari tanimak için asagida verilen gaz sayaci ve ana kapatma vanalarina ait resimleri inceleyin.
12” ayarli veya diger bir uygun anahtar ile ana vanayi sadece 1/8 tur saga veya sola çevirin (bu hareket baslangiçta zor gelebilir).
DIKKAT: Ana vanayi 1/8 turdan fazla çevirmemeye dikkat edin (böyle yaptiginizda büyük olasilikla kilavuz lambalariniz sönecek ve tekrar yanmalari için egitimli personel çagirmaniz gerekecektir).
Vanayi çalistigindan emin olmak için çevirdikten sonra, ANAHTARI SAYAÇDAN ÇIKARMAYIN VE anahtari sayaç üzerine sabitlestirmek için “fermuar baglayici” veya kayis kullanin.
Ayarlanabilir anahtar kullandiginizda onu vananiza uyan ebatta saklamaya dikkat edin. Bu sekilde paslanma veya asinma durumunda bile vananiza uyacaktir. Anahtari sabitlestirmeden önce hareketli kisimlara yag veya gres sürün. Bunlar anahtarinizin fonksiyonel ve kullanima hazir bir durumda saklanmasina yardimci olacaktir.
ANA VANANIZ 1/8 TUR DÖNMEZSE GAZ SIRKETI ILE BAGLANTI KURUN, ONLAR VANAYI ONARACAK VEYA DEGISTIRECEKLERDIR.
GAZIN KESILMESI
Gaz sayaci ana gaz kapatma vanasinin yerini belirleyin (genellikle evin disindadir). Bu vana genellikle yer altindan çikan ve sayaca giden bir borunun üzerindedir. Vanayi boruya çapraz biçimde çevirin (“Depremden Önce” basligi altindaki “Yerel Dagitim Hatlari” sayfasindaki büyük örnegi inceleyin. Vanayi kapattiginizda evinizdeki ve çevresindeki bütün kilavuz lambalar (ocak, firin, çamasir kurutucu, yüzme havuzu/sauna isitici, su isitici vb.) sönecektir. Gaz tekrar verildiginde kilavuz lambalarin tekrar yakilmasi için gaz sirketini veya diger bir vasifli elemani çagirmaniz gerekecektir. Bütün kilavuz lambalarinin tekrar yakilmamasi evin içinde tehlikeli miktarda gaz birikmesine neden olabilir.
Unutmayin ki gaz kokusu hissetmediginiz de veya evinizde önemli bir hasar olusmadiginda gazi kesmeniz gerekli degildir. Buradaki karar size aittir. Büyük bir depremde gazin kesildiginden emin olmak için en güvenilir yol otomatik gaz kesme vanalarini kullanmaktir. Deprem aninda evde bulunmasaniz bile otomatik kesme vanasi otomatik olarak gazi kesecektir. Daha fazla bilgi ve montaj için yerel gaz sirketine basvurun.
Acil durumlarda hizli ve kolay bir sekilde vanaya ulasabilmek için ana gaz kesme vanasinin çevresini temizleyin.
Gazi kesmek için bir anahtar (veya özel bir alet) kesme vanasina yakin bir yerde veya kolay ulasilabilen diger bir noktada boruya takilmalidir. Acil durumlarda bulundugu yerin kolaylikla fark edilmesi için kesme vanasini beyaz veya parlak bir boya ile boyayabilirsiniz.
Ana gaz kesme vanasini kapatabileceginizden veya düzgün çalistigindan emin degilseniz (paslanma belirtisi vb.) ya da kilavuz lambalarini tekrar nasil yakilacagini bilmiyorsaniz yerel gaz sirketinizle baglanti kurun. Sirket evinize bir servis yetkilisini göndererek dogru çalisma prosedürünü size gösterecek ve vana, kilavuz lambalari kontrol edecektir.
ELEKTRIGIN KESILMESI
Ana elektrik kesme devresinin yerini bulun.
Evinizde sigorta ve devre kesiciler yerlestirilmis olabilir. Evinizde sigorta varsa biçakli kesici kolu veya yerinden sökülebilen sigorta üzerinde “ANA SIGORTA” isaretini koymaniz gerekir. Evinizde devre kesiciler varsa bunlari ortaya çikarmak için devre kesici kutusunun metal kapagini açmaniz gerekebilir (metal kapagi kesinlikle çikarmayin). Ana devre kesici üzerinde açma ve kapama konumlari belirgin biçimde isaretlenmelidir. Ilk olarak bütün küçük devre kesicileri , daha sonra “ana” kesiciyi kapatin. Ana sigorta veya kesici panelin yaninda veya evin baska bir tarafinda bagli panellerin olmasi durumunda herhangi bir acil durumda kendinizi emniyette hissedin ve bunlari da kapatin. Kisa devre olmasi durumunda bir kesici veya sigorta bypass geçilebilir.
Not: Bütün sorumluluk sahibi aile üyelerine acil durum aninda yerel dagitim hatlarinin nasil kapatilacagi ögretilmelidir. Dagitim hatlarinin hem açik hem de kapali konumlari hakkinda bilgili olmalari gerekir.
SUYUN KESILMESI
Evinize gelen ana su hattinin yerini belirleyin (büyük olasilikla bodrum katinin ön kisminda bulunur). Boru üzerinde bir giris vanasi göreceksiniz. Deprem sonrasinda su kaçagi olmasi halinde bu vanayi kullanarak evinize gelen suyu tamamen kesin. Acil durumlarda vanayi kolayca bulmak için vanayi boyayabilirsiniz.
Su sayaç kutusundan binaniza gelen bütün suyu kesebilirsiniz (genellikle cadde veya kaldirim tarafindadir). Uzun bir tornavida veya özel alet kullanarak kapagi açin. Bu kutu kolay erisilebilecek bir yerde degilse veya kutuyu bulamiyorsaniz yerel su idarenize basvurun. Herhangi bir gereksinim duymadan önce bu kutunun ve su vanasinin yerini belirlemeniz gereklidir.
Su sayacinin içinde gaz sayacindakine benzer bir vana göreceksiniz. Bu vanayi da aynen gaz vanasinda oldugu gibi çevirin.
DEPREMDEN SONRA
SAYACINIZI GAZ KESME VANASINDAN KAPATIN:
Hasarli veya hasarsiz binanizin içinde gaz kokusu, sesi alirsaniz veya bundan süphe etmeniz durumunda,
Gazli su isiticinizin veya diger bir gazla çalisan cihazinizin yere düsmesi ve/veya duvar baglantisindan çikmasi durumunda,
Binanizin duvarlarinda veya beton döseme levhalarinda büyük çatlaklar meydana gelmesi gibi büyük bir hasar görmesi VE gaz hatlarinin bundan zarar gördügünden süphe etmeniz durumunda,
UYARI: Gaz kokusu aldiginizda hiçbir elektrik anahtarini açmayin. Kaçak kontrolü için açik alev kullanmayin. Elektrik degeri güvenli, su geçirmez olmamalari durumunda pille çalisan el fenerlerini kullanmayin. Gaz kaçagi olmasi halinde en güvenilir isik kaynaklari kimyasal madde çubuklaridir.
UYARI: Gaz kaçaklarini kontrol etmek üzere hasarli binalarin içine girmek çok tehlikelidir ve önerilmez.
DIKKAT: Depremden sonra artçil soklar devam edecek ve binaniz daha fazla hasar görecektir (belki de bu soklar sirasinda ilk kez hasar görecektir).
UNUTMAYIN: Vasifli bir eleman tarafindan gaz kaçagi tam olarak kontrol edilmeden gaz vanasini yeniden açmayin.
UNUTMAYIN: Bütün kilavuz lambalarin vasifli veya gaz sirketinden gelen bir eleman tarafindan tekrar yanar duruma getirilmesi gereklidir.
AGIR MOBILYALARIN SABITLESTIRILMESI
Kaliforniya’da uzmanlar bize depremden sonra bina disina kosmamamizi önermektedirler. Bunun nedeni binalarimizin diger ülkelerdeki kadar hasar görme ihtimalinin az olmasidir. Ahsap kafesli binalarimiz depreme oldukça dayaniklidir. Kati insaat yasalarimiz, modern (1933 sonrasinda) kagir binalarin yikilma tehlikesini azaltmaktadir. Deprem sirasinda en fazla yaralanma tehlikesi yapiya bagli olmayan nedenlerden kaynaklanmaktadir. Dekoratif amaçli ve sabit esyalarin, agir mobilyalarin yuvarlanmasi sonucunda meydana gelen yaralanmalarin orani çok yüksektir.
Yaralanmalari azaltmanin en ekonomik yollarindan biri yapisal olmayan tehlikelerin azaltilmasidir. Burada birkaç tehlike üzerinde durulacak ve bazi çözümler önerilecektir.
PENCERE VE AYNA CAMI
Kesici parçalar yere düsebilir ve odaya dagilabilir. Emniyet camini, telli camlari veya pencere günes/emniyet bantlarini dikkate alin. Günes/emniyet bantlari camin izolasyon faktörünü de arttirma avantajina sahiptir. Enerji tasarrufu bant masrafini karsilayabilir. Caminiz emniyetli tipte degilse masrafsiz güvenlik önlemleri de alabilirsiniz. Panjurlari indirebilir ve kapatabilirsiniz, perdeleri çekebilirsiniz. Asagi indirilmis, kapatilmamis stor perdeler bile dagilan cam parçalari için bir ölçüde güvenlik saglamaktadir. Yataklarin yanindaki pencereler için en iyi çözüm pencere günes/emniyet bantlarinin kullanilmasidir.
AGIR MOBILYALAR
Dogal felaketler sirasinda özellikle yüksek, çok agir mobilyalar hareket edecek ve yere yuvarlanacaktir. Bütün mobilyalari duvara vidalamak için metal kablo örgüsü, zincir veya dirsek kullanin. Duvar vidalari genellikle uygun ebatta yuvali vidalardir. Duvar vidalarini bir saplama içine vidalayin (saplama duvari destekleyen dikey 2”x4 ahsap takozdur, normal olarak 16” araliklarla yerlestirilirler). Ekonomik elektronik saplama bulucusunun kullanilmasi ile isiniz kolaylasacak duvariniza daha az zarar gelecektir. Her zaman vida kullanilmali, çivi kullanilmamalidir.
GAZLI EV CIHAZLARI
Sobaniz, su isiticiniz, firininiz, elbise kurutucunuz vs. dogal gaz veya propan ile çalisabilir. Emniyete alinmamis gazla çalisan ev cihazlari bir deprem sirasinda birisi tarafindan tahrip edilebilir veya gaz besleme hatlarinda kirilmalar ve delinmeler meydana gelebilir. Eger bu cisimler yerlerinden oynatilir veya devrilirse, meydana gelen gaz kaçagi aksi taktirde küçük hasarlar ile kurtarilabilecek evinizi tamami ile tahrip edebilir. Gazla çalisan bütün ev cihazlarini bir duvara monte edin ve esnek gaz borulari kullanin. Esnek gaz borulari biraz hareket etmeye izin verebilmek için gerekenden daha uzun olmalidir. Bu cihazlar egilme, yuvarlanma ve kaymayi önlemek için üstten ve alttan sabit bir sekilde bir yere tespit edilmelidirler. Saglam ipler veya örgülü kablolarla su isiticinizin duvara olan montajini daha da saglam bir hale getiriniz.
BUZDOLAPLARI
Buzdolaplari son derece agirdir ve çogu da tekerleklidir. Agirliklarindan dolayi yerlerinden oynar veya devrilirlerse, insanlari ezebilirler. Bir deprem sirasinda yerlerinde kalmalari ve dik durmalarini temin etmek için buzdolaplarini üstten ve alttan sabitleyiniz. Bunun için delikli metal seritler kullaniniz. Bir ucunu duvara dubelle tutturun ve diger ucunu buzdolabinin ana gövdesine saglam bir sekilde sabitleyin. Metal seridi buzdolabin arkasindaki bobinlere veya kangallara tespit etmeyin. Bunlar çok dayaniksiz ve hafif malzemeden yapilmis olup, buzdolabinin agirligina tahammül edemezler.
DUVARDA ASILI OLAN AYNALAR, RESIMLER, SAATLER VS.
Duvarda asili olan her sey, büyük bir deprem sirasinda yerinden çikacak ve düsecektir. Uygun ölçüde bir dübel kullanin ve daha hafif cisimler için delik bir duvar dübeli kullanin. Daha büyük cisimler duvarda bulunan bir dübele monte edilen daha büyük bir vida kullanmayi gerektirirler.
DEKORATIF ESYALAR
Yerine saglamca tespit edilmemis cisimler bir sok sirasinda düsecektir. Raflarin ön kisimlarini bir tel, tek lifli olta ipi (misina) veya koruyucu kornis ile çevirin (ip veya kornis raf tabanindan raf yüksekliginin 1/3’ü kadar yüksekte olmalidir). Esyalar yerlerine velcro (cirtbant), iki tarafli yapiskan bant veya porselen tutkali ile sabitlenebilir. Büyük veya agir esyalari en alt rafa yerlestirin. Agir cisimler sanayi tipi daha güçlü velcro bantlarla yerlerine tespit edilebilir.
DOLAPLAR
Bir deprem sirasinda dolaplar açilacak ve içindekiler ortaliga saçilacaktir. Agir esyalari en alt raflara yerlestirin ve kapaklarinin açilmamasi için uygun menteseler kullanin.
PARLAYICI VE YANICI SIVILAR
Ortaliga dökülmüs parlayici ve yanici sivilar yangina yol açabilir ve depremden hasar görmeden kurtulan bir evi tamamen harabeye çevirebilir. Bütün parlayici ve yanici sivilari evin disinda, kendi orijinal/uygun kutularinda ve yapilardan ve araçlardan uzakta muhafaza ediniz. Eger parlayici ve yanici sivilari evinizin içerisinde muhafaza etmeniz gerekiyorsa bunlari garajinizda, kilitli dolaplarda ve daima en alt rafta muhafaza ediniz. “Tehlikeli maddeler” kismina bakiniz.
PENCERELERIN YANINDA YERLESTIRILMIS OLAN YATAKLAR
Bütün yataklar bir depremi yaralanmadan atlatmaniz için “güvenli bölgeler” olmalidir. Düsen bir pencere cami ciddi hasarlara sebep olabilir. Eger bir yatak mutlaka bir pencerenin altina yerlestirilmek zorunda ise güvenlik filmi monte edin. Bunun maliyeti her fit kare basina 2$’dir. Bu film tabakasi kirilan cami bir arada tutacak ve böylece büyük bir deprem sirasinda kirildiginda yataginizin üzerine cam parçaciklari yagmur gibi yagmayacaktir. Pencere boyama firmalari sari sayfalarda (telefon rehberi, meslekler rehberi vs.) bulunabilir.
IS HAYATINDA YAPISAL OLMAYAN HASARLARI AZALTMAK
Iyi çalisanlariniz sizin en degerli varliklarinizdir. Onlari güvenli bir çalisma ortami ile koruyunuz.
EKIPMANLAR VE TEÇHIZAT: Bir hizada bulunan çoklu dosya dolaplarini, büyük dolaplari, kitapliklari vs. birlikte bantlayiniz. Yüksekte bulunan raflar üst kisimlarinda birbirleri ile baglanmalidir ve zemine tespit edilmelidir.
Masa üstü bilgisayarlari ve daktilolari yerlerine tespit ediniz.
Zemin üzerinde bulunan bilgisayar kesintisiz güç kaynaklarini bagli olduklari is istasyonlarinin yanina yerlestiriniz.
Dolap kapaklarini uygun menteselerle güvence altina aliniz.
Tehlikeli maddeleri dogru sekilde depolayiniz ve bütün çalisanlarinizi bunlar hakkinda egitiniz.
Herhangi bir yere bagli olmadan duran hareketli kisimlari güvence altina aliniz.
Iyi bir genel kural olarak masa üstü seviyesindeki her seyi güvence altina aliniz.
BAS SEVIYESINDEN YUKARIDA BULUNAN CISIMLER
Bas seviyesinin üzerinde ve tavanda asili bulunan görünen veya görünmeyen cisimler altinda çalisan isçiler için tehlike arz edebilir. Masa üzerinden daha yüksek seviyede bulunan bütün cisimleri güvenli hale getiriniz.
Tavanlarda asili bulunan diagonal (tavanda köseden köseye uzanan) örgü tellerini kontrol ediniz.
Aydinlatma armatürlerini ve fluoresant ampul panellerinin yerlerinde saglam bir sekilde durdugundan emin olunuz.
Dekoratif tavan panellerini, spot isiklarini, hoparlörleri, klima cihazlarini vs. yerlerine güvenli bir sekilde monte ediniz.
Basinizin üzerinde duran askili tavanlari tutan kablolarin, dübellerin ve vidalarin saglam olup olmadigini kontrol ediniz.
ELEKTRIKLI CIHAZLAR
Eger güvenli hale getirilmemis elektrikli cihazlarin kablo baglantilari kopar veya enerji tasiyan kablolar açiga çikarsa sok tehlikeleri meydana gelir. Güvenli hale getirilmemis cihazlar ofis binanizdaki elektrik tesisatinda kisa devreler meydana getirebilir.
Elektrikle çalisan bütün cihazlari güvenli hale getiriniz.
Acil durum aydinlatmasi ve bilgisayarlari veri kayiplari meydana gelmesine karsi korumak için bir destek jeneratörü bulundurun. Jeneratörler, yakit tanklari, bataryalar ve yakit borularinin uygun bir sekilde güvence altina alinmasini saglayin.
Acil durum aydinlatmasini güvence altina alin.
Iletisim cihazlarini, switchleri ve kontrol kutularini güvence altina aliniz.
FABRIKA EKIPMANLARI
Fabrikalarda bulunan ekipmanlarin kaybi bir depremin meydana gelmesinden sonra sizi, isinizi devam ettirmekten alikoyabilir. Su isiticilari, firinlar, boilerler, fanlar, pompalar, isitma, havalandirma , klima cihazlari ve bunlara baglantili olan hatlar ve borulari güvence altina aliniz.
TEHLIKELI MALZEMELER
Güvence altina alinmadan veya uygun olmayan sartlarda depolanmis olan tehlikeli kimyasal maddeler isiniz için büyük bir tehlike yaratabilir.
Üretimde kullanilan kimyasal maddelerin büyük konteynerlerini veya temizlik malzemelerini güvence altina aliniz.
Bütün toksit malzemelerin dogru konteynerlerde bulunmasini ve uygun sekilde etiketlenmesini saglayin.
Bu tür maddelerin dökülmesi durumunda her çalisanin ne yapmasi gerektigini bilmesini ve ögrenmesini saglayin. Bir deprem meydana gelmesi halinde dökülmelerini önlemek amaciyla bütün toksik, sicak veya tehlikeli maddelerin büyük konteynerlerini kapali bulundurunuz.
ÇALISANLAR
Ev ve isyeri için bir egitim ve teyakkuz programi meydana getiriniz. Ailelerin de bu ise ilgi göstermelerini tesvik ediniz.
Çalisanlarinizin evde ve isyerinde hazirlikli bulunmalarini tesvik ediniz.
Her çalisana tehlikeler, güvenlik uyarilari, acil durum planlari ve malzemeleri ile ilgili olarak özel talimatlar veriniz.
KOMSULAR
Komsularinizin ne yaptigindan haberdar olun. Onlarin yapacaklari girisimler sizin evinizi tehlikeye atabilir. Komsularinizin potansiyel proplemlerine iliskin planlar yapmak zorunda kalabilirsiniz.
SICAK SU ISITICINIZI GÜVENCE ALTINA ALMAK
Bir deprem meydana gelmesi durumunda su isiticinizin yerinden oynamasini önlemek için onu duvara ve zemine saglam bir sekilde tespit etmeniz gerekir. Su isiticinizin yerinden oynamasi gaz veya su borularin kirilmasina yol açabilir ve aksi taktirde depremden hiç bir zarar görmeden kurtulabilecek olan evinizi mahvedebilir. Ayni zamanda gazla çalisan ev aletlerinize baglanan gaz borularinizin mevcut esnek modellerden olmasini saglayin.
DUVARI ISARETLEYINIZ : Keçe uçlu bir markör ile su isiticisini, tepesinden alti inç asagisindan ve termostat kontrol vanasinin dört inç yukarisindan isaretleyiniz. Bu isaretleri su isiticisinin arkasindaki duvara tasiyiniz.
TAKOZLARI YERLESTIRINIZ : Takozlari su isiticisinin arkasindaki duvara yerlestirip isaretleyiniz, takozlari su isiticisindan 24 inç daha genis olarak isaretleyiniz. Ucuz elektronik takoz bulucular yerel nalburlarinizda mevcuttur. Takozlar merkezden merkeze 16 inç aralikla yerlestirilir.
BORUCU BANDININ EN ÜST SERIDINI TESPIT ETMEYE BASLAYINIZ : Tankin tepesinden baslayiniz. Kullandiginiz en uzaktaki takozu belirleyiniz ve buna 3/16 inçlik bir kilavuz deligi açiniz. Borucu bandinin bir ucunu duvara tespit etmek için rondelayla birlikte 5/16 inç x 2 1/2 inçlik bir agaç vidasi kullaniniz. (madeni borucu bandini kullaniniz, yeni plastik borucu bandini kullanmayiniz).
BORUCU BANDINI TANKIN HER IKI YANINDA YER ALAN EN AZ IKI TAKOZA TESPIT EDINIZ : Borucu bandini bir sonraki takoza tasiyip islemi tekrarlayiniz.
BANDI, TANKI TAMAMEN ÇEVRELEYECEK SEKILDE SARINIZ : Borucu bandini tankin etrafina sariniz. Arkadan baslayip bandi arka taraf boyunca sarip ön tarafa ve tekrar arka tarafa sariniz. Böylece bant bir çember olusturacaktir.
BORUCU BANDININ DUVARA TESPITINI EN AZ IKI TAKOZA DAHA UYGULAYARAK TAMAMLAYINIZ : Bandin duvar takozuna tespit islemini tekrarlayiniz. Bandin gevsek olmamasina, gergin tutmaya dikkat ediniz.
BÜTÜN ISLEMI ALT TANK KAYISI IÇIN TEKRARLAYINIZ :
Bütün islemi yeniden tankin alti için tekrarlayiniz.
TANKIN ARKASINA YANMAZ BIR TAMPON YERLESTIRINIZ:
Bu, tankin duvara dogru hareket etmesini önleyecektir.
Tamponu, takozlara tespit ediniz.
ISI; SU ISITICISININ AYAKLARINI DÖSEMEYE TESPIT EDEREK TAMAMLAYINIZ: Su isiticisinin bulundugu zemine su isiticisinin ayaklarini tespit etmek için tirnaklara açi veriniz.
ÇOCUKLARIN BASA ÇIKMALARINA YARDIMCI OLMAK : Felaket sonrasi özellikle çocuklarin moralleri bozuk olup abartili duygular sergileyebilirler. Bu reaksiyonlar normal olup genellikle uzun sürmeyecektir.
ASAGIDA ÇOCUKLARINIZDA GÖREBILECEGINIZ BAZI SORUNLAR SIRALANMISTIR :
Karanliktan, ayrilmaktan veya yalniz kalmaktan duyulan asiri korku.
Ebeveynlere siki sikiya yapismak, yabancilardan korkmak
Endise
Çocukça (olgun olmayan) davranislarda artis
Okula gitmeyi istememe
Yemek yeme/uyuma davranislarinda degisiklik
Saldirgan davranislarda artis veya utangaçlik
Yatagini islatma veya parmak emme
Sürekli görülen kabuslar
Bas agrilari veya diger bedensel sikayetler.
ÇOCUGUNUZA YARDIMCI OLACAK BAZI SEYLER SUNLARDIR :
Çocugunuzla felaket hakkindaki duygulari üzerine konusunuz. Kendi duygularinizi da paylasiniz. Ne oldugu
(LOS ANGELES SEHRI ITFAIYE MÜDÜRLÜGÜ TARAFINDAN HAZIRLANMISTIR)
Bu kitapçik, Teoman Ulas tarafindan Türkçe'ye çevrilmistir. Katkilarindan dolayi tesekkür ederiz
Kaynak: http://www.ato.org.tr/deprem/ladeprem.htm
DEPREM ILE ILGILI TAVSIYELER
BIR DEPREM SIRASINDA
Bir deprem oldugunu veya basladigini hissettiginizde bir sira veya saglam bir masanin altina giriniz. Pencerelerden, kitapliklardan, dosya dolaplarindan, agir ve büyük aynalardan, askiliklardan ve diger devrilme veya düsme ihtimali bulunan agir esyalardan uzak durunuz. Düsen siva veya tavan kaplamalarina dikkat ediniz. Sarsinti kesilene kadar saklandiginiz yerde kalin ve sizi koruyan seyden ayrilmayin. Eger sizi koruyan sey hareket ediyorsa siz de onunla birlikte hareket edin.
Özel yerler için bazi ek tavsiyeler söyle özetlenebilir:
Eger YÜKSEK BIR BINADA bulunuyorsaniz yakininizda bir masa veya altina girebileceginiz benzeri bir esya yoksa bir duvarin dibinden yürüyün ve basinizi ellerinizle koruyun. Asansörleri kullanmayin. Alarm veya su püskürtücüler çalismaya baslarsa sasirmayin. Disariya çikmayin. Cam pencereler deprem sirasinda yerlerinden çikabilir ve uçarak yüzlerce feet uzakliga gidebilirler.
Eger DISARIDA bulunuyorsaniz agaçlardan, tabelalardan, binalardan, elektrik tellerinden ve direklerden uzaklasin ve bu tür seylerin bulunmadigi açik bir alana gidin.
Eger BINALARIN YANINDAKI BIR KALDIRIMDA bulunuyorsaniz, düsen tuglalar, cam, siva ve diger enkazdan korunmak için derhal bir kapi girisine siginin.
Eger ARAÇ KULLANMAKTA iseniz araci yolun kenarina çekin ve durun. Üstgeçitlerden, enerji hatlarindan ve diger tehlikeli yerlerden kaçinin. Sarsinti kesilene kadar aracin içinde bekleyin.
Eger KALABALIK BIR MAGAZA VEYA BENZERI MÜSTEREK BIR ALANDA bulunuyorsaniz çikisa kosmayin. Üzerlerinde düsebilecek cisimler bulunan vitrin raflarindan uzaklasin.
Eger TEKERLEKLI SANDALYEDE iseniz sandalyenizden ayrilmayin. Eger mümkünse sizi koruyacak bir yere gidin, tekerlekleri kilitleyin ve kollarinizla basinizi koruyun.
Eger MUTFAKTA iseniz buzdolabindan, sobadan ve duvarlarin üst kisimlarina monte edilmis dolaplardan uzaklasin. (Tehlikeleri azaltmak için araçlari duvara saglam bir sekilde monte etmek ve dolap kapaklarina güvenlik menteseleri monte etmek için SIMDI harekete geçin)
Eger bir STADYUM VEYA TIYATRODA bulunuyorsaniz yerinizde oturun ve kollarinizla basinizi koruyun. Sarsinti kesilene kadar çikmaya çalismayin ve daha sonra da sakin ve düzenli bir sekilde terk edin. Çikis kapilarina kosmaktan kaçinin.
DEPREMDEN SONRA HEMEN KONTROL EDILMESI GEREKENLERIN LISTESI
(DEPREM SONRASI HIZLI KONTROL LISTESI)
Deprem sonrasi soklara karsi hazirlikli olun bir deprem sirasinda nereye saklanacaginizi planlayin.
Yaralari ve incinmeleri kontrol edin. Gerekirse ilk yardimda bulunun.
Sükunetinizi muhafaza edin ve digerlerini de sakinlestirin.
Kirik camlardan uzak durun.
Yangin olup olmadigini kontrol edin. Gereken önlemleri alin ve harekete geçin. Gaz, su ve elektrik tesisatlarini kontrol edin. Eger hasar varsa kapatin. Gaz sizintisi varsa kibrit, el feneri, elektrikli cihazlar ve elektrik dügmelerini kullanmayin. Pencereleri açin, binayi terk edin ve gaz firmasina haber verin.
Telefon ahizeleri yerlerinden oynamissa yerlerine koyun ve yalnizca acil durumlar için kullanin.
Televizyon veya radyoyu acil durum yayin kanalina ayarlayin. Acil durum bültenlerini dinleyin.
Hasar görmüs binalardan uzak durun.
AILE VE EV PLANLAMASI
BIREY VE AILE HAZIRLIGI
Aile için bir deprem plani hazirlayin.
Her odadaki güvenli noktalarin nereleri oldugunu ögrenin (saglam masalarin altlari, duvar dipleri vs.).
Tehlikeli noktalarin nereleri oldugunu ögrenin (pencereler, aynalar, asili cisimler, sömineler ve yüksek mobilyalar).
Tatbikatlar yapin. Fiziksel olarak kendinizi ve çocuklarinizi güvenli yerlere yerlestirin.
Birbirinizi kaybetme durumunda aile fertlerinin tekrar nerede bir araya geleceklerine karar verin.
Acil durum telefon numaralarinin bir listesini bulundurun.
Aile fertlerinizin depremden sonra durumunuzu rapor etmek için arayabilecekleri baska bir sehirde bulunan bir arkadas tespit edin.
Is ve seyahat sirasinda portatif veya oto radyosu edinin.
EV HAZIRLIGI
Gaz, su ve elektrik tesisatlarinin hasar görmesi durumunda bunlari nasil kapatacaginizi ögrenin. Bacalarin, çatilarin ve duvarlarin temellerinin saglamligini kontrol edin. Not: Eger eviniz 1935 yilindan (Türkiye için özellikle 1975 öncesi) önce yapilmissa, evinizin temeline saglam bir sekilde tespit edildiginden emin olun. Eger eviniz yükseltilmis bir temel üzerine bina edilmisse, mukavemeti zayif olan duvarlarin perde duvarlara dönüstürülmesini saglayin. Eger bir sorunuz olursa ruhsatli bir insaatçi çagirin.
Agir mobilyalari yerlerine monte edin.
Gaz, su, elektrik hatlarina zarar verebilecek kadar hareket edebilecek su isiticisi ve ev araç-gereçlerini yerlerine monte edin.
Kirilabilecek ve agir cisimleri alt raflarda muhafaza edin. Sarsinti sirasinda kapali kalmalarini temin etmek için dolap kapaklarina menteseler monte edin.
Boya, böcek ilaci veya temizlik ürünleri gibi yanici veya zarar verebilecek sivilari dolaplarda veya alt raflarda emniyete alinmis sekilde muhafaza edin.
Acil durumlarda kullanilmak üzere gida, su ilaç, ilk yardim seti, gerekli araçlar ve elbise bulundurun.
TOPLUM HAZIRLIGI
(Üyesi oldugunuz) Yerel kuruluslarin, hasara sebep olan bir depremin meydana gelmesi durumunda ise yarayabilecek ve yardimci olabilecek özel bir hazirlik programi üstlenmesini veya özel bir egitimden geçmesini önerin.
Çevrenizde bulunan deprem hazirlik programlarina katilin.
Çevre sakinleri için açilan hazirlik, ilk yardim, yangin ile mücadele, hasar degerlendirmesi ve arama-kurtarma egitim faaliyetlerine katilin.
Aletlerin, ekipmanlarin, malzemelerin ve çevredeki diger insanlarla paylasabilecegi özel yetenekleri ve kaynaklari olan üyelerin listesini içeren bir yetenek ve kaynak bankasi yoluyla aileler ve komsular arasinda kendine yardim aglari gelistirin.
Özel ihtiyaçlari olan veya özel yardim gerektirecek komsulari belirleyin.
Komsularinizin bir deprem meydana geldikten sonra her sey yolunda ve herkes saglikli ise beyaz bir bayrak (yatak çarsafi) asmalari konusunda görüs birligine varmalarini saglayin (Deprem sonrasi evde olmayanlardan haberdar olabilmek için).
EV VE ISYERI ILK YARDIM SETLERI
Ilk yardim setleri acil bir durumdan sonra son derece hayati önem tasir. Bu setler ayni zamanda normal günlerde de birisi yaralandigi takdirde son derece yararlidir. Kullanisli olabilmesi için bir ilk yardim seti hazir ve kolaylikla ulasilabilir olmalidir.
Ilk yardim setlerini bir depremin kargasasinin ardindan kolaylik ulasilabilecek bir yerde muhafaza edin
Arabalarinizi da unutmayin ! Ayni zamanda her araç için de iyi donatilmis bir ilk yardim setine ihtiyaç duyacaksiniz.
Özellikle sicakligin arabalarinizda bulunan ilk yardim malzemelerinizin ömrünü kisaltabileceginden dolayi malzemelerin belirli araliklarla rotasyona tabi tutulmasi ve yenilenmesi gerekir.
Bütün ilk yardim malzemelerinizi yilda iki defa gözden geçirmenizi ve yenilemenizi tavsiye ederiz. Bunun için iyi bir zaman enerji tasarrufu nedeniyle saatlerin ileriye veya geriye alindigi tarihlerdir. Bu tarihler, ayni zamanda duman dedektörlerinizin bataryalarinin da degistirilme zamanidir.
ILAÇLAR
Antibiyotik merhemler
Bütün aile fertleri için ilaçlar
Aspirin ve/veya agri kesici ilaçlar
Ishal ilaçlari
Göz damlalari
Soguk alginligi/öksürük ilaçlari
Benadryl
Böcek öldürücü sprey
Kulak ve burun damlalari
Hidrojen peroksit
Deri dezenfektan sprey
Ekstra hazirlanmis ilaçlar
Yedek olarak eski numarali gözlükler
TIBBI MALZEMELER
Yardimci bandajlama malzemeleri
Tibbi lateks eldivenler
Cerrahi maske
Anlik sogutma paketleri
Anlik isitma paketleri
“Ace” bandajlar
Kelebek bandajlar
Gazli bezler
Pamuk tamponlar
Yapiskan bant
2” ve 4” genisliginde steril rulo bandajlar
Aski vs. için üçgen bandaj (37” x 37” x 52”)
Dil bastiricilar
Kirik kemikleri vs. düz tutmak için kullanilan malzemeler
Cisimleri dezenfekte etmek için %10 beyazlatma solüsyonu (çamasir suyu) içeren sprey sise
DEPREM MALZEMELERINIZLE BIRLIKTE KIZIL HAÇ ILK YARDIM EL KITAPÇIGININ BIR KOPYASINI DA BULUNDURMAYI AKLINIZDAN ÇIKARMAYIN.
DEPREM MALZEMELERI EKIPMANLARI KONTROL LISTESI
Deprem için gerekli olan malzemeleri organize ederken, onlara bir deprem evinizi harabeye çevirdikten sonra ihtiyaciniz olacagini aklinizdan çikarmayin. Malzemelerinizi düsen cisimlerin altinda gömülü kalma ihtimallerini minimuma indirecek ve bulunmasi kolay bir yerde muhafaza edin. Eger yeriniz darsa genis bir çöp tenekesi mükemmel bir malzeme deposu olarak kullanilabilir. Eger bir apartman dairesinde yasiyorsaniz bu kutu dekoratif bir masa örtüsünün altinda gizlenebilir. Depremler her an olabilir. Su anda hazir misiniz? Gida stoklarinizi son 6 ay içinde yenilediniz mi? Eger henüz yapmadiysaniz bunu da günlük isler listenize ekleyin. Bunu simdi yapin!
Is eldivenleri
Balta / Balyoz (Minimum 3 kg.)
Kürek (düz basli ve ucu sivri)
Süpürge
Çekiç ve çiviler
Tornavidalar
Levye veya manivela (36” veya daha uzun)
Plastik kaplama rulolari (4 mil. IO’ X 25’)
Plastik çöp posetleri (agir hizmet, 30 galonluk veya daha büyük)
Küçük ve büyük plastik posetler
Kangal halinde halatlar ¼”, ½”, ¾” (25’ - 50’)
Kangal halinde tel
Çadir (Aile veya tüp tipi)
Musamba tente (PVC veya kanvas, en az iki tane, 8’ X 10’)
Uyku tulumlari, battaniye vs.
Peynir kumasi (sudan partikülleri süzmek için)
NAKIT PARA (küçük meblaglar ve bozuk para)
Kuru gida
Su
Giyecek
Yürüyüs ayakkabilari ve çoraplar, yerel yol haritasi
Yangin söndürücü (deprem için saglamlastirici serit, hortum tipi bir püskürtme agzi, metal baslik ve minimum 2A-IOBC püskürtme oranina sahip olan kimyasal tipleri tavsiye ederiz).
Pusula
Su geçirmez bir muhafaza içerisinde el feneri ve bataryalari veya kimyasal olarak isik saçan kibritler
Küçük radyo (portatif ve pille çalisan)
Eglence paketi - aile fotograflari, defterler, kitap, dergi vs. ve oyunlar
SAGLIK KORUMA MALZEMELERI
Plastik torbalar - agir hizmet çöp kutusu boyunda ve daha küçük fermuarli tipler
Toz klorin kireç-(oksitleyici ve korozif bir malzeme oldugundan dolayi uygun sekilde depolanmasi gerekir)
Portatif kamp tuvaleti ve kimyasal maddeler
Tuvalet kagidi
Su olmadan silinerek temizlenmek için kullanilan kolonyali mendil vs. malzemeler
Tuvalet malzemesi - küçük havlular, sampuan, dis macunu, deodorant, sihhi mendiller vs.
Böcek, sinek, sivrisinek ve karinca spreyleri
AILE DEPREM PLANI
ÇEVRENIZI TANIYIN
EVDEKI EN GÜVENLI YER: Bir deprem sirasinda agir mobilyalardan, ev aletlerinden, büyük camlardan, agir cisimler tasiyan raflardan ve sömine gibi duvar kaplamalarindan uzak durun. Bu tür cisimler düsebilir veya kirilabilir veya yaralanmaniza sebep olabilir. Eger esyalarla dolu degil ise, bir koridor evdeki en güvenli yerdir. Mutfaklar ve garajlar en tehlikeli yerlerdir. Ayni zamanda her odadaki en güvenli yerleri de ögrenin. Siddetli bir deprem sirasinda bir yerden baska bir yere gitmek güç olabilir.
ÇIKISLAR VE ALTERNATIF ÇIKISLAR: Evinizde ve is yerinizde Acil durumlarda disari çikmak için kullanilabilecek bütün muhtemel yollari ögrenin ve bilin. Acil bir durumda sadece sizin için mümkün olabilecek çikislar kesfetmeye çalisin.
KAPATMA VALFLERININ YERLERI: Su, gaz ve elektrik için kapatma valflerinin nerede olduklarini ögrenin,bunlarin nasil kullanilacagini ögrenin. Eger emin degilseniz bunlari saglayan firmalarla irtibata geçin
ÖZEL ÖNLEMLER ALIN
YASLI, SAKAT VEYA TEDAVI ALTINDA OLAN SAHISLAR: Bu insanlar bir deprem sirasinda hareket etmekte zorluk çekebilirler. Gerekirse onlari tahliye etmek için birini görevlendirin. Ayni zamanda özel yiyecek ve ilaçlara da gerek duyabilirler. Bu tür özel ihtiyaçlar için bir kaç günlük stok bulundurun.
DILINIZI KONUSAMAYAN SAHISLAR : Dilinizi konusamayan sahislar bilgi için genellikle ailelerine ve arkadaslarina güvenirler. Eger bir deprem sirasinda, birbirlerinden ayri iseler yardima ihtiyaç duyabilirler. Dilinizde yazilmis kimlik, adres ve özel istekler belirten acil durum bilgi kartlari hazirlayin.
EV HAYVANLARI : Bir depremden sonra, hayvanlariniz ile ilgilenmekten önce kendi güvenliginiz ile ilgilenmelisiniz. Hayvanlar için ekstra su ve yiyecek depolamak her zaman için iyi bir fikirdir. Bir deprem meydana geldikten sonra onlari evin içerisinde güvenli bir yerde muhafaza ediniz. Eger tahliye edilirseniz, onlari acil durum siginagina sokmaniza izin verilmeyecektir.
CEMIYETINIZI TANIYIN
POLIS VE ITFAIYE: En yakinda bulunan polis karakolunun nerede oldugunu ögrenin. Büyük bir deprem meydana gelmesinden sonra yerel itfaiye istasyonlarinin muhtemelen günlerce bos ve kilitli olacagindan haberdar olun.
Hasar ile sonuçlanan bir depremden sonra, bulundugunuz yerlerde acil durum siginaklari ve geçici tibbi merkezler kurulacaktir. Bölgenizin planlarini ögrenmek için yerel ve devlet Acil Durum Bürolari ile irtibata geçiniz.
CEMIYET PLANLARI: Komsularinizi ve yeteneklerini ögrenin. Bir depremden sonra birbirinize yardim edebilirsiniz. Ayrica bir depremden sonra cemiyetinize yardim etmek için nereye gideceginizi de ögrenin. Harici acil durum yardimi gelene kadar günler geçebilir. Birbirinize yardim etmek son derece önemlidir.
BULUSMA PLANI
TEKRAR BIRARAYA GELME PLANI: Aile bireylerinizle nerede bulusacaginizi ve nasil bir araya geleceginiz hakkinda bir plan yapin. Eger aile fertleri birbirlerinden ayrilirlarsa temas kurmak için bulundugunuz yerin disinda yasayan birisini seçin. Uzun mesafe telefon hizmetleri muhtemelen sehir içi hizmetlerden daha önce tamir edilecektir. Depremden hemen sonra telefonu kullanmayin ve sehir içi konusmalari da yalnizca acil durumlar için yapin.
PLAN SORUMLULUKLARI: Bir depremin meydana gelmesinden sonra göz önüne alinacak çok sey vardir. Herkese özel görevler tayin ederek, aileniz, arkadaslariniz ve komsularinizla bir plan yapin. Bir depremin meydana gelmesinden sonra, etrafta dolasmanin zor olabilecegini düsünerek, her sahsin görevlerinin bulunmalari muhtemel olan yerlerle ilgili olmasini saglayin.
MESAJ BIRAKILABILECEK BIR YER BELIRLEYIN: Aile fertlerinin birbirleri için mesaj birakabilecekleri ev disinda güvenli bir yer belirleyin. Bu sekilde davranmakla, birbirinizden ayrilir ve evin içinde kalamayacak duruma düserseniz, aileniz sizi bulabilmek için nereye gideceklerini bileceklerdir. Evde olmadiginizi herkese bildirmek istemezsiniz. Bu nedenle bu yer, güvenli ve gizli olmalidir. Örnegin, bir kaldirim tasinin alti, bir teneke kutunun içi, arka bahçede bir yer vs.
GÜVENILIR IÇME SUYU
SU DEPOLANACAK EN ÖNEMLI SEYDIR
Güvenilir içme suyunun kaybi öldürücü olabilir. az sayidaki istisnalar hariç tutulursa, insanlarin çogu 36 saatten fazla susuz kalirlarsa etkileri hissetmeye baslarlar. Dehidratasyon açliktan ölümden çok daha önce meydana gelir. Vücutlarimiz gidasiz kalmaya çok daha iyi tahammül edebilirler. Yeterince bol bir su kaynagi ile açliktan ölüm günlerce, hatta haftalarca geciktirilebilir.
Sehir içme suyu kaynagi büyük bir depremin etkilerine maruz kalarak kullanilmaz hale gelebilir. Yabanci maddeler borulardaki kirik ve çatlaklardan içme suyu kaynagina karisabilir, su kaynagindaki dibe çökmüs olan maddeler suya karisabilir, filtre sisteminde bir ariza meydana gelebilir vs. Suyun her zaman bu sekilde bol olabilecegini düsünmeyin. Ileriyi düsünün ve aileniz için yeterli miktarda su depolayin.
NE KADAR SU DEPOLAMALIYIM?
Iyi bir genel kural sudur: 7 GÜN IÇIN GÜN BASINA KISI BASINA BIR GALON (MINIMUM). Üç haftalik su kaynagi idealdir.
SU KAYNAKLARI
Bir ve iki galon agzi kapali konteynirlarda marketten satin alinmis sise sulari. NOT: Yerel magazadan satin aldiginiz bir ve iki galonluk konteynirlar uzun süreli depolama için tasarlanmamistir ve yaklasik alti ay sonra sizdirmaya baslayacaktir.
Kampçilik veya av malzemeleri satan magazalardan alinma bir ve bes galonluk agzi mühürlenebilir konteynirlar. Konteyniri ve içine koyacaginiz suyu gerekli saglik islemlerinden geçirdiginizden emin olun. Açik ve anlasilir bir sekilde isaretlenmis eski çamasir suyu siseleri su depolamak için konteynir olarak kullanilmak üzere son derece uygundur.
Özel su firmalarindan alinan bes galonluk mühürlü konteynirlar. Su firmalari üzerlerindeki fabrika mührü durdugu sürece konteynirlarinin sonsuza kadar kullanilabilecegini iddia ederler. Bütün plastik konteynirlari tahta bir palet veya raf üzerinde muhafaza edin. Su konteynirlarini konteynirlarda bir ariza olmasi durumunda diger malzemelere zarar gelmeyecek sekilde bir yere yerlestirin. Bütün su stoklarini serin ve karanlik bir yerde muhafaza edin.
PLASTIK SU KONTEYNIRLARINI ASLA DOGRUDAN BETONUN ÜZERINE KOYMAYIN. Beton suyun içine kimyasal maddeler girmesine sebep olarak suyu kirletir. Beton ayni zamanda zarar vererek plastik sisenin özelligini kaybetmesine sebep olur.
MUSLUK SUYUNUZU ARITMAK
Kendi doldurdugunuz suyun kimyasal islemlerden geçirilmesi gerekir. Eger uzun zaman herhangi bir isleme tabi tutulmadan birakilirsa bakteriler ve alglerle kirlenir.
HER GALON SU BASINA SEKIZ DAMLA SAF KOKUSUZ SIVI ÇAMASIR SUYU SUDAKI KIRLENMEYI AZALTACAKTIR. BEYAZLATICIYI SUYU ILK OLARAK DEPOLAMAK ÜZERE KALDIRIRKEN ILAVE EDIN.
NOT: SUYUNUZU HER ALTI AYDA BIR DEGISTIRIN (bu magazadan satin aldiginiz bir ve iki galonluk mühürlü siseler ve beyazlatici eklemek suretiyle musluk suyundan kendi hazirladiginiz sulari da içerir.)
Baska bir su kaynagi da sicak termosifonlardir. Termosifonlarin zemine yakin bir tahliye valfi mevcuttur.
SU ISITICINIZDAN SU ALMAK
Son derece dikkatli davranin. Suyun sogumasini bekleyin.
Depoya giden soguk su kaynagini kapatin.
Depodaki gaz veya elektrik isiticisini kapatin.
Zemindeki tahliye muslugunu açin.
UNUTMAYIN: Deponun dibindeki bazi tortular ilk basta suyun bulanik akmasina neden olabilir. Berrak akana kadar suyu akitmaya devam edin.
EVINIZDE BULUNAN DIGER SU KAYNAKLARI
Tuvalet Su Depolama Tanki: NOT: suyu depolama tankindan alin-TUVALET TASINDAN DEGIL (eger suyun içerisine renklendirici veya kimyasal maddeler koyuyorsaniz suyu içmeyin).
Eritilmis buz küpleri bir su kaynagidir. Paketlenmis konserve gidalar (hatta suruplar bile büyük ölçüde sudan olusur.)
Evin içerisindeki tesisatta kalmis olan su: su bazen ana vana kapanarak ve yeri tespit edilmek suretiyle alinabilir. Evinizin en yüksek noktasindaki muslugu açin, daha sonra en alt noktadaki muslugu açtiginizda yerçekimi kuvveti suyun borulardan akmasini saglayacaktir.
EGER SU KAYNAGINIZIN SAFLIGI SÜPHELI ISE, SUYU IÇILEBILECEK HALE GETIRMEK IÇIN ASAGIDAKI METOTLARI KULLANIN
EN IYISI: suya çamasir suyu katin. Her galon su için sekiz damla. Eger su bulanik ise bu dozu iki katina çikartin.
IYI: suya %2 oraninda tentürdiyot ilave edin. Her galon su basina yirmi damla. Eger su bulanik ise bu dozu iki katina çikarin.
KABUL EDILEBILIR: suyu on dakika boyunca kaynatin.
Kullanmadan önce gida kaplarinizi temizlemeyi ve saglikli bir kullanim için uygun hale getirmeyi unutmayin. Sabun ve ilik su ile yikayin, daha sonra da % 10 çamasir suyu solüsyonu ile doldurun. Bes dakika sonra çamasir suyunu dökün ve kurumaya birakin.
Kirli olan su içinde bulunan yabanci maddelerden arindirmak için önce bir kahve filtresinden, peynir kumasindan veya kagit havludan geçirilmelidir.
PORTATIF OTO HAYATTA KALMA SETI
Tamam! Evinizi hazirladiniz evinizden uzakta oldugunuz zamanlardan ne haber? Aracinizda veya isyerinizde!
Kuzey Kaliforniyalilar araçlarinin içerisinde oldukça fazla vakit geçirirler. Gitgide yayilan büyük sehrimiz, araçlarin en küçük bir ariza yapmadan çalismalarini gerektirmektedir. Ayni zamanda evden uzakta oldugumuz zamanlar için de kendimizi hazirlamaliyiz. Araç içerisinde muhafaza edilen bir hayatta kalma seti (ve büromuzda bulunan bir baskasi) eve dönene kadar idare edebilmemizi saglar.
ARACINIZIN IÇERISINDE MUHAFAZA EDILECEK OLAN HAYATTA KALMA SETININ IÇINDE BULUNMASI GEREKENLERIN BIR LISTESINI BURADA VERIYORUZ:
Naylon Tasima Poseti Veya Günlük poset
Sise su
Bozulmaz gidalar
Konserve açacagi
Transistörlü radyo ve yedek bataryalar
El feneri ve yedek bataryalar
Ilk yardim seti
Eldivenler
Birinci derecede gerekli ilaçlar
Battaniye, uyku tulumlari, uzay battaniyesi
Agzi kapatilabilir plastik torbalar
Önceden islatilmis küçük havlular
Küçük alet seti
Kibrit ve çakmak
Yürüyüs ayakkabilari ve yedek ayakkabilar
Yedek elbiseler
Ceket
Nakit para (küçük meblaglar ve bozuk para)
ISYERINDE BULUNDURULACAK KISISEL HAYATTA KALMA SETI
Is yerinizde bulundurulacak set küçük ve portatif olmalidir. Bu seti küçük bir günlük kullanilan çantaya doldurun. Is yeriniz kapali ise ve baska bir yere tasinmak zorunda kalmaniz halinde malzemelerinizi yaninizda tasiyabilmelisiniz. Bu setin içinde sunlar bulunmalidir:
Kuru gida - sekerlemeler, kurutulmus meyveler, bisküvi, kraker vs.
Içecekler - su veya portakal suyu
Tenis ayakkabilari / yürüyüs ayakkabilari (ofislerde çalisanlar için)
Ilk yardim seti
Rutin ilaçlar - aspirin, parasetamol, soguk alginligina karsi kullanilan tabletler vs.
Özel ilaçlar
El feneri ve yedek bataryalari
Kimyasal olarak isik yayan çubuklar
Kibritler
Pille çalisan küçük portatif radyo ve yedek pilleri
Küçük ve büyük plastik torbalar
Tuvalet malzemesi / kisisel hijyen malzemeleri
Eglence paketi - aile fotograflari, defterler, dergi ve kitap gibi okunacak seyler ve oyunlar
UNUTMAYIN: 72 saate kadar mahsur kalabilirsiniz. Ihtiyaçlarinizi karsilayacak kadar yeterli malzemeniz oldugundan emin olun.
DOGRU YANGIN SÖNDÜRÜCÜ KULLANIN
Büyük bir depremin ardindan, yangin söndürme ve kurtarma kaynaklari tamamen felç olacaktir. Bir yanginin ilk safhalarinda dogru yangin söndürücü kullanmak büyük kayiplari önler. Bu yalnizca deprem için geçerli olmayip bütün yanginlar için de geçerlidir.
Aslinda bütün yanginlar baslangiçta küçüktür ve eger el altinda ve kolay ulasilabilecek bir yerde dogru yangin söndürücü yoksa ve uygun sekilde kullanilmazsa kolaylikla yayilip büyüyebilir. Yangin söndürücüleri yanginlara karsi ilk savunma hattimizdir ve bütün evlerde ve isyerlerinde bulundurulmalidir. Muhtemel yangin türü için uygun olmasini saglamak ve yangin söndürme isleminde kullanilan kimyasal maddelerin degerli esyalarimiza zarar vermesini önlemek için dogru yangin söndürücüyü seçmek son derece önemlidir. Yanlis türde bir yangin söndürücü kullanmak ofiste çikan küçük bir yangini söndürmek için kullanilacak olan yanlis tipteki bir yangin söndürücü nedeniyle kullanilmaz hale gelebilir.
YANGIN SÖNDÜRÜCÜ SEÇMEK:
Yangin söndürücüler uygun olduklari yangin türüne göre siniflandirilirlar. Dört ana sinif A,B,C ve D’dir.
Sinif A: Tahta, kagit, kumas ve plastiklerin çogu gibi siradan yanici
maddeler
Sinif B: Benzin, yaglar, cilalar ve gresler gibi parlayici ve yanici
sivilar
Sinif C: Yangin söndürme isinde kullanilan kimyasal maddenin
elektriksel iletkenliginin bulunmamasinin önemli oldugu
üzerinde enerji bulunan elektrikli cihazlar
Sinif D: magnezyum veya titanyum gibi yanabilen metaller (son
derece özeldir ve bu nedenle burada anlatilmayacaktir)
Yangin söndürücüler ayni zamanda kullanilacaklari yanginin büyüklügü için de bir yol gösterici fonksiyonunu yerine getiren sayisal bir siniflandirma degerine de sahiptir. Hafif yanginlarda kullanilacak A sinifi bir yangin söndürücü için minimum siniflandirma degeri 2A’dir.B veya C sinifi yanginlar için en az 10 siniflandirma degerine sahip bir yangin söndürücü tavsiye edilir. Çesitli tiplerdeki yanginlar için kullanilabilen yangin söndürücüler 2A:10 BC gibi kombine siniflandirma degerlerine sahiptir.
YANGIN SÖNDÜRME ISLERINDE VE CIHAZLARINDA KULLANILAN KIMYASAL MADDELER
(YANGIN KIMYASALLARI)
Genel olarak bes grup yangin söndürme kimyasali vardir. Yangini söndürmek için uygun olmasinin yaninda ayni zamanda en az zarar verenini seçin.
Kuru Kimyasal, Standart Tip: A ve B sinifi yanginlarda kullanilir. Elektrikli cihazlardaki zarari önledikten sonra derhal silinerek temizlenmesi gereken hafifçe korozif bir kalinti birakir. En çok kullanildigi alanlar otomotiv, gres yanginlari ve parlayici ve yanici sivilardan kaynaklanan yanginlardir.
Kuru Kimyasal, Çok Amaçli Tip: A, B, ve C türündeki yanginlar için kullanislidir. En yaygin yangin türlerinin çogunda kullanisli ve etkilidir. Son derece korozitir ve yapiskan bir kalinti birakir. Hassas elektrikli cihazlarin ve bilgisayarlarin civarinda kullanilmamalidir.
Halojenli Kimyasallar: A, B ve C türündeki yanginlar için kullanislidir ( kullanilan kimyasal maddeye bagli olarak). Etiketlerini kontrol edin. Pahalidir fakat son derece kullanisli ve temizdir. Herhangi bir kalinti birakmaz. Hafifçe toksittir. Hassas bilgisayar ve cihazlar için mükemmeldir. Ayni zamanda parlayici yanici sivilar ve otomotiv yanginlarinda da rahatlikla kullanilabilir. Ofisler için olan seçeneklerin içerisinde en iyilerinden biridir. Bununla birlikte çevreyle ilgili sinirlamalar ve yasaklar ve artan maliyetler kullanilmasini ve teminini sinirlamaktadir.
Karbon Dioksit: B ve C sinifi yanginlar için kullanislidir. Çok temizdir ve herhangi bir kalinti birakmaz. Kisa menzillidir (yangina çok yakindan tatbik edilmelidir).
Su Bazli Kimyasallar: Sadece A sinifi yanginlarda kullanilir. Yeniden doldurulmasi ve temini ucuzdur.
Bu saydiklarimiz en çok kullanilan yangin söndürücü tiplerdir. Seçiminizi yaparken kullanilacak yerin ölçüsü yanginin sinifi ve korumaya çalistiginiz sey ile uyumlu olup olmadigini göz önüne alin. Yangin söndürücülerinizin bulunduklari yerler, kullanilma sekilleri ve sinirlamalari hakkinda çok iyi derece bilgi sahibi olmaniz da son derece önemlidir. Yangin Kanunu tarafindan sart kosulan yangin söndürücüler her yil yetkili bir servis tarafindan gözden geçirilmelidir.
Eger bir yangin söndürücü kullaniliyorsa yinede itfaiyeyi çagirmaniz ve alani tahliye etmeniz gerekmektedir. Kendinizi tehlikeli bir duruma düsürmeyin. Yangini söndürmüs dahi olsaniz yinede bizi çagirin biz gelerek yangini tamamen sönmüs olup olmadigini emin olmak için kontrol edecegiz. Görünüste sönmüs olan küçük bir yangin aslinda bir duvarin içerisinde görünmeden yanmaya devam ediyor olabilir. Bu yangin tavan arasina siçrayabilir ve sasirtici bir hizla alev alev yanan bir cehenneme dönüsebilir. Eger bir depremden sonra herhangi bir yangini söndürmüs iseniz yanginin tamamen sönmüs oldugunu kontrol etmek için itfaiye görevlileri gelene kadar binanin disinda kalin.
YANGIN SÖNDÜRÜCÜYÜ KULLANIRKEN UNUTULMAMASI GEREKENLER:
PIMI ÇEKIN
YANGININ TABANINA NISAN ALIN
SAPI SIKIN
ATESI TARAYIN
DEPREM ACIL DURUM AYDINLATMASI
Bir depremin meydana gelmesinin ardindan en çok karsilasilan problem el fenerinizi bulmaktir. Bütün aile fertlerinizin yataklarinin basucunda bir el feneri bulundurduklarindan emin olun. Son derece kiymetli bir isik kaynagi da elektrikler kesilince otomatik olarak yanan isiklardir. Fiyatlari 10$ - 20$ civarindadir ve duvardaki prize takilirlar. Elektrikler kesildiginde otomatik olarak yanarlar.
Ailenizin ihtiyaçlarini dikkatli bir sekilde gözden geçirin ve aydinlatma malzemeleri satan magazada cimrilik yapmayin. Acil durum aydinlatmasi gece yapilan arama ve kurtarma çalismalarinda son derece önemlidir.
Özellikle depremden sonra herhangi bir gaz sizintisi ihtimali varsa kibrit veya mum KULLANMAYIN.
Acil Durumlarda Kullanilacak Uygun Isik Kaynaklari:
Bütün aile fertleri için el fenerleri
Ev için batarya ile çalisan lambalar
Yedek bataryalar (her alti ayda bir degistirmeyi unutmayin)
Elektrik enerjisi kesildigi zaman otomatik olarak yanmaya baslayan lambalar. Duvarda fise takili olarak birakilan tipler.
Kimyasal olarak isik yayan çubuklar.
Gaz/propan lambalari (arti kibrit, alev gömlegi ve yakit)
Portatif Elektrik Jeneratörü (arti yakit): otomobillerde kullanilan normal benzin ile çalisan tipten alirsaniz, çalistirmak için aracinizin deposundan çektiginiz benzini kullanabilirsiniz. Bir sifon hortumu da Jeneratör ile birlikte bulundurulmalidir. Ihtiyaçlariniz için yeterli güce sahip bir jeneratör satin alin. 200 watlik bir ampul, bir kampi okumaya yetecek kadar aydinlatabilir. Isinma veya serinleme amaciyla kullanmak çok elektrik tüketimine sebep olur. Elektrikli cihazlar için yüksek güçteki bir jeneratöre ihtiyaç vardir.
ACIL DURUM GIDA MALZEMELERI STOGU VE PISIRME
Depremden sonra hayatta kalabilmek için gida da su kadar önemlidir. Psikologlarin belirttiklerine göre ciddi bir duygusal travma geçiren insanlar yasamaktan vazgeçebilir ve hatta bunu takip eden depresyonlardan dolayi ölebilirler.
Psikolojik olarak normal ve saglik bir beslenme felaketin sonucu olarak meydana gelen duygusal travmayi azaltabilir; bu nedenle insanlara, bir felaket aninda kullanmak üzere stok ettikleri malzemelerinin miktarinin, mümkün oldugunca normal günlük hayatlarinda tükettikleri miktari karsilamaya yetecek kadar olmasini tavsiye ediyoruz. Stok edilen gidalar depolamaya uygun tipte olanlardan seçilmelidir. Gidalarin en az dayanacaklari süre buzdolabi olmadan 6 ay olmalidir.
Bu yazinin sinirli kapsami çerçevesinde bir acil durum gida depolama programini uygulamak için gerekli olan bütün gerekli bilgileri verebilmek oldukça güçtür. Bireylerin ihtiyaçlari ve zevkleri son derece degiskendir. Eger normal bir insandan çok daha küçük veya daha cüsseliyseniz, stoklarinizi burada önerilenlerden farkli olarak ayarlamak isteyebilirsiniz. Buradaki bilgiler acil bir durum için gida stogu yapmak isteyen insanlara bazi fikirler vermek amaciyla önerilmistir. ALINMASI GEREKEN SEYLER IÇIN BIR ALISVERIS LISTESI OLUSTURMA AMACI GÜDÜLMEMISTIR. Her kategoride ihtiyaç duyulacak olandan daha fazla gida listeye dahil edilmistir. Ailenizin ihtiyaçlarini ve zevklerini göz önüne alin.
STOKLARI DEGISTIRMEK
Stoklari her ALTI AYDA bir degistirmek son derece önemlidir. Bunun nedeni her seyin alti ayda bir bozulacagi veya çürüyecegi için degildir. Fakat, stoklari yenilemeyi normal aliskanliklarinizin bir parçasi haline getirmek zorunda olmanizdan dolayidir. Degistirmeyi hatirlamanin en kolay yolu, enerji tasarrufu nedeni ile saatlerin ileri veya geri alindigi zamanlarda stoklarinizi yenilemektir. Unutmayin, SAATLERINIZI AYARLADIGINIZDA, STOKLARINIZI DA DEGISTIRIN. (Saatlerin bu geri veya ileri alinma zamanlarinin, ayni zamanda duman detektörlerindeki bataryalarin degistirilme zamanlari oldugunu da hatirlayin.)
Bu islemi gerçeklestirmeyi düsünme sizin için ne kadar kolay olursa, onu sürekli yapma konusunda da o kadar egilimli olursunuz. Stoklarinizi degistirdiginizde onlari kaldirip atmayin. Mutfaginiza koyun ve kullanin. Her sey çöpe gitmek zorunda degildir.
UNUTMAYIN : Stoklarinizi degistirmek bataryalari, gidalari, sularinizi, ilaçlarinizi (özel olarak hazirlanmis veya eczanelerde satilan standart ilaçlar) kapsamali fakat bunlarla sinirli kalmamalidir. Ayni zamanda kullanirken yangin söndürücünüzü kontrol etmeyi ve sallamayi da unutmayin.
ÖRNEK GIDA MALZEMELERI
KISI BASINA VE EVINIZDE BESLEDIGINIZ HER HAYVAN IÇIN en az YEDI GÜNLÜK GIDA MALZEMESI stok etmeniz gereklidir. Bunlar raf ömrü uzun dayanikli gidalar olmalidir. Bu malzemeler soguk, kuru ve isik almayan bir yerde depolanmalidir. Isi ve nem gidanin bozulmasini çabuklastirir.
Asagida birkaç örnek gida malzemesinin listesi verilmistir. Bu liste hiçbir sekilde stok edilecek gidalarin tamamini göstermemektedir. Kendinizin ve ailenizin yiyecegi malzemeleri depo etmelisiniz. Evinizde günlük olarak kullandiginiz gidalari seçmeye özen gösterin. Çocuklariniz depremden önce konserve ton baligi yemiyorsa depremden sonra da büyük olasilikla yemeyeceklerdir. Planlarinizi sanki yedi günlük kamp tatiline gidiyormus gibi hazirlayin; yapmakta oldugunuz is de aslinda budur.
Öncelikle buzdolabindaki, daha sonra dondurucudaki ve sonra da stok ettiginiz gidalari tüketmeyi unutmayin.
IÇECEKLER
Süt- Susuz veya buharlastirilmis
Karbonat
Kahve, çay çesitleri, hazir kakao- Kafein içeren gidalarin suyu vücudunuzda daha hizli tasiyacagini unutmayin, bu sekilde ½ oraninda daha fazla su stokladiginizi kabul edebilirsiniz.
Istenilen Toz Içecekler- Bunlarin hazirlanmasi için ayrica su gerektigini unutmayin.
Sebze, domates ve sebze sulari.
Gatorade gibi sporcu içecekleri
Tahil Ürünleri:
Çok sayida kahvalti hububati
Kagit paketlerde hazir ACI baharat
Kek karisimi- Sadece su gerektiren türden alin.
Ekmek- Dondurucuda saklayin.
Makarna
Un
Misir gevregi
Tuzlu bisküvi
Pirinç
Protein Kaynaklari:
Konserve et: Beykin, sosis, et ezmesi, kirmizibiberli con carne, et yahnisi
Konserve Kümes Hayvani eti: Tavuk, hindi
Konserve Balik: Ton baligi, som baligi, sardalya
Peynir: Sert parafinli kagida sarili peynir daha uzun süre dayanir.
Kurutulmus Yumurta
MEYVE VE SEBZELER
Konserve kabuksuz meyveler
Konserve armut, seftali, kayisi, erik
Konserve turunçgiller
Konserve sebzeler
Kuru börülce
Hazir patates püresi
Paketlenmis kuru fasulye
TEMEL GIDA MALZEMELERI
Tuz
Seker
Kizartma yagi
Kati yag
Karbonat
Bal
ÇEREZLER VE DIGER GIDALAR
Kuru yemisler
Fistik ezmesi
Sekerleme
Kuru meyve
Kuru çorba karisimi
Konserve çorba
DEPREMDEN SONRA YEMEK PISIRME
Üç gün veya daha uzun süre soguk yemekler yemek hiç hos degildir. Beden ve ruh sagliginiz için mümkün oldugunca normal biçimde yemek yemeniz gereklidir. Üç gün veya daha uzun süreli bir kampa gitmis gibi olacaksiniz. Bu nedenle asagida sayilan esyalari yaninizda bulundurun:
Kamp ocagi (Çok sayida Propan veya Beyaz Gaz tüpü bulundurun)
Sirt çantasi ocagi
Depremden sonra baca uzmani tarafindan video denetimi yapilmadan SÖMINE kullanilmamalidir. Gözle görülmeyen hasarlar tavan arasinda yangina veya karbonmonoksit gazinin eve sizmasina neden olabilir.
Barbekü (Mangal kömürü ve Starter Sivi)
Sterno (tip) Ocak
Pisirme aletleri:
Tencereler
Tavalar
Fincanlar ve Bardaklar
Çatal, Kasik ve Biçaklar
KONSERVE AÇACAGI: Stok ettiginiz bütün konserve kutularin kapaklarini açmak için.
YEREL DAGITIM HATTI VANALARININ KAPATILMASI
Bir depremden sonra gaz, elektrik ve suyun nasil ve ne zaman kesilecegini evdeki herkesin ögrenmesi için bir bedel ödemek gerekli degildir. Bu durum kapatma vanalarinin yerlerini belirgin biçimde isaretlemek ve gerekle talimatlari yakin bir yere asmak kadar basit olabilir. Asagida kapatma vanalari için çok bilinen örnekler verilmistir. Çok degisik bir malzemeye sahip olsaniz da (propan tanki gibi) kapatma islemi benzer sekilde yapilacaktir. Kapatma vanalarini bulamamaniz veya vana sistemini anlamamaniz durumunda yerel dagitim sirketi veya tankinizi aldiginiz yerle baglanti kurun. Dagitim hatlarinda veya yakininda gaz kokusu aldiginizda veya hasar gördügünüzde ilgili hatlarin kapatilmasi gerektigini unutmayin.
DEPREMDEN ÖNCE
GAZ VANASINI KONTROL EDIN.: Vanalarin gerektiginde ne sekilde kapatildigini bildigine inandiginiz veya bilmesi gereken kisilerle birlikte gaz sayacinin ve ana kapatma vanasinin yerini belirleyin ve bunlari iyice taniyin.
Binanizdaki vanalari tanimak için asagida verilen gaz sayaci ve ana kapatma vanalarina ait resimleri inceleyin.
12” ayarli veya diger bir uygun anahtar ile ana vanayi sadece 1/8 tur saga veya sola çevirin (bu hareket baslangiçta zor gelebilir).
DIKKAT: Ana vanayi 1/8 turdan fazla çevirmemeye dikkat edin (böyle yaptiginizda büyük olasilikla kilavuz lambalariniz sönecek ve tekrar yanmalari için egitimli personel çagirmaniz gerekecektir).
Vanayi çalistigindan emin olmak için çevirdikten sonra, ANAHTARI SAYAÇDAN ÇIKARMAYIN VE anahtari sayaç üzerine sabitlestirmek için “fermuar baglayici” veya kayis kullanin.
Ayarlanabilir anahtar kullandiginizda onu vananiza uyan ebatta saklamaya dikkat edin. Bu sekilde paslanma veya asinma durumunda bile vananiza uyacaktir. Anahtari sabitlestirmeden önce hareketli kisimlara yag veya gres sürün. Bunlar anahtarinizin fonksiyonel ve kullanima hazir bir durumda saklanmasina yardimci olacaktir.
ANA VANANIZ 1/8 TUR DÖNMEZSE GAZ SIRKETI ILE BAGLANTI KURUN, ONLAR VANAYI ONARACAK VEYA DEGISTIRECEKLERDIR.
GAZIN KESILMESI
Gaz sayaci ana gaz kapatma vanasinin yerini belirleyin (genellikle evin disindadir). Bu vana genellikle yer altindan çikan ve sayaca giden bir borunun üzerindedir. Vanayi boruya çapraz biçimde çevirin (“Depremden Önce” basligi altindaki “Yerel Dagitim Hatlari” sayfasindaki büyük örnegi inceleyin. Vanayi kapattiginizda evinizdeki ve çevresindeki bütün kilavuz lambalar (ocak, firin, çamasir kurutucu, yüzme havuzu/sauna isitici, su isitici vb.) sönecektir. Gaz tekrar verildiginde kilavuz lambalarin tekrar yakilmasi için gaz sirketini veya diger bir vasifli elemani çagirmaniz gerekecektir. Bütün kilavuz lambalarinin tekrar yakilmamasi evin içinde tehlikeli miktarda gaz birikmesine neden olabilir.
Unutmayin ki gaz kokusu hissetmediginiz de veya evinizde önemli bir hasar olusmadiginda gazi kesmeniz gerekli degildir. Buradaki karar size aittir. Büyük bir depremde gazin kesildiginden emin olmak için en güvenilir yol otomatik gaz kesme vanalarini kullanmaktir. Deprem aninda evde bulunmasaniz bile otomatik kesme vanasi otomatik olarak gazi kesecektir. Daha fazla bilgi ve montaj için yerel gaz sirketine basvurun.
Acil durumlarda hizli ve kolay bir sekilde vanaya ulasabilmek için ana gaz kesme vanasinin çevresini temizleyin.
Gazi kesmek için bir anahtar (veya özel bir alet) kesme vanasina yakin bir yerde veya kolay ulasilabilen diger bir noktada boruya takilmalidir. Acil durumlarda bulundugu yerin kolaylikla fark edilmesi için kesme vanasini beyaz veya parlak bir boya ile boyayabilirsiniz.
Ana gaz kesme vanasini kapatabileceginizden veya düzgün çalistigindan emin degilseniz (paslanma belirtisi vb.) ya da kilavuz lambalarini tekrar nasil yakilacagini bilmiyorsaniz yerel gaz sirketinizle baglanti kurun. Sirket evinize bir servis yetkilisini göndererek dogru çalisma prosedürünü size gösterecek ve vana, kilavuz lambalari kontrol edecektir.
ELEKTRIGIN KESILMESI
Ana elektrik kesme devresinin yerini bulun.
Evinizde sigorta ve devre kesiciler yerlestirilmis olabilir. Evinizde sigorta varsa biçakli kesici kolu veya yerinden sökülebilen sigorta üzerinde “ANA SIGORTA” isaretini koymaniz gerekir. Evinizde devre kesiciler varsa bunlari ortaya çikarmak için devre kesici kutusunun metal kapagini açmaniz gerekebilir (metal kapagi kesinlikle çikarmayin). Ana devre kesici üzerinde açma ve kapama konumlari belirgin biçimde isaretlenmelidir. Ilk olarak bütün küçük devre kesicileri , daha sonra “ana” kesiciyi kapatin. Ana sigorta veya kesici panelin yaninda veya evin baska bir tarafinda bagli panellerin olmasi durumunda herhangi bir acil durumda kendinizi emniyette hissedin ve bunlari da kapatin. Kisa devre olmasi durumunda bir kesici veya sigorta bypass geçilebilir.
Not: Bütün sorumluluk sahibi aile üyelerine acil durum aninda yerel dagitim hatlarinin nasil kapatilacagi ögretilmelidir. Dagitim hatlarinin hem açik hem de kapali konumlari hakkinda bilgili olmalari gerekir.
SUYUN KESILMESI
Evinize gelen ana su hattinin yerini belirleyin (büyük olasilikla bodrum katinin ön kisminda bulunur). Boru üzerinde bir giris vanasi göreceksiniz. Deprem sonrasinda su kaçagi olmasi halinde bu vanayi kullanarak evinize gelen suyu tamamen kesin. Acil durumlarda vanayi kolayca bulmak için vanayi boyayabilirsiniz.
Su sayaç kutusundan binaniza gelen bütün suyu kesebilirsiniz (genellikle cadde veya kaldirim tarafindadir). Uzun bir tornavida veya özel alet kullanarak kapagi açin. Bu kutu kolay erisilebilecek bir yerde degilse veya kutuyu bulamiyorsaniz yerel su idarenize basvurun. Herhangi bir gereksinim duymadan önce bu kutunun ve su vanasinin yerini belirlemeniz gereklidir.
Su sayacinin içinde gaz sayacindakine benzer bir vana göreceksiniz. Bu vanayi da aynen gaz vanasinda oldugu gibi çevirin.
DEPREMDEN SONRA
SAYACINIZI GAZ KESME VANASINDAN KAPATIN:
Hasarli veya hasarsiz binanizin içinde gaz kokusu, sesi alirsaniz veya bundan süphe etmeniz durumunda,
Gazli su isiticinizin veya diger bir gazla çalisan cihazinizin yere düsmesi ve/veya duvar baglantisindan çikmasi durumunda,
Binanizin duvarlarinda veya beton döseme levhalarinda büyük çatlaklar meydana gelmesi gibi büyük bir hasar görmesi VE gaz hatlarinin bundan zarar gördügünden süphe etmeniz durumunda,
UYARI: Gaz kokusu aldiginizda hiçbir elektrik anahtarini açmayin. Kaçak kontrolü için açik alev kullanmayin. Elektrik degeri güvenli, su geçirmez olmamalari durumunda pille çalisan el fenerlerini kullanmayin. Gaz kaçagi olmasi halinde en güvenilir isik kaynaklari kimyasal madde çubuklaridir.
UYARI: Gaz kaçaklarini kontrol etmek üzere hasarli binalarin içine girmek çok tehlikelidir ve önerilmez.
DIKKAT: Depremden sonra artçil soklar devam edecek ve binaniz daha fazla hasar görecektir (belki de bu soklar sirasinda ilk kez hasar görecektir).
UNUTMAYIN: Vasifli bir eleman tarafindan gaz kaçagi tam olarak kontrol edilmeden gaz vanasini yeniden açmayin.
UNUTMAYIN: Bütün kilavuz lambalarin vasifli veya gaz sirketinden gelen bir eleman tarafindan tekrar yanar duruma getirilmesi gereklidir.
AGIR MOBILYALARIN SABITLESTIRILMESI
Kaliforniya’da uzmanlar bize depremden sonra bina disina kosmamamizi önermektedirler. Bunun nedeni binalarimizin diger ülkelerdeki kadar hasar görme ihtimalinin az olmasidir. Ahsap kafesli binalarimiz depreme oldukça dayaniklidir. Kati insaat yasalarimiz, modern (1933 sonrasinda) kagir binalarin yikilma tehlikesini azaltmaktadir. Deprem sirasinda en fazla yaralanma tehlikesi yapiya bagli olmayan nedenlerden kaynaklanmaktadir. Dekoratif amaçli ve sabit esyalarin, agir mobilyalarin yuvarlanmasi sonucunda meydana gelen yaralanmalarin orani çok yüksektir.
Yaralanmalari azaltmanin en ekonomik yollarindan biri yapisal olmayan tehlikelerin azaltilmasidir. Burada birkaç tehlike üzerinde durulacak ve bazi çözümler önerilecektir.
PENCERE VE AYNA CAMI
Kesici parçalar yere düsebilir ve odaya dagilabilir. Emniyet camini, telli camlari veya pencere günes/emniyet bantlarini dikkate alin. Günes/emniyet bantlari camin izolasyon faktörünü de arttirma avantajina sahiptir. Enerji tasarrufu bant masrafini karsilayabilir. Caminiz emniyetli tipte degilse masrafsiz güvenlik önlemleri de alabilirsiniz. Panjurlari indirebilir ve kapatabilirsiniz, perdeleri çekebilirsiniz. Asagi indirilmis, kapatilmamis stor perdeler bile dagilan cam parçalari için bir ölçüde güvenlik saglamaktadir. Yataklarin yanindaki pencereler için en iyi çözüm pencere günes/emniyet bantlarinin kullanilmasidir.
AGIR MOBILYALAR
Dogal felaketler sirasinda özellikle yüksek, çok agir mobilyalar hareket edecek ve yere yuvarlanacaktir. Bütün mobilyalari duvara vidalamak için metal kablo örgüsü, zincir veya dirsek kullanin. Duvar vidalari genellikle uygun ebatta yuvali vidalardir. Duvar vidalarini bir saplama içine vidalayin (saplama duvari destekleyen dikey 2”x4 ahsap takozdur, normal olarak 16” araliklarla yerlestirilirler). Ekonomik elektronik saplama bulucusunun kullanilmasi ile isiniz kolaylasacak duvariniza daha az zarar gelecektir. Her zaman vida kullanilmali, çivi kullanilmamalidir.
GAZLI EV CIHAZLARI
Sobaniz, su isiticiniz, firininiz, elbise kurutucunuz vs. dogal gaz veya propan ile çalisabilir. Emniyete alinmamis gazla çalisan ev cihazlari bir deprem sirasinda birisi tarafindan tahrip edilebilir veya gaz besleme hatlarinda kirilmalar ve delinmeler meydana gelebilir. Eger bu cisimler yerlerinden oynatilir veya devrilirse, meydana gelen gaz kaçagi aksi taktirde küçük hasarlar ile kurtarilabilecek evinizi tamami ile tahrip edebilir. Gazla çalisan bütün ev cihazlarini bir duvara monte edin ve esnek gaz borulari kullanin. Esnek gaz borulari biraz hareket etmeye izin verebilmek için gerekenden daha uzun olmalidir. Bu cihazlar egilme, yuvarlanma ve kaymayi önlemek için üstten ve alttan sabit bir sekilde bir yere tespit edilmelidirler. Saglam ipler veya örgülü kablolarla su isiticinizin duvara olan montajini daha da saglam bir hale getiriniz.
BUZDOLAPLARI
Buzdolaplari son derece agirdir ve çogu da tekerleklidir. Agirliklarindan dolayi yerlerinden oynar veya devrilirlerse, insanlari ezebilirler. Bir deprem sirasinda yerlerinde kalmalari ve dik durmalarini temin etmek için buzdolaplarini üstten ve alttan sabitleyiniz. Bunun için delikli metal seritler kullaniniz. Bir ucunu duvara dubelle tutturun ve diger ucunu buzdolabinin ana gövdesine saglam bir sekilde sabitleyin. Metal seridi buzdolabin arkasindaki bobinlere veya kangallara tespit etmeyin. Bunlar çok dayaniksiz ve hafif malzemeden yapilmis olup, buzdolabinin agirligina tahammül edemezler.
DUVARDA ASILI OLAN AYNALAR, RESIMLER, SAATLER VS.
Duvarda asili olan her sey, büyük bir deprem sirasinda yerinden çikacak ve düsecektir. Uygun ölçüde bir dübel kullanin ve daha hafif cisimler için delik bir duvar dübeli kullanin. Daha büyük cisimler duvarda bulunan bir dübele monte edilen daha büyük bir vida kullanmayi gerektirirler.
DEKORATIF ESYALAR
Yerine saglamca tespit edilmemis cisimler bir sok sirasinda düsecektir. Raflarin ön kisimlarini bir tel, tek lifli olta ipi (misina) veya koruyucu kornis ile çevirin (ip veya kornis raf tabanindan raf yüksekliginin 1/3’ü kadar yüksekte olmalidir). Esyalar yerlerine velcro (cirtbant), iki tarafli yapiskan bant veya porselen tutkali ile sabitlenebilir. Büyük veya agir esyalari en alt rafa yerlestirin. Agir cisimler sanayi tipi daha güçlü velcro bantlarla yerlerine tespit edilebilir.
DOLAPLAR
Bir deprem sirasinda dolaplar açilacak ve içindekiler ortaliga saçilacaktir. Agir esyalari en alt raflara yerlestirin ve kapaklarinin açilmamasi için uygun menteseler kullanin.
PARLAYICI VE YANICI SIVILAR
Ortaliga dökülmüs parlayici ve yanici sivilar yangina yol açabilir ve depremden hasar görmeden kurtulan bir evi tamamen harabeye çevirebilir. Bütün parlayici ve yanici sivilari evin disinda, kendi orijinal/uygun kutularinda ve yapilardan ve araçlardan uzakta muhafaza ediniz. Eger parlayici ve yanici sivilari evinizin içerisinde muhafaza etmeniz gerekiyorsa bunlari garajinizda, kilitli dolaplarda ve daima en alt rafta muhafaza ediniz. “Tehlikeli maddeler” kismina bakiniz.
PENCERELERIN YANINDA YERLESTIRILMIS OLAN YATAKLAR
Bütün yataklar bir depremi yaralanmadan atlatmaniz için “güvenli bölgeler” olmalidir. Düsen bir pencere cami ciddi hasarlara sebep olabilir. Eger bir yatak mutlaka bir pencerenin altina yerlestirilmek zorunda ise güvenlik filmi monte edin. Bunun maliyeti her fit kare basina 2$’dir. Bu film tabakasi kirilan cami bir arada tutacak ve böylece büyük bir deprem sirasinda kirildiginda yataginizin üzerine cam parçaciklari yagmur gibi yagmayacaktir. Pencere boyama firmalari sari sayfalarda (telefon rehberi, meslekler rehberi vs.) bulunabilir.
IS HAYATINDA YAPISAL OLMAYAN HASARLARI AZALTMAK
Iyi çalisanlariniz sizin en degerli varliklarinizdir. Onlari güvenli bir çalisma ortami ile koruyunuz.
EKIPMANLAR VE TEÇHIZAT: Bir hizada bulunan çoklu dosya dolaplarini, büyük dolaplari, kitapliklari vs. birlikte bantlayiniz. Yüksekte bulunan raflar üst kisimlarinda birbirleri ile baglanmalidir ve zemine tespit edilmelidir.
Masa üstü bilgisayarlari ve daktilolari yerlerine tespit ediniz.
Zemin üzerinde bulunan bilgisayar kesintisiz güç kaynaklarini bagli olduklari is istasyonlarinin yanina yerlestiriniz.
Dolap kapaklarini uygun menteselerle güvence altina aliniz.
Tehlikeli maddeleri dogru sekilde depolayiniz ve bütün çalisanlarinizi bunlar hakkinda egitiniz.
Herhangi bir yere bagli olmadan duran hareketli kisimlari güvence altina aliniz.
Iyi bir genel kural olarak masa üstü seviyesindeki her seyi güvence altina aliniz.
BAS SEVIYESINDEN YUKARIDA BULUNAN CISIMLER
Bas seviyesinin üzerinde ve tavanda asili bulunan görünen veya görünmeyen cisimler altinda çalisan isçiler için tehlike arz edebilir. Masa üzerinden daha yüksek seviyede bulunan bütün cisimleri güvenli hale getiriniz.
Tavanlarda asili bulunan diagonal (tavanda köseden köseye uzanan) örgü tellerini kontrol ediniz.
Aydinlatma armatürlerini ve fluoresant ampul panellerinin yerlerinde saglam bir sekilde durdugundan emin olunuz.
Dekoratif tavan panellerini, spot isiklarini, hoparlörleri, klima cihazlarini vs. yerlerine güvenli bir sekilde monte ediniz.
Basinizin üzerinde duran askili tavanlari tutan kablolarin, dübellerin ve vidalarin saglam olup olmadigini kontrol ediniz.
ELEKTRIKLI CIHAZLAR
Eger güvenli hale getirilmemis elektrikli cihazlarin kablo baglantilari kopar veya enerji tasiyan kablolar açiga çikarsa sok tehlikeleri meydana gelir. Güvenli hale getirilmemis cihazlar ofis binanizdaki elektrik tesisatinda kisa devreler meydana getirebilir.
Elektrikle çalisan bütün cihazlari güvenli hale getiriniz.
Acil durum aydinlatmasi ve bilgisayarlari veri kayiplari meydana gelmesine karsi korumak için bir destek jeneratörü bulundurun. Jeneratörler, yakit tanklari, bataryalar ve yakit borularinin uygun bir sekilde güvence altina alinmasini saglayin.
Acil durum aydinlatmasini güvence altina alin.
Iletisim cihazlarini, switchleri ve kontrol kutularini güvence altina aliniz.
FABRIKA EKIPMANLARI
Fabrikalarda bulunan ekipmanlarin kaybi bir depremin meydana gelmesinden sonra sizi, isinizi devam ettirmekten alikoyabilir. Su isiticilari, firinlar, boilerler, fanlar, pompalar, isitma, havalandirma , klima cihazlari ve bunlara baglantili olan hatlar ve borulari güvence altina aliniz.
TEHLIKELI MALZEMELER
Güvence altina alinmadan veya uygun olmayan sartlarda depolanmis olan tehlikeli kimyasal maddeler isiniz için büyük bir tehlike yaratabilir.
Üretimde kullanilan kimyasal maddelerin büyük konteynerlerini veya temizlik malzemelerini güvence altina aliniz.
Bütün toksit malzemelerin dogru konteynerlerde bulunmasini ve uygun sekilde etiketlenmesini saglayin.
Bu tür maddelerin dökülmesi durumunda her çalisanin ne yapmasi gerektigini bilmesini ve ögrenmesini saglayin. Bir deprem meydana gelmesi halinde dökülmelerini önlemek amaciyla bütün toksik, sicak veya tehlikeli maddelerin büyük konteynerlerini kapali bulundurunuz.
ÇALISANLAR
Ev ve isyeri için bir egitim ve teyakkuz programi meydana getiriniz. Ailelerin de bu ise ilgi göstermelerini tesvik ediniz.
Çalisanlarinizin evde ve isyerinde hazirlikli bulunmalarini tesvik ediniz.
Her çalisana tehlikeler, güvenlik uyarilari, acil durum planlari ve malzemeleri ile ilgili olarak özel talimatlar veriniz.
KOMSULAR
Komsularinizin ne yaptigindan haberdar olun. Onlarin yapacaklari girisimler sizin evinizi tehlikeye atabilir. Komsularinizin potansiyel proplemlerine iliskin planlar yapmak zorunda kalabilirsiniz.
SICAK SU ISITICINIZI GÜVENCE ALTINA ALMAK
Bir deprem meydana gelmesi durumunda su isiticinizin yerinden oynamasini önlemek için onu duvara ve zemine saglam bir sekilde tespit etmeniz gerekir. Su isiticinizin yerinden oynamasi gaz veya su borularin kirilmasina yol açabilir ve aksi taktirde depremden hiç bir zarar görmeden kurtulabilecek olan evinizi mahvedebilir. Ayni zamanda gazla çalisan ev aletlerinize baglanan gaz borularinizin mevcut esnek modellerden olmasini saglayin.
DUVARI ISARETLEYINIZ : Keçe uçlu bir markör ile su isiticisini, tepesinden alti inç asagisindan ve termostat kontrol vanasinin dört inç yukarisindan isaretleyiniz. Bu isaretleri su isiticisinin arkasindaki duvara tasiyiniz.
TAKOZLARI YERLESTIRINIZ : Takozlari su isiticisinin arkasindaki duvara yerlestirip isaretleyiniz, takozlari su isiticisindan 24 inç daha genis olarak isaretleyiniz. Ucuz elektronik takoz bulucular yerel nalburlarinizda mevcuttur. Takozlar merkezden merkeze 16 inç aralikla yerlestirilir.
BORUCU BANDININ EN ÜST SERIDINI TESPIT ETMEYE BASLAYINIZ : Tankin tepesinden baslayiniz. Kullandiginiz en uzaktaki takozu belirleyiniz ve buna 3/16 inçlik bir kilavuz deligi açiniz. Borucu bandinin bir ucunu duvara tespit etmek için rondelayla birlikte 5/16 inç x 2 1/2 inçlik bir agaç vidasi kullaniniz. (madeni borucu bandini kullaniniz, yeni plastik borucu bandini kullanmayiniz).
BORUCU BANDINI TANKIN HER IKI YANINDA YER ALAN EN AZ IKI TAKOZA TESPIT EDINIZ : Borucu bandini bir sonraki takoza tasiyip islemi tekrarlayiniz.
BANDI, TANKI TAMAMEN ÇEVRELEYECEK SEKILDE SARINIZ : Borucu bandini tankin etrafina sariniz. Arkadan baslayip bandi arka taraf boyunca sarip ön tarafa ve tekrar arka tarafa sariniz. Böylece bant bir çember olusturacaktir.
BORUCU BANDININ DUVARA TESPITINI EN AZ IKI TAKOZA DAHA UYGULAYARAK TAMAMLAYINIZ : Bandin duvar takozuna tespit islemini tekrarlayiniz. Bandin gevsek olmamasina, gergin tutmaya dikkat ediniz.
BÜTÜN ISLEMI ALT TANK KAYISI IÇIN TEKRARLAYINIZ :
Bütün islemi yeniden tankin alti için tekrarlayiniz.
TANKIN ARKASINA YANMAZ BIR TAMPON YERLESTIRINIZ:
Bu, tankin duvara dogru hareket etmesini önleyecektir.
Tamponu, takozlara tespit ediniz.
ISI; SU ISITICISININ AYAKLARINI DÖSEMEYE TESPIT EDEREK TAMAMLAYINIZ: Su isiticisinin bulundugu zemine su isiticisinin ayaklarini tespit etmek için tirnaklara açi veriniz.
ÇOCUKLARIN BASA ÇIKMALARINA YARDIMCI OLMAK : Felaket sonrasi özellikle çocuklarin moralleri bozuk olup abartili duygular sergileyebilirler. Bu reaksiyonlar normal olup genellikle uzun sürmeyecektir.
ASAGIDA ÇOCUKLARINIZDA GÖREBILECEGINIZ BAZI SORUNLAR SIRALANMISTIR :
Karanliktan, ayrilmaktan veya yalniz kalmaktan duyulan asiri korku.
Ebeveynlere siki sikiya yapismak, yabancilardan korkmak
Endise
Çocukça (olgun olmayan) davranislarda artis
Okula gitmeyi istememe
Yemek yeme/uyuma davranislarinda degisiklik
Saldirgan davranislarda artis veya utangaçlik
Yatagini islatma veya parmak emme
Sürekli görülen kabuslar
Bas agrilari veya diger bedensel sikayetler.
ÇOCUGUNUZA YARDIMCI OLACAK BAZI SEYLER SUNLARDIR :
Çocugunuzla felaket hakkindaki duygulari üzerine konusunuz. Kendi duygularinizi da paylasiniz. Ne oldugu
eprem öldürmez,Biinalar öldürür.
