Motosiklet Ile Pamir Ve Moğolistan (rapor Ve Rehber)

08.07.2019 (22.Gün)
Arvayker – Ulan Batur

Gece Osman “ben erken kalkayım, beni bekleme yolda, seninle Ulan Batur’un girişinde buluşalım” diye anlaştık. 1000 cc ile 250 cc asfalt yolda epey yorucu oluyor. O bana yetişmeye çalışıyor, ben onu bekliyorum olmuyor. Neyse Osman sabah 5:00 gibi kalkıp yola çıktı. Bende 7:00 gibi uyanıp yola çıktım.



Yol asfalt olduğundan yapıştıra yapıştıra gidiyorum ama Osman piyasada yok. İnternetimizde olmadığından iletişim kuramıyoruz. 300 km. gittikten sonra Lün yakınlarında benim ön lastik indi.
Dedim motoru bu kadar översen olacağı buydu. İndiği yerin 500 mt. İlerisinde bir lastikçi varmış. Gittim, ön lastiği sökmeye çalıştı sökemedi. Biraz da benden kaynaklandı. Lastiğin bir tarafı normal anahtar ile sökülüyor, diğer tarafında alyan deliği benim kafamı karıştırdı. Tenere varken alyan tarafı için anahtar çok zor bulunduğundan ben de anahtar vardı. Bende bununda öyle olduğunu düşündüm. Lastikçi bir saat alyan aradı bulamadı.

Lastiği sökemeyince hava bastı. Kontrol ettiğimizde lastiğin patlamadığını gördük. Havasını tamamladık, orada yemek falan yedim. Bir saat oyalandım ama lastik inmedi. Tamam dedim sıkıntı yok. Yapıştırdım yola devam ettim. Osman ile anlaştığımız yerde buluştuk. Benden iki saat önce buraya gelmiş. Ben durumu anlattım, içime de kurt düştüğünden bir motorcu bulup oraya gitmeye karar verdik. Burası Ulan Batur’da KTM servisiymiş. Oraya doğru yola çıktık. Ulan Batur şehir merkezinde giderken, motorcuya 3 km. kala lastik tamamen indi.
Osman’ın yanında hava makinası ile lastiği şişirelim dedik ama yemedi. Hemen indi. Burada da 700 mt. İleride lastikçi gördük. Orada ön lastiği sökelim dedik ama yine alyan bulamadık. Sanayi de aradık o kadar uğraştık yok alyan bulamadık. 2-3 saate yakın orada uğraştık olmadı.

Lastiğe 35 hava bastık, Osman hafif olduğunda üzerine bindi 2 km. ileride olan motorcuya kadar üzerinde ayakta gittik.

(Buralarda sıkıntı ve sıcaktan foto aklıma gelmedi)



Motorcuda durumu anlattık. İç lastik bende vardı, lastiği söküp, iç lastiği takmaya 20 dolar para istediler. Biraz kızdım ama yapacak bir şey yoktu. Alyanı bulamadık. Hemen 15-16 yaşındaki bir eleman geldi, yıldız tarafını söktü, vidaya bir vurdu mil karşı taraftan çıktığını görünce içimden kendime epey bir yardırdım. Meğer alyana gerek yokmuş. Yıldız tarafını sökmek yeterliymiş. Tenere’den aklımda kalan bilgi yüzünden 4-5 saatim ve param gitti. Motor yağınıda değiştireyim dedim ona sadece yağ için 527 TL para istediler. 2-3 defa sordum, çeviri hatası mı var diye ama dolar karşılığını söyleyince gerçek olduğunu gördüm. Asla o kadar para vermem dedim. Yağı değiştirtmedim.

İlginçlikler bu kadar da değil. Bir gün önce Osman motorun arızasından ve yavaşlığından şikayet edince satalım gitsin dedim. Sonra bunu ciddiye aldı, tamam satalım dedi. Kafaya koydu satacağını. Bu KTM servisi de hem sıfır motor satıyor, hem aksesuar, hem de tamir yapıyor. Patrona durumu anlattık, o da tamam satın alırım dedi.



Osman motoru zaten kazalı aldı. Motorda hasar kaydı vardı. Aldığı adam motoru sıfır almış, kamyonetle evine götürürken araç kaza yapmış, kasko firmasından motoru yaptırmışlar. Adam daha sonra motoru Osman’a satmış. Yani Osman kazalı sıfır km. bir motor almış oldu. Zaten bu yolculukta da zincir-dişli bitti, lastikler bitti, motorda da sorun çıktı. En önemlisi de işbaşı yapmasına 3 gün kaldı buradan 3 günde Türkiye’ye motorla dönmesi imkansız. Bütün oklar satılmayı gösterdi. Neyse motoru 60.000.000 Tugrik (2700 dolara) KTM servisine sattık. Hemen orada bir kağıda satış sözleşmesi yaptık. Ruhsat ve ülkeye girişte verdikleri gümrük deklarasyon kağıdını verdik. Plakayı da söküp yanımıza aldık. Motoru satınca “benim lastik değişimi de senden olsun boss” dedim. Biraz uğraştırdı ama kabul ettirdim. Ben de o parayı verecek göz var mı diyerekten bu da bana yaradı.

Satış işlemleri bittikten sonra, buradan tanıdığım bir abinin işyerine gittik. Karnımızı doyurduk. Sağ olsun bizi evinde ağırladı. Bu kadar hareketli bir günün ardından gece 01:00 gibi uyuduk.

09.07.2019 (23.Gün)
Ulan Batur – Altanbulag

Sabah erkenden kalkıp yine Türk restoranına geldik. Kahvaltıdan sonra. Eşyaların bir kısmını burada bırakıp. Tonyukuk Anıtına gitmek üzere yola çıktık.



Yazıtlar merkeze 60 km. O kalabalık Ulan Batur trafiğinden çıkıp Bayanzurkhiin kasabasına geldikten sonra yine toza girdik. Bu toz dün girdiğimizden daha da berbat bir tozdu. Yol çalışması var ama buradaki çalışmalar çok ilgin. Yol yaparken bütün yolu kapatıp tahliye yolundan veriyorlar. Tahliye yolu da greyder bıçağını değdirmiş bırakmış gibi. Herkes yine kendine yol yapmış Berbat ötesi bir yoldu. Anıta 20 km. kala yol düzeldi.

Zaten Reis bu yolu yaptırmış



Ana yoldan 11 km. sonra Tonyukuk anıtına geldik.



(ALINTI BAŞI)

1.taş, 1. yüz. (Batı yüzü)

1- Ben Bilge Tonyukuk’um. Kendim Çin ülkesinde doğdum. Türk bodunu Çin’e bağlı idi.
2- Türk bodunu (bir) baş bulamadan Çin’den ayrıldı, (bir) baş buldu. (O) başı bırakıp Çin’e yine döndü. Teñri şöyle demiş beliğ: “Baş verdim,
3- Başını bırakıp geri döndün. Döndüğün için Teñri öldürmüştür beliğ”. Türk bodunu öldü, eridi, yok oldu. Türk Sir bodununun yurdunda
4- boy kalmadı. Uzakta, dışarıda kalmış(lar) toparlanıp yediyüz oldu(lar). İki bölüğü atlı, bir bölüğü yaya idi. Yediyüz kişiyi
5- yol göstereni, büyüğü şad idi. Katıl dedi, katılanı ben oldum: Bilge Tonyukuk. (Bu şadı) Kağan mı kılayım dedim. Düşündüm. Sıska boğalı, semiz boğalı ırakda
6- bölünseler (hangisi) semiz boğa(dır), (hangisi)sıska boğa(dır) diye bilinmezmiş diye, öylece düşündüm. Ondan sonra sonra Teñri bilgi verdiği için, özüm, kendim (o şadı) kağan kıldım. Bilge Tonyukuk, Boyla Bağa Tarkan
7- ile İlteriş kağan olunca Güney’de Çin’i, Doğu’da Kıtayn’ı, Kuzey’de Oğuz’u pek çok öldürdü. Bilgesi, çavuşu ben kendim idim. Çoğay’ın Kuzeyi’nde Kara Kumuğ’da oturur idik.

1.taş, 2. yüz. (Güney yüzü)
1- Geyik yiyerek, tavşan yiyerek oturur idik. Bodunun boğazı tok idi. Yağımız çevrede ocak gibi iken (biz) ateş gibi idik. Öylece otururduk. Yörük Oğuzlarından tanık geldi.
2- Tanığın sözü şöyle: “Dokuz Oğuz bodunu üzerine kağan oturdu.” der. Çin yönüne Konı Paşa’yı göndermiş. Kıtayn yönüne Toñra Esim’i göndermiş. Söz böyle: “Azıcık Türk bodunu
3- yürüyor imiş. Kağanı alp imiş. Danışmanı bilgili imiş. O iki kişi var olursa seni (de), Çin’i (de) öldürecek derim. Doğu’da Kıtayn’ı öldürecek derim. Beni, Oğuz’u
4- öldürecek derim. Çin Güney’den yana değsin, Kıtayn Doğu’dan yana değsin, ben Kuzey’den yana değeyim. Türk Sir bodunu yerinde dursun. (Onun) ilerlemesi dahi dursun, (onu) yok edelim
5- derim.”. O sözü işitip gece uyuyasım gelmedi, gündüz oturasım gelmedi. Ondan ötürü kağanıma açıldım. Şöyle açıldım:”Çin, Oğuz, Kıtayn, bu üçü birleşirse
6- biz kala kalacağız. Kendi içi dışarıdan tutulmuş gibiyiz. Yufka gücündekinin delinmesi ucuz imiş. İnce gücündekini kırmak kolay. Yufka kalın olsa delinmesi çetin imiş. İnce
7- yoğun olsa kırmak çetin imiş. Doğu’da Kıyayn’dan, Güney’de Çin’den, Batı’da Batılı’lardan, Kuzey’de Oğuz’dan iki üç bin erimiz gelecek var mı ki? Böyle konuştum.
8- Kağanım, ben Bilge Tonyukuk konuştuk. (Kağan) Konuştuğumu işiti verdi. Gönlünce yönlendir dedi. Kök Öñ’ü aşıp Ötüken Ormanı’na yöneldim. İnig Köklük (denilen yer)’ün Toğul (denilen yer)’da Oğuz geldi.
9- Eri üç bin imiş. Biz iki bin erdik. Savaştık. Teñri öyle istedi dağıttık. Irmağa düştü. Dağıttıklarımız yolda yine öldü hep. Ondan sonra Oğuz’un tümü (bize katılmak için) geldi.
10- Getirdim bütün Türk bodunu’nu Ötüken Yeri’ne… Ben kendim Bilge Tonyukuk Ötüken Yer’e konmuş diye işitip Güney’deki bodun, Batı’daki, Kuzey’deki, Doğu’daki bodun (bize katılmak için) geldi.




1.taş, 3. yüz. (Doğu yüzü)

1- İki bin erdik biz. İki ordu(muz) oldu. Türk bodunu kılındığından, Türk Kağanı oturduğundan beri Şantuñ kentine, Taluy ırmağına ulaşmış yok imiş. Kağanıma söyleyip ordu ilettim.
2- Şantuñ kentine, Taluy ırmağına değdirdim. Yirmi üç kenti kırdı. Usu yıprandı. Otağda yatıp kalırdı. Çin kağanı yağımız idi. On Ok kağanı yağımız idi.
3- Dahası Kırkız’ın güçlü kağanı yağımız oldu. O üç kağan sözleşip “Altun ormanı üstünde buluşalım” demiş. Öyle anlaşmışlar. “Doğu’da Türk Kağanı’na saldıralım” demiş. “Ona doğru saldırmazsak nice ne eder o bizi…
4- Kağanı alp imiş. Danışmanı bilge imiş. Nice ne edip kesinlikle öldürecektir. Üçümüz birleşip sü salalım. İyice yok kılalım.” demiş. Türgiş Kağanı öyle demiş. “Benim bodunun oraya ulaşır.” demiş.
5- “Türk bodunu yine karışıktır.” demiş. “Oğuz’u yine sıkıntıdadır.” demiş. O sözü işitince gece yine uyuyasım gelmez idi. Oturasım gelmez idi. Orada düşündüm.
6- İlk Kırgız’a salmamız iyi olur dedim. Kögmen’in yolu bir imiş, (ama) kapalı imiş diye işitip bu yolu yürür isek yaramıyacak dedim. ….. kılavuz istedim. Çölüg İz eri buldum.
7- Kendim az yerim, onu beslerim ….. imiş. Bir at yolu imiş. Onun (ile) gitmiş. Ona söyleyip bir atlı gitmiş diye o yolu yürürsek iyi olur dedim. Düşündüm. Kağanıma

1.taş, 4. yüz. (Kuzey yüzü)
1- söyledim. Ordu yürüttüm. “Attan in” dedim. Aktermil’i geçince yorgalattım. At üstüne bindirerek karı söktüm. Yukarıya at yedekleyip yaya… ağaç(lara) tutunarak çıkarttım. Öndeki er
2- geçince … Işbaraartı (Işbara geçidini) aştık. Yobul (dağı)’u indik. On gecede yanındaki Tuğ’un berisine vardık. Kılavuz yeri şaşırıp boğazlandı. Bunalan Kağan “koşturu verin” demiş,
3- “Anı suyuna varalım”… O suyun yanına vardık. Aş yemeğe attan indirdik. At(lar)ı iyice dinlendirdik. Gündüz de gece de koşturup vardık. Kırgız’ı uykuda bastık.
4- Süngüyle açtık. Ka(ğa)nı, ordusu derlenmiş. Savaştık, sançtık. Ka(ğa)nını öldürdük. Kağan’a Kırkız bodunu tutsak oldu, baş eğdi. Geri döndük. Kögmen ormanına beri geldik.
5- Kırkız’dan döndük. Türgiş kağanın(ın yanın)dan gözcü geldi. Sözü şöyle: “Doğu’dan kağana doğru ordu yürütelim demiş. Yürütmezsek o bizi [(ki) kağanı alp imiş, danışmanı bilge imiş] ne çağda, nerede olsa
6- bizi kesin öldürür demiş. Türgiş kağanı dışarılamış” dedi. “On Ok bodunu eksiksiz dışarılamış” der. Çin ordusu (da) var imiş. O söz(ler)ü işitince kağanım: “Ben eve geri döneyim” dedi.
7- Katun yok olmuş idi. “Onu yoğlatayım” dedi. “Ordu gönderin” dedi. “Altun ormanında oturun” dedi. “Sü başı İnel Kağan, Tarduş Şad gitsin(ler)” dedi. Bilge Tonyukuk’a, bana söyledi.
8- “Bu orduyu yönelt” dedi. “Buyruğunu gönlünce söyle. Ben sana ne söyleyeyim” dedi. “Gelirse yiğitçe toparlanır, gelmezse dilini sözünü alır oturursunuz” dedi. Altun ormanında oturduk.
9- Üç çaşıt arka arkaya geldi. Sözleri bir: “Kağan ordu çıkardı. On Ok ordusu eksiksiz çıktı” der(ler). “Yarış ovasında buluşalım” demişler. O sözü işitince Kağan’a o söz(ler)i ilettim. Kağan’dan (bu) söze karşılık
10- geldi. “Oturun” diye demiş. “Öncüyü, gözcüyü iyice vur. Baskın yaptırtma” demiş. Bög (kapağan) Kağan bana öyle söylemiş. Apa Tarkan’a içre (gizli) söz göndermiş: “Bilge Tonyukuk korkar, o kendisi o yanılır.
11- Ordu yürütelim derse onamayın”. O sözü işitince ordu yürüttüm. Altun ormanını yol aramadan aştım. İrtiş ırmağını geçitsiz yerinden geçtik. Gece de gittik. Bolçu’ya tan atmadan değdik (ulaştık).

2.taş, 1. yüz. (Batı yüzü)

1- Ulak getirdiler. Sözü şöyle: “Yarış ovasında on tümen er toplandı” der. O sözü işitince beğlerin hepsi
2- “Dönelim, arılık, utançsızlık (yenilip utanmaktan) iyidir” dediler. Ben şöyle derim; ben Bilge Tonyukuk: “Altun ormanını aşıp geldik, İrtiş ırmağını
3- geçip geldik. Gelmiş(ler)i alp dedi, duymadı. Teñri, Umay, Iduk Yer Su
bası verdi beliğ. Niye kaçıyoruz?
4- Çok diye niye korkuyoruz? Azız diye neden (kendimizi) aşağılayalım. Akın edelim” dedim. Akın ettik. Yayıldık. İkinci (kez) çok geldi(ler).
5- Yanar gibi kızıp geldi(ler). Savaştık. Bizim iki üç katımız artık idi(ler).
Tañrı bağışladığı için, çok(turlar) diye biz
6- korkmadık, savaştık. Tarduş Şadar’a kadar yayıldık. Kağanını tuttuk. Yabgusunu, şadını
7- orada öldürüldü. Elli kadar er tuttuk. O aynı gece bodununa bilgi gönderdik. O sözü işitip On Ok beğleri, bodunu hep
8- geldi, baş eğdi. Gelen beğlerini, bodununu eğitip, düzenlettim. Az bir bodun
kaçmış idi. On Ok ordusunu yolladım.
9- Biz de ordu saldık. Anı’ya erdik. Yinçü Irmağı’nı geçip Tinsi Oğlu denilen kutsal Ek dağına erdirdim.

2.taş, 2. yüz. (Güney yüzü)

1- Temirkapı’ya doğru eriştik. Oradan döndük. İnelkapı’ya, ….up dağa Tezik, Tokursın'(a)?
2- oradan, Yirük’i aşıp başlayarak Ardak bodunu hep geldi, o gün (içinde) değdi. Türk bodunu Demirkapı’ya, Tinsi Oğlu
3- Tinsi Oğlu denilen dağa ulaşmışlığı yok imiş. O yere de ben Bilge Tonyukuk ulaştırdığım için
4- kızıl altun, ak gümüş, kızıl uduz?, gerit? kazancı uğraştırmadan getirdi.
İlteriş Kağan bilgesi ….
5- İli için Çin ile onyedi (kez) savaştı. Kıtayn ile yedi (kez) savaştı. Oğuz ile beş (kez) savaştı. Bun(lar)da danışmanı
6- yine ben kendim idim. Danıştığı yine ben kendim idim. İlteriş Kağan öldü.
Türk Bögi (Kapağan) Kağan’a, Türk Bilge Kağan’a
2.taş, 3. yüz. (Doğu yüzü)
1- Kapağan Kağan yirmiyedi yaşında …. idi. Kapağan Kağan oturdu. Gece uyumadı,
2- Gündüz oturmadı. Kızıl kanımı döktü, kara terimi akıttı. İşi, gücü ona kendim verdim. Bilgece öncüsü yine ben kendim idim.
3- Savunmayı, gözleme yerlerini kendim büyüttüm. Yağıya bağırdığımda, kaçırır idim. Kağanımla (birlikte) savaştık. Teñri bağışladı(ğı için)
4- bu Türk bodunu’na pusatlı yağıyı yaklaştırtmadım. Damgalı atı yürüttürmedim. İlteriş Kağan kazanmasaydı
5- ve de ben kendim kazanmasaydı il yine, budun yine yok olacak idi. Kazandığı için ve de kendim kazandığım için
6- il yine il, bodun yine bodun oldu. Kendim yaşlı oldum, ulu oldum. Hangi yerde kağanlı boduna
7- ………. ben(im) gibi (birisi) var ise ne sıkıntısı var olur imiş.
8- ………. Türk Bilge Kağan ilinde yazdırdım. Ben Bilge Tonyukuk.

2.taş, 4. yüz. (Kuzey yüzü)

1- İlteriş Kağan kazanmasaydı, yok olsa idi, ben kendim Bilge Tonyukuk
kazanmasaydım, ben yok olsa idim,
2- Kapağan Kağan’ın Türk Sir bodun’u yerinde boy da, bodun da, kişi de yok olacak idi.
3- İlteriş Kağan, Bilge Tonyukuk kazandığımız için, Kapağan Kağan’ın Türk
Sir bodun’unun yürümesi bundandır.
4- Türk Bilge Kağan’ı, Türk Sir bodun’unu, Oğuz bodun’unu besleyip oturuyor.

(ALINTI SONU)







Burada biraz kaldıktan sonra 25 km. ilerideki Cengiz Han anıtına doğru yola çıktık. Yol gayet düzgün asfalt bir yoldu.

Cengiz Han Heykel Kompleksinin parçası olan Cengiz Han'ın atlı heykeli, Moğolistan'ın Başkenti Ulan Batur'un doğusunda Tsonjin Boldog'da Tuul Nehri kıyısında bulunan, at üstünde 40 m uzunluğundaki bir heykeldir. Heykelin yapımında malzeme olarak çelik kullanılmıştır.







Bu komplekse giriş ücretsiz ama heykelin bulunduğu binaya giriş 65 TL. Fotoğraf çekmek ayrı ücret, video çekmek ayrı ücret, drone çekimi ayrı ücret olunca bizde oraya girmedik. Magnet almak için bile içeri ücretsiz almadılar. Burada atın tepesine çıkmak için asansör de var. Tabii ücretli. Dışardan gördüğümüz yeter dedik. Bende aşağıda bir çalılığın arkasında drone u kaldırıp güzel bir çekim yaptım. Çekim bitti, geri döndürürken güvenlik görevlisi geldi, yasak masak bir şeyler dedi, tamam indiriyorum çekmeyeceğim dedim, gitti. Zaten çekimi yaptığımdan drone u kapadım.



Burada biraz gezdikten sonra aynı yolda geri döndük. Bu arada Osman motoru sattığından artık bana artçı oldu.




KTM servisindeki kalan eşyalarımızı aldıktan sonra Rusya sınırına doğru sürmeye başladım.



Akşama doğru sınıra geldik. Burada iki sınır kapısında toplamda iki saat kadar oyalandık. Rus tarafına geçtiğimizde saat 23:00 olmuştu zaten. Sınıra yakın ilk petrolde yakıt aldım ve petrolün yanındaki yeşil alana çadırımı kurarak geceyi burada geçirdik.

10.07.2019 (24.Gün)
Altanbulag – Irkutsk (Rusya)

Sabah erkenden kalkıp yola devam ettik. Bu seneki rotamdaki son noktam olan Baykal Gölüne doğru sürdüm. Osman hala artçı bu arada. Birkaç saat sonra göl görünmeye başladı. Burası dünyanın en derin gölü olarak anılmaktadır. Sibirya'nın güneyinde, İrkutsk Oblastı ve Buryatya arasında yer alır. İrkutsk şehrinin yakınında bulunan göl, "Sibirya'nın Mavi Gözü" diye adlandırılır. Yüzölçümü yaklaşık 31.722 km²'dir (adalar hariç). Uzunluğu 636 km, en geniş yeri 79,5 km'dir (Onguren ve Ust-Barguzin köyleri arasında). Gölün tabanı deniz seviyesinin yaklaşık 1285 m altındadır. Gölün dibindeki tortul kayaçların yaklaşık 7 km kalınlığında olduğu tahmin edilmektedir. Bu da gölün yeryüzündeki en derin yarıklardan biri olduğunu göstermektedir.



Buranın manzarası harika. Sol taraf Altay Dağları, sağ taraf Baykal gölü eşliğinde harika bir yol var.



Gölün kenarına geldiğimize Güney Koreli motorcularla konuştuk



Daha sonra akşama doğru Irkutsk şehrine geldik. Osman’ın bir kısım eşyaları Barnaul’da bıraktığımızdan Osman Barnaul için tren bileti baktı bulamadı, uçak da yok, otobüs zaten sıkıntı. Epey araştırdıktan sonra eşyaları Barnaul’da bırakmaya karar verdi.
Daha sonra Osman’a Türkiye’ye dönmek için uçak baktık. Fiyatlar ateş pahası. Irkutsk’dan direk uçuş olmadığından, Novosibirsk’e bile aldık. Oradan İstanbul’a bilet pahalı olduğundan Antalya’ya bilet aldık.
Bu arada yakındaki bir motorcudan benim motor için yağ aldık. Moğolistan’da 527 TL olan yağı burada 230 TL’ye aldık. Dışarıda kendimiz değiştirdik.



Gece saat 23:00 gibi Osman’ı havalimanına bırakıp Osman’la ayrıldık. Bende yakınlardaki hostelde kaldım.

11.07.2019 (25.Gün)
Irkutsk (Rusya) – Krasnoyarsk

Sabah biraz geç kalktım, kahvaltımı yapıp küçük bir şehir turu attım.





Buradan sonra, zamanım azaldığı ve daha önce Rusya’yı gezdiğim için çok fazla yer gezmedim. Zaten bu turda üç hedefim vardı. Birincisi Pamir’i geçmek, ikincisi Orhun Abidelerini görmek, Üçüncüsü Cengiz Han heykelini görmek, bonus olarak da Baykal Gölünü görmekti. Hedeflerimi yaptım. Bu yolculuğa çıkarken 24-25 gün diye tahmin ettim ama hiç umduğum gibi olmadı. İşler de beni beklediğinden biraz seri geri dönmeye çalıştım.



Rusya bu sene bizden aldığı S-400 paralarını yola yatırmış galiba, bütün yolları yapmışlar. Her yer cillop yeni asfalt ile kaplanmış. Geçen sene bozuk olan yollar biel bu sene harika olmuş.


Gece 21:00 gibi Krasnoyarsk’a gelip burada bir hostele yerleştim.

12.07.2019 (26.Gün)
Krasnoyarsk – Novosibirsk

Sabah erkenden kalkıp yola düştüm.

Kemerova





Yol yine harikaydı. Sadece Rusya için ayrı bir rota yapmayı bile düşündüm. Bir gün Sadece Rus sınırları içerisinde tüm ülkeyi dolaşmanın hayalini bile yaptım. Bu rota şimdilik planlarımın arasında.
Gece 20:00 gibi Novosibirsk’e geldim. Burası harika bir şehir. Obi Nehrinin kenarına çadırımı kurdum. Rusya’nın bu bölgesinde sivrisinekler efsane, hepsi at gibi .

13.07.2019 (27.Gün)
Novosibirsk – Berdyuzhye

Sabah harika manzara eşliğinde uyanarak güne başladım. Hemen çadırda çayımı demleyip kahvaltımı yaptım. Bu arada Rusya’nın peynirleri efsane. Harika bir tatları var. Burada bulunduğum sürece her kahvaltıda yedim.





Bu fotoğrafın olduğu yerde drone ve go pro ile biraz çekimler yaptım. Gerçekten muhteşem bir yerdi.



Ve Rusya’nın en beğendiğim kasabası Sim (Cym) şehri. Ben bu kasabada yaşamak istiyorum..

1200 km. yaparak Gece 22:00 gibi Berdyuzhye şehrine geldim. Burada çadır kuracaktım ama uçan atlardan çadır kuramadım. Yakınlarda bulunan bir hostelde 550 Rubleye kaldım.

14.07.2019 (28.Gün)
Berdyuzhye – Oktyabrski

Sabah yine erkenden kalkıp kahvaltıdan sonra düştüm yollara. Yine harika yollardan 1200 km. kadar sürdüm. Bugün nedense hiç foto yok

15.07.2019 (29.Gün)
Oktyabrski - Volgograd

Sabah erkenden kalktım ve yine yola devam ettim. İzin süremi aştığımdan sağa sola uğramadan 1100 km. yaparak gece 21:30 gibi Volvograd’a geldim. Şehir merkezine yakın bir parkta çadır kurdum ve geceyi orada geçirdim.




16.07.2019 (30.Gün)
Volgograd – Stepantminsda (Gürcistan)

Sabah erkenden kalkıp, çadırda kahvaltımı yaptıktan sonra yola devam ettim. Volgograd’ı çıktıntan sonra iklim biraz çöl iklimi gibi oldu. Oralar epey sıcaktı.



Elista’dan Vladikavkaz tarafına gelince yine orman manzaraları başladı. Akşam 19:00 gibi Rus sınır kapısına geldim. Bir kuğruğa girdim. Benden önceki araçta kontrolde bir şeyler çıktı. Anlamadım ama adamla epey uğraştılar. Kuyruktan geri de çıkamıyorum çünkü kanaldayım ara tarafta da araç kuyruğu var. Güya hava kararmadan Gergeti tepesine çıkıp çadırımı kuracaktım.

İki saatin sonunda kapıdan çıkabildim. Gürcü tarafına geçtiğimde de asker motoru bıraktırıp beni yaya yolundan gönderdi. “Emin misin bak” dedim ama sen geç dedi. Ben geçtim, motor orada kaldı. Pasaportta ülkeye giriş de yaptım. Motoru almaya gideceğim, öteki polisler beni durdurdu, “kafana göre çıkamazsın” dediler. Durumu anlattım ama kabul etmediler. Mecburen yaya olarak diğer kapıdan ülkeden çıktım. Yine ülkeye araçla giriş yaptım.

Bu kamillerle uğraşırken saat de 22:00 oldu. Hava da hafiften yağmaya başladı. Stepantminsda’ya geldim. Yolda gelirken bir de baktım ki; Gergeti tepesine yeni asfalt yapılmış. Ne olursa olsun bu gece tepede çadır kuracağım dedim. Yakınlardaki bir restoranda haçapuri paket yaptırdım. Tepe zaten 6 km. 5 dakikada çıktım. İki sene önce burada asfalt yoktu ve 6 km. yolu 45 dk.da çıkmıştım

Tepeye çıktığımda iklim de değişti sanki. Bir rüzgar bir fırtına ortalık kış günü gibi. Sabah uyandığımda güzel manzara göreyim diye çadırı da tam uçurumun kenarına kurdum. Çadırı motora, ağaca ve kayaya bağladım. Gece bir fırtına çıktı, “aha uçacağız buradan” dedim. Karanlıkta çadırıda hem taşa hem de bozuk zemine kurmuşum. Biraz su girdi ama o yorgunluktan yerimi hiç yadırgamadım.

17.07.2019 (31.Gün)
Stepantminsda – Bulancak

Sabah erkenden uyandımi bir de baktım ki efsane bir manzara var. “çile çektim ama değdi be” dedim.
Çadırın ön kapısından manzara:







Bu yolu zaten ezbere bildiğimden çok fazla durmadan yola devam ettim. 900 km. sürerek gece 20:00 gibi Bulancak’a geldim. Geceyi buradaki akrabalarımda geçirdim.

18.07.2019 (32.Gün)
Bulancak – Sakarya


Bulancak’ta akşam 16:00 ya kadar akraba, eş, dost gezdikten sonra yola çıktım. Yine çok fazla oyalanmadan gece 23:00 gibi nihayet sağ salim evime geldim.
Bu da son KM.



32 gün, 21.000 km. sonra böyle bir rota ortaya çıktı. (Burada Google Maps Azerbaycan’dan Kazakistan’a gemi göstermiyor, orayı gemi ile geçtim)

GENEL NOTLAR………………. :

Bu yıl bu gezim, günde ortalama 656km. ile hızlı oldu. Zaten amacım da buydu. Çünkü geçen sene ve önceki sene geçtiğim ülkelerin çoğunuz detaylı gezmiştim. Bu raporları aşağıda verdiğim linkte bulabilirsiniz. Bu yıl sadece Tacikistan ve Moğolistan’ı ekstar olak gezdim. Zaten gideceğim hedeflerde bu ülkelerdeydi. Bu yıl geziye çıkmadan önce üç hedefim vardı. Birincisi Pamir’i geçmek, ikincisi Orhun Abidelerini görmek, Üçüncüsü Cengiz Han heykelini görmek, bonus olarak da Baykal Gölünü görmekti. Ve bu hedeflerimi de yaptım. Bu yıl yaptığım gezi en sevdiğim turlardan biri oldu. Güzel maceralar yaşadım ve harika yerler gördüm.

Genel olarak çadırda kaldık ama hotelde kalacağımız zaman HomeStay veya Hostelde kalmaya çalıştım. Çünkü HomeStayler genelde insanların kendi evini açması sonucu oluşuyor. Bir evin bir odasını size kiralıyorlar, geri kalan her yer ortak kullanım alanı oluyor. Burayı tercih etme sebebim hem insanların yaşama tarzını görüyorsunuz, hem de kültürlerini ve yöresel yemekler tatmanızı sağlıyor. Ev sahipleri genelde sizinle iletişim kurmaya çalışıyorlar. Ben de bunu seviyorum. Benim İngilizcem çok akıcı değil ama kendimi ifade edip, söylediklerini anlıyorum. Zaten herkes buralarda sula seller gibi dil bilmiyor. Bu benim için en son mesele oluyor.

Hosteller de bildiğiniz gibi otel mantığı ile çalışıyor. Tek kişilik, iki kişilik, 4 kişilik, 8 kişilik, 16 kişilik odalar bulunuyor. Ne kadar çok yatak olursa o kadar ucuz oluyor. Ve çoğu ranza sistemi var. Yine diğer alanlar ortak kullanıyorsunuz. Buraların da güzelliği hem uygun olması hem de bütün gezginlerin buralarda toplanması oluyor. Yerel halktan kimse olmuyor, sadece turistlerden oluşunca farklı renkler görmüş oluyorsunuz. Deneyimlerimizi paylaşıyoruz, görülmesi gereken yerleri birbirimizle paylaşıyoruz, bazen yemeklerimizi paylaşıyoruz… harika ortamlar.

2018 Gürcistan, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan gezisi için tıklayın

2017 Gürcistan, Azerbaycan, İran Gezisi için tıklayın


Yurtdışında Araç Satmak :

Genelde bana en çok sorulan sorulardan biri bu oluyor. Ben bu işin profesyoneli değilim ama başımıza böyle bir iş gelince araştırdık. Malumunuz arkadaşımın motoru biraz sıkıntı çkarıp, izin zamanın da dolunca en mantıklısı motoru satmak oldu. UlanBatur’da KTM servisi ile anlaşıp motoru orada sattık. Süreç aslında çok kolay. Noter huzurunda satış sözleşmesi yapılıyor. Bu arada biz bunu yapmadık. Çünkü hem saat geç olmuştu, hem bizim zamanımız yoktu. Yine notere gittik ama kapalıydı. Bu süreç biraz uzun. Çünkü yabancı bir ülkede olduğunuzdan Kendi dilinizde bir sözleşme hazırlayıp, o ülkenin dilini çevirtmeniz gerekiyor. Bunun içinde yeminli tercüman bulmak gerekiyor. Daha sonra notere gidip sözleşme yapmanız gerekiyor. Biz bunlarla uğraşmadık. Kendimiz kendi dilimizde bir satış sözleşmesi hazırladık.

Kabaca, ben ….TC kimlik numaralı ………. Kişiyim. Şu motor numaralı, bu şasi numaralı, bu bilgili, aracımı karşıdaki şahısın bilgilerini yazarak şu fiyata sattım diye bir sözleşme yapıyorsunuz. İki taraf imzalıyor. Ülkeye girerken gümrükte verdikleri Gümrük Deklarasyon kağıdını ve aracın ruhsatını karşı tarafa verip plakayı yanına alıyorsunuz.
Bu işlemi bir çıkar sağlamak için değil mecburen yaptık, bu işi para kazanmak için yaparsanız devlet baba bir gün öpebilir. Arkadaşım bu işlemlerden sonra uçağa binip Türkiy’ye geldi. Ülkeden çıkarken senin motor nerede diye sormadı. Zaten sorsalar da sorun değil, arıza yaptı bıraktım demek yeterli.

İşin Türkiye tarafına gelince orası da basit. Elinizde ruhsat olmadığı için 210 TL’ye yeni ruhsat çıkarıyorsunuz. Plaka ile noterde trafikten düşürüyorsunuz, bu işlem 20 dk.da bitiyor zaten.
Biz motoru değerinde sattık. Osman motoru zaten kazalı aldı. Motorda hasar kaydı vardı. Aldığı adam motoru sıfır almış, kamyonetle evine götürürken araç kaza yapmış, kasko firmasından motoru yaptırmışlar. Adam daha sonra motoru Osman’a satmış. Yani Osman kazalı sıfır km. bir motor almış oldu. Zaten bu yolculukta da zincir-dişli bitti, lastikler bitti, motorda da sorun çıktı. En önemlisi de işbaşı yapmasına 3 gün kaldı buradan 3 günde Türkiye’ye motorla dönmesi imkansız. Bütün oklar satılmayı gösterdi.



Tacikistan Notlar :



Tacikistan bize vize uygulayan ülkeler arasında yer alıyor. Burası için de e-vize alınıyor ama ben Pamir’i geçeceğim için GBAO izni denilen bir izne ihtiyacı olduğundan, orada uğraşmamak adına Ankara’daki konsolosluktan almak için Ankara’ya gittim. Vizeyi aynı gün aldım ama Pamir kaşesi arızalı olduğundan boşuna gitmiş oldum. Bu sene bir motosikletli bir arkadaşım İstanbul Konsolosluğuna başvurmuş ama 10 gün oldu hala vize alamadı. Şehir şehir değişiyor galiba.

Daha önce yazmıştım ama buraya da yazayım. Pamir’i geçmek için özel bir izin gerekiyor. GBAO belgesi adında bir belge almanız gerekiyor. Eğer Türkiye’den alamazsanız Duşanbe’de Bike Housedaki Aziz yardımcı olabilir. Hem rotalar konusunda size yardımcı da olabilir.
Burada motora bakım da yaptırabilirsiniz. (Bike House Duşanbe Koordinatlar : 38.569609, 68.811330 ) Eğer kendim uğraşırım derseniz sevgili Özhan Ünverdi’den aldığım adres 38.571829, 68.796566. budur. Kendisi oradan almış.
Pamir rotası boyunca beş tane kontrol noktası var. Buraya izin olmadan Kırgızistan Osh tarafından gelirseniz ilk kapıda sorun çıkarabiliyorlarmış, bir motorcuyu geri gönderdiklerini okumuştum. Ama bu sene Osman bu kapıdan girmiş. 15 dolara yakın bir para ödemiş ve Murgab’da bu belgeyi almasını söylemiş. Osman belgeyi almadı ama durumu anlattım pamir postunda. Polisler Osman’ı görünce “ülkeden çıksın da ne yaparsa yapsın” der gibi kontrol noktasından geçirdiler.

İnternet konusunda bir yerden hat aldım. Ama hiçbir yerde kullanamadım desem yalan olmaz. Şimdi simini unuttum ama epey de para vermeme rağmen işimi yaramadı.
Tacikistan güzel bir ülke ben çok beğendim. İnsanlar çok saygılı ve yardımsever. Pamir’de bize çok yardımcı oldular. Burada Farsça konuşuluyor, diğer Türki cumhuriyetlerde bazı kelimeleri anlasam da burada bir şey anlayamadım. Ama bu bölgeden Özbekler de var, onlarla karşılaşınca Türkçe konuşuyorlar. Burası gördüğüm kadarı ile güvenli bir ülke. Ben hiçbir sorun yaşamadım.

Ülkeye girişte sigorta istemiyorlar, ben yaptırmadım, polis de durdurup sormadı zaten. Yakıt konusunda sıkıntı yok Pamir yolunda bile yakıt bulunuyor. Tabii ki yine tedbirinizi de elden bırakmayın. Ben gördüğüm her benzinlikte depom bitik olmasa bile yakıt aldım. Para konusunda yanınızda nakit para bulunsun, kredi kartı her yerde geçmiyor.

Yukarıda Pamir rotası hakkında yazdım ama buraya da yazıyorum. Bildiğim kadarını yazmaya çalıştım. Umarım yardımcı olur.
Burası Afganistan, Özbekistan, Tacikistan ve Kırgızistan'da bulunan ve Pamir Dağları'ndan geçen bir yol. Bu yol Duşanbe (Tacikistan) ile Osh (Kırgızistan) arasında bulunan bir yol. Bu yolda birden fazla rota var. En genel kullanılan yol M41 yolu, bu yolu genelde kamyonlar, tırlar, taksiler kullanıyor. İki ülke arasında geçiş yapmak isteyenler genelde bu yolu kullanıyorlar.



Bu haritadaki kırmızı yol genel yolu gösteriyor. İki ülke arasındaki taşımacılık ve yolculuk yapanlar bu yolu kullanıyor. Pembe rengi gösteren rota benim de geçtiğim rotadır. Duşanbe – Kulob arası asfalt olan bu yol, Kulob’dan Murgab’a kadar kötü bir yoldur.
Mavi renkli olan Duşanbe – Tavildara – Kalai khum rotasını ben yapmadım ama yolda karşılaştığım bir Türk motorcu Ali Yiğit bu rotayı yapmış. Kendisi aynı zamanda eğitmen daha önce KTM kullanmış ama buraya 660 Tenere ile gelmiş. Onun dediğine göre şimdiye kadar gördüğü en zor yol burasıymış. Yolda koca koca taşlar olduğunu çoğu zaman kendine yol açmak zorunda kaldığını söyledi.

Daha altta olan ve Afganistan sınırında olan kahverengi Horog – İshkashkim - Langır – Khargush rotasını ben yapmak istiyordum. Ama Osman o yolu jeeple geçmiş. Bana dediğine göre görülecek çok şey yokmuş. Yol çok da kötü değilmiş. Hatta benim yaptığım Kulob – Horog arasının daha kötü olduğunu söyledi. Bende arkamda artçı ile o yolu gitmek istemedim. Bu yüzden bu yolu pass geçtim.

Yeşil renkli ve turkuaz renkli rota hakkında bilgi sahibi değilim. Ama bu rota hakkında daha detaylı bilgiyi bu siteden bulabilirsiniz.

Ben Temmuz ayında geçtim hala akşam üstü soğuk oluyor. Gündüz hava normal sıcaklıkta ne çok sıcak ne çok soğuk. Ben Horog’dan sonra içlik ve kışlık eldiven giydim. Yakıt konusunda sorun yok. En uzak mesafe 150 km. Yanınızda yine de yedek benzin bulunsun. Yiyecek konusunda sorun yok, her yerde yiyecek ve kalacak yer bulabilirsiniz. Ben yanıma aspirin ve ağrı kesici almıştım. Zirveye çıkmadan önce vitamin takviyesi ile birlikte içtim. Gitmeden önce okuduğum kadarı ile açık su içmeyin diye uyarılar gördüm. Hiç açık su içmedim hep kapalı su içtim ama Osman hep açık su içtiğini söyledi. Bir şey de olmamış. Sonlara doğru bende içtim sorun olmadı. Bu vücudun yapısı ile ilgili olduğunu düşünüyorum.


Moğolistan Notlar :



Moğolistan bize vize uygulamıyor. Pasaport ile kolayca giriş yapabiliyorsunuz. Ülkeye Tashanta tarafından girecekseniz 17:30’dan önce sınır kapsında olun, zira kapanıyor. Rus tarafı açık oluyor ama onlarda Moğollar yüzünden kimseyi almıyorlar.

Ülkeye girerken sigortacılar etrafımı sardı. Yapmayalım falan dedim ama geçen sen Kazakistanda yaşadıklarım aklıma gelince 16 dolara sigorta yaptırdım. Ama yolculuk boyunca polis görmedim desem yalan olmaz. Ne durdurdular ne de sigorta soran oldu.

Moğolistan zıtlıklar ülkesi diyebilirim. Bizi sıcak ve kaliteli asfaltları ile karşılayıp, 1500 küsür km. toz toprak yollarda gitmemizi sağladı. Ben birde tamamen ülkeyi gezmedim. Diğer yolları bilmiyorum ama muhtemelen asfalt değildir. “Ben endurocuyum aga bana bir şey olmaz” demeyin, bir yerden sonra bütün delikler tozla dolunca ve güneş ya da soğuk yakınca “ben enduroculuğun köyündenim” diyebilirsiniz.
Moğolistan aklıma gelince iki şey geliyor. Birincisi harika doğası, ikincisi pislik. Doğa konusunu zaten biliyorsunuzdur. Uçsuz bucaksız ovalar, nehirler, tepeler bunlar harika yerler ama halkı için aynı şeyi söyleyemeyeceğim. Her halkın iyisi kötüsü vardır, burada ırkçılık ya da
insan ayırmıyorum sadece gördüklerimi yazıyorum.

En hoşlanmadığım şeyler bu bölgedeki wc ler. İnanılmaz kötü tuvaletler var. Tuvalet olmayan yerlerde de boş alanlar tuvalet. İnsanlar hiç utanmadan yol kenarlarında küçük-büyük yapıyorlar. “olur öyle” diyebilirsiniz ama otobüs yol kenarında duruyor insanlar çiçek gibi her yerde yapıyorlar. Kimse bir çalı arkasına geçeyim, kuytu köşeye geçeyim derdi yok. Viraja girip yol kenarında karşınıza çıkan bir manzara görmeniz an meselesi. Kadınlar bile çok rahatlar, hemen sıyırıp çövdürüyorlar. Her yerde et görebilirisiniz. Lüks bir mekan önünde lüks bir araç durdu, adam 6-7 yaşındaki kızını kucağında çamaşırını sıyırarak neredeyse ayağımın dibine çişini yaptırdı. Ben şok oldum. Hiç kimse umursamadı bile. Dağda birine yol sormak için motordan indim. Bir adama doğru yaklaştım, aramızda 5mt. Kala arkasını döndü
çişini yaptı, sonra bana tokalaşmak için eliniz uzattı. Tabii elini sıkmadan ve bir şey sormadan geri döndüm.

Bunlara bana denk gelmiş olabilir ama bana çok garip geldi. Başkent Ulan Batur inanılmaz bir kirli havası var. Araç trafiği dersen İstanbul trafiğini mumla aradım. Moğolistan nüfusü 5 milyon ise 15 milyon araç rahat vardır. Ben bu kadar kötü bir trafik görmedim. Burada her yerde hayvanlar var. Bir insan 50 hayvan düşüyormuş. (inek, koyun, deve gibi)

Gezi boyunca aldığım yakıt yerleri, fiyatları, TL karşılığı ve toplam yaktığım yakıtın litresi ve parasını gösteren tablo :



------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bu rapor bu taraflara gidecekler için hazırlanmıştır. Yazdığım bu rapor kendi yaşadığım veya düşündüğüm konulardan ibarettir. Herhangi bir siyasi veya ırkçı bir amaçla yazılmamıştır.
Yazı ve görseller bu sitenin linki verilerek paylaşılabilir. Onun haricindeki yazı veya görseller kesinlikle herhangi bir ortamda paylaşılamaz. Aksi taktirde kanuni yaptırımlarda bulunabilirim.

Aklınıza takılan, soru ve önerileri, rota hakkında soracaklarınızı bana yazabilirsiniz.

İnstagram : İbrahim Değerli (@teneke_celebi) • Instagram photos and videos
You Tube: Teneke Çelebi

Bir solukta okudum uzun yazinizi. Cok tesekkurler, gitmis gibi oldum. Detaylar cok ilginc ve ilham verici.

Paylaşımın için teşekkürler, bizleride cesaretlendirdiğin için yüreğine sağlık, darısı bizlerin başına kardeş.

Gezinin videosunu da buradan izleyebilirsiniz
Video: https://www.youtube.com/watch?v=mrd2rgXx0Yg&feature=share

Selam dostum ,bende kendimi motorla geziyorum sanıyordum yanılmışım,inan ben senin bu yaptığını hayatta yapamazdık ve yapamamda çok beğenerek başından sonuna dek okudum , çok emek vermişsin yüreğine sağlık,ömrün uzun olsun, tekerine taş değmesin , benim yaş 45 bende çeşitli motosikletler kullandım 90-100 bin km kadar sürüş tecrübem de var ,inan ben senin bu yaptığın yolu kendime güvenip çıkamazdım , çok keyif aldım ne kardeşim ,size Eskişehir den selam yolluyorum sağlıcakla kal

mesut hoca' Alıntı:

Selam dostum ,bende kendimi motorla geziyorum sanıyordum yanılmışım,inan ben senin bu yaptığını hayatta yapamazdık ve yapamamda çok beğenerek başından sonuna dek okudum , çok emek vermişsin yüreğine sağlık,ömrün uzun olsun, tekerine taş değmesin , benim yaş 45 bende çeşitli motosikletler kullandım 90-100 bin km kadar sürüş tecrübem de var ,inan ben senin bu yaptığın yolu kendime güvenip çıkamazdım , çok keyif aldım ne kardeşim ,size Eskişehir den selam yolluyorum sağlıcakla kal

Genişletmek için tıkla ...

Teşekkürler, estağfurullah. Yola ciktiktan sonra gerisi geliyor. Km.ler çok önemli değil. Bir Bosna atasözü der ki; Yolculuk eşiği geçince başlar

MI 6 cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi